Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen aan de Universiteit Gent: een uitgebreide opleiding voor een professionele toekomst
juli 4, 2025
Vragenlijsten spelen een belangrijke rol in de opvoeding, zowel op school als in het gezin. Ze helpen bij het verzamelen van informatie over het gedrag, de mentale ontwikkeling, het gedrag van ouders en de invloed van de omgeving op het kind. In de bronnen die in het gegeven materiaal zijn opgenomen, worden meerdere vragenlijsten genoemd die specifiek zijn ontwikkeld voor de opvoeding. Deze vragenlijsten zijn bedoeld om zowel de persoonlijke situatie van het kind als de manier van omgang van ouders en verzorgers in kaart te brengen. De bronnen geven ook een overzicht van de soorten vragenlijsten, de structuur en het doel ervan.
De rol van vragenlijsten in de opvoeding
Vragenlijsten zijn een veelgebruikte methode om informatie te verzamelen over de opvoeding van kinderen. Ze helpen bij het bepalen van de mate van betrokkenheid van ouders, het gedrag van het kind, de kwaliteit van de opvoeding en de invloed van externe factoren. De bronnen tonen aan dat vragenlijsten zowel in het gezin als op school worden gebruikt om een beter begrip te krijgen van de opvoedingsstijl en de effectiviteit van de opvoedingsmethoden.
De Vragenlijst Ouders over Opvoeding (VOOO) is een voorbeeld van een instrument dat wordt gebruikt om de inzet van ouders in de opvoeding te meten. Deze vragenlijst helpt bij het vormen van een globaal beeld van het verloop van de opvoeding tijdens het afgelopen jaar bij een bepaalde ouder en kind. De VOOO helpt zo de toenemende vraag te beantwoorden naar de mogelijkheid om op systematische en efficiënte wijze informatie over de gezinsopvoeding vanuit een insidersperspectief te leveren. Samen met andere instrumenten, die bijvoorbeeld het outsiders-perspectief in kaart brengen, kan een genuanceerd beeld ten behoeve van diagnostiek en onderzoek worden gevormd.
Daarnaast worden er ook vragenlijsten gebruikt die gericht zijn op het meten van het gedrag van kinderen in de klas. De Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs (ZO!) is een voorbeeld van zo’n instrument. Deze vragenlijst beoordeelt in hoeverre een leerling in staat is om zijn gedrag, gevoel en aandacht zodanig te reguleren dat hij tot leren en functioneren op school kan komen. De handleiding van de ZO! biedt hiervoor concrete aanknopingspunten.
Soorten vragenlijsten voor de opvoeding
Er zijn verschillende soorten vragenlijsten die kunnen worden gebruikt in de opvoeding. De bronnen tonen aan dat er zowel gesloten als open vragenlijsten zijn, afhankelijk van het doel van het onderzoek. Ook zijn er verschillende vragenlijsten die gericht zijn op de opvoedingsstijl van ouders, het gedrag van kinderen en de kwaliteit van de opvoeding.
Open vragenlijsten
Open vragenlijsten zijn gericht op het verzamelen van gedetailleerde informatie over de opvoeding. Deze vragen worden vaak gesteld om een dieper inzicht te krijgen in de mening van ouders over hun opvoeding. Bijvoorbeeld, vragen als “Hoe denkt u dat uw opvoeding het gedrag van uw kind heeft beïnvloed?” helpen bij het verzamelen van gedetailleerde informatie over de manier waarop ouders hun kind opvoeden.
Gesloten vragenlijsten
Gesloten vragenlijsten worden vaak gebruikt om bepaalde aspecten van de opvoeding te meten. Deze vragen lijken vaak op “ja/nee” vragen, maar kunnen ook meervoudige keuzes bevatten. Bijvoorbeeld, de Vragenlijst Gezinsfunctioneren Ouders (VGFO) bevat vragen die gericht zijn op de kwaliteit van het gezinsfunctioneren. Deze vragenlijst helpt bij het bepalen van de mate van betrokkenheid van ouders in de opvoeding.
Vragenlijsten over het gedrag van kinderen
Er zijn ook vragenlijsten die gericht zijn op het gedrag van kinderen. De Vragenlijst voor Angst bij Kinderen 4-12 jaar is een voorbeeld van zo’n instrument. Deze vragenlijst bevat vragen die gericht zijn op de angst van kinderen in verschillende situaties, zoals het zien van dieren, het bezoeken van een arts of het leren in de klas. Deze vragenlijst helpt bij het bepalen van de mate van angst bij kinderen en helpt bij het ontwikkelen van strategieën om dit te beheersen.
Toepassing van vragenlijsten in de opvoeding
Vragenlijsten worden in de opvoeding op verschillende manieren toegepast. Ze kunnen worden gebruikt om de kwaliteit van de opvoeding te meten, om te bepalen hoe ouders hun kind opvoeden, en om de invloed van externe factoren op het gedrag van het kind te analyseren.
In het gezin
In het gezin worden vragenlijsten vaak gebruikt om de kwaliteit van de opvoeding te meten. De Vragenlijst Ouders over Opvoeding (VOOO) is hier een voorbeeld van. Deze vragenlijst helpt bij het vormen van een globaal beeld van het verloop van de opvoeding tijdens het afgelopen jaar bij een bepaalde ouder en kind. De VOOO helpt zo de toenemende vraag te beantwoorden naar de mogelijkheid om op systematische en efficiënte wijze informatie over de gezinsopvoeding vanuit een insiders-perspectief te leveren.
Op school
Op school worden vragenlijsten vaak gebruikt om de kwaliteit van het onderwijs en het gedrag van leerlingen te meten. De Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs (ZO!) is een voorbeeld van zo’n instrument. Deze vragenlijst beoordeelt in hoeverre een leerling in staat is om zijn gedrag, gevoel en aandacht zodanig te reguleren dat hij tot leren en functioneren op school kan komen. De handleiding van de ZO! biedt hiervoor concrete aanknopingspunten.
Voorbeelden van vragenlijsten voor de opvoeding
Er zijn verschillende voorbeelden van vragenlijsten die specifiek zijn ontwikkeld voor de opvoeding. Deze vragenlijsten zijn bedoeld om zowel de persoonlijke situatie van het kind als de manier van omgang van ouders en verzorgers in kaart te brengen.
VG&O (Vragenlijsten Gezin & Opvoeding)
Praktikon heeft vier vragenlijsten ontwikkeld die ook als een set zijn af te nemen: de VG&O. Onderdeel van de VG&O zijn de OBVL (Opvoedingsbelasting Vragenlijst), VGFO (Vragenlijst Gezinsfunctioneren Ouders), VSOG (Verkorte Schaal voor Ouderlijk Gedrag) en de VMG (Vragenlijst Meegemaakte Gebeurtenissen). Samen geven zij een compleet beeld van het gezinsleven van een jeugdige en zijn/haar ouders. De set is af te nemen bij ouders/verzorgers van kinderen tussen 0 en 18 jaar. Bij kinderen jonger dan 4 wordt de VGFO niet afgenomen. Er is ook een verkorte versie beschikbaar (VG&O kort) zonder de VMG. Van elke lijst in de VG&O is een versie voor pleegouders beschikbaar.
Vragenlijst Ouders over Opvoeding (VOOO)
De Vragenlijst Ouders over Opvoeding (VOOO) is een zelfrapportage-instrument dat in kaart brengt welke inzet een ouder levert ten aanzien van de opvoeding van een bepaald kind, hoe hij/zij dit beleeft, of zich hierbij moeilijkheden voordoen en waar deze moeilijkheden mee te maken kunnen hebben. Zo kan een globaal beeld gevormd worden van het verloop van de opvoeding tijdens het afgelopen jaar bij een bepaalde ouder en kind.
Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs (ZO!)
De Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs (ZO!) brengt het ontwikkelingsniveau van een leerling op het gebied van zelfregulatie in kaart. Aan de hand van 15 items beoordeelt de leerkracht in hoeverre een leerling in staat is om zijn gedrag, gevoel en aandacht zodanig te reguleren dat hij tot leren en functioneren op school kan komen. Wanneer duidelijk is op welk niveau een leerling zelfregulatie heeft ontwikkeld, kunnen zijn onderwijsbehoeften geformuleerd worden.
Conclusie
Vragenlijsten zijn een waardevol instrument in de opvoeding. Ze helpen bij het verzamelen van informatie over de opvoeding van kinderen, de manier van omgang van ouders en de invloed van externe factoren op het gedrag van het kind. De bronnen tonen aan dat er verschillende soorten vragenlijsten zijn, waaronder open vragenlijsten, gesloten vragenlijsten en vragenlijsten die gericht zijn op het gedrag van kinderen. Daarnaast zijn er ook voorbeelden van vragenlijsten die specifiek zijn ontwikkeld voor de opvoeding, zoals de VG&O, de VOOO en de ZO!.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
