Tweetalige opvoeding: Nadelen en voordelen in de praktijk

De opvoeding van kinderen in meer dan één taal is een veelbesproken onderwerp in de wereld van onderwijs en gezin. In Nederland zijn ongeveer 20% van de kinderen tweetalig opgevoed, wat betekent dat ze vanaf de geboorte twee talen horen en leren spreken. De discussie over de voordelen en nadelen van een tweetalige opvoeding is onderwerp van veel onderzoek, en de resultaten zijn vaak contradictorisch. In dit artikel wordt gekeken naar de nadelen van een tweetalige opvoeding, met aandacht voor de betrouwbare informatie uit de bronnen.

De nadelen van een tweetalige opvoeding

Een van de meest voorkomende zorgen bij ouders en leerkrachten is dat kinderen die in twee talen worden opgevoed, een taalachterstand kunnen ontwikkelen. Volgens enkele bronnen lijkt dit inderdaad mogelijk, vooral bij kinderen met een taalstoornis. Een kind dat moeite heeft met het leren van een taal, kan hierdoor in de war raken en het kan praktischer zijn om te kiezen voor een ééntalige opvoeding. De moeder of vader die de taal niet goed beheerst, kan hierbij een rol spelen, omdat het kind dan onjuiste informatie krijgt over de talen. Dit is een van de nadelen van een tweetalige opvoeding, hoewel het niet altijd het geval hoeft te zijn.

Er is ook sprake van een tijdelijke taalachterstand bij jonge kinderen. Volgens bron [4] hebben kinderen die in twee talen worden opgevoed, vaak een tijdelijke achterstand in hun woordenschat, maar deze wordt meestal opgevuld tijdens de basisschoolperiode. Dit betekent dat de woordenschat van een tweetalig kind in totaal even groot kan zijn als die van een ééntalig kind, maar dat de verdeling over de twee talen anders is. De precieze duur van de inhaalperiode verschilt echter per kind, en het is belangrijk dat ouders en onderwijsprofessionals dit begrijpen en begeleiden.

Een ander nadeel van een tweetalige opvoeding is het feit dat het vocabulaire per taal kleiner kan zijn. Dit kan lijken op een taalachterstand, maar het is belangrijk om te weten dat het kind twee taalsystemen ontwikkelt. De woordenschat in elke taal kan snel worden vergroot, mits er voldoende aandacht is voor de taalontwikkeling. In de praktijk is het dus niet zo dat een tweetalig kind minder woorden kent dan een ééntalig kind, maar dat de verdeling anders is.

De voordelen van een tweetalige opvoeding

Hoewel de nadelen van een tweetalige opvoeding vaak centraal staan, zijn er ook tal van voordelen. Volgens onderzoek is het duidelijk dat kinderen die in twee talen worden opgevoed, beter presteren in bepaalde cognitieve taken, zoals het concentreren op relevante informatie en het onderdrukken van storende factoren. Dit is een van de voordelen van tweetaligheid, en het is ook de reden waarom veel onderzoekers zeggen dat de hersenen van tweetalige kinderen ‘slimmer’ zijn.

Een ander voordeel is dat tweetalige kinderen beter in staat zijn om met meer mensen te communiceren, en dat ze toegang hebben tot meer culturele bronnen. Ze kunnen bijvoorbeeld boeken in de oorspronkelijke taal lezen en musea bezoeken zonder vertaler. Dit is een cultureel voordeel van meertaligheid. Ook het educatieve voordeel is duidelijk: gemiddeld scoren tweetalige kinderen hoger op toetsen die te maken hebben met creatief denken en het oplossen van problemen. De mogelijkheid om concepten te vertalen van de ene taal naar de andere ontwikkelt de vaardigheid om problemen vanuit verschillende standpunten te bekijken.

Er is ook sprake van een emotioneel voordeel. Ouders die hun kinderen tweetalig opvoeden, werken vaak met het OPOL-systeem, waarbij elke ouder een andere taal spreekt. Dit kan helpen bij het aanleren van de talen en maakt het voor het kind mogelijk om als vertaler te fungeren, wat de familie helpt bij het communiceren.

De werkelijke impact van tweetaligheid

Er zijn verschillende studies die de invloed van tweetaligheid op de cognitieve ontwikkeling van kinderen onderzoeken. Bijvoorbeeld, onderzoek van Ellen Bialystok toont aan dat tweetalige kinderen beter in staat zijn om zich te concentreren op relevante informatie en storende factoren uit te schakelen. Dit is een van de voordelen van tweetaligheid, en het wordt vaak geciteerd in wetenschappelijke artikels. Daarnaast zijn er ook studies die laten zien dat de voordelen van tweetaligheid vooral merkbaar zijn in de mate waarin kinderen hun aandacht kunnen richten op informatie die nodig is om een gegeven taak uit te voeren.

Er zijn ook studies die aangeven dat de invloed van tweetaligheid op cognitieve vaardigheden niet altijd even duidelijk is. Bijvoorbeeld, een studie uit 2017 laat zien dat de voordelen van tweetaligheid niet altijd in alle contexten zichtbaar zijn. Dit betekent dat het voordelen van tweetaligheid niet altijd even duidelijk is, maar het blijft een onderwerp van veel onderzoek.

Conclusie

De opvoeding van kinderen in twee talen heeft zowel voordelen als nadelen. Het is belangrijk om te beseffen dat een tweetalige opvoeding niet altijd leidt tot een taalachterstand, en dat de voordelen van meertaligheid duidelijk zijn. De nadelen van een tweetalige opvoeding zijn vooral van toepassing op kinderen met een taalstoornis of wanneer de ouders de talen niet goed beheersen. Toch blijven de voordelen van tweetaligheid duidelijk, en het is belangrijk dat ouders en onderwijsprofessionals dit begrijpen en begeleiden.

Bronnen

1. Tweetalige opvoeding: voordelen en nadelen
2. Meertalig opvoeden: een troef of een vloek
3. Meertaligheid: voordeel of nadeel?
4. Tweetaligheid: goed of slecht?
5. Hebben tweetalige kinderen een taalachterstand?
6. Leidt meertalig opvoeden tot taalachterstand?
7. Tweetalig leren lezen en schrijven bij jonge kinderen