Jagen, Verzamelen, Opvoeden: Een Nieuwe Kijk op Ouderschap en Kinderopvoeding
juli 4, 2025
De opvoeding in Indonesië is een complex onderwerp dat betrokken is bij vele aspecten van het maatschappelijke en culturele leven. Het land, met zijn meer dan 17.000 eilanden en een bevolking van meer dan 270 miljoen mensen, stuit op tal van uitdagingen op het gebied van onderwijs, gezondheid en sociale ongelijkheid. De beschikbaarheid van onderwijs is in veel gevallen beperkt, en de kwaliteit varieert sterk per regio. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van de opvoeding in Indonesië behandeld, met aandacht voor toegang, problemen en mogelijke oplossingen. De informatie is gebaseerd op de bronnen uit de onderliggende context.
In Indonesië is het onderwijs officieel gratis, maar de feitelijke toegang is niet voor iedereen even makkelijk. De kostprijs van het schooluniform, inschrijvingsgelden, schoolmaterialen en internetbundels voor online lessen vormen een groot obstakel voor veel gezinnen. In de praktijk zijn deze kosten vaak onbetaalbaar voor armere gezinnen, waardoor kinderen niet naar school kunnen. Dit is vooral het geval in arme en afgelegen gebieden, waar het infrastructuurbeleid en de toegang tot scholen beperkt zijn.
Volgens gegevens van UNICEF gaan ongeveer 2,5 miljoen kinderen niet naar school, en in veel gevallen is het kwalitatief onderwijs onbereikbaar voor arme gezinnen. Bovendien is er sprake van een aanzienlijk aantal schooluitvallers, vooral in de armste gezinnen, waar kinderen vaak worden ingezet om bij te dragen aan het gezinsinkomen. Dit maakt dat het onderwijs niet alleen toegankelijk is, maar ook duurzaam en van hoge kwaliteit moet zijn.
De toegang tot onderwijs is ook beïnvloed door de economische ongelijkheid in het land. De Wereldbank rapporteert dat ongeveer 9,4% van de bevolking nog steeds onder de nationale armoedegrens valt, wat duidelijk maakt dat er veel te doen valt op het gebied van armoedebestrijding en verbetering van de toegang tot onderwijs.
De kwaliteit van het onderwijs in Indonesië is een groot probleem, vooral in armere regio’s. Er is sprake van een tekort aan goed opgeleide leraren, en het lesmateriaal is vaak niet aangepast aan de behoeften van leerlingen met beperkingen. Daarnaast is er een gebrek aan geschikte onderwijsinfrastructuur, waardoor veel kinderen geen toegang hebben tot een passend onderwijs.
Inclusief onderwijs is een belangrijk thema in Indonesië. Sinds 2003 is er een wet ingevoerd die kinderen met een beperking het recht geeft op een plek in het reguliere onderwijs. Echter, zonder de medewerking van leraren is dit beleid niet naar de praktijk te brengen. Volgens onderzoek van Farida Kurniawati, universitair docent in Indonesië, zijn twee factoren belemmerend: leerkrachten snappen niet wat wordt bedoeld met inclusief onderwijs, en ze zijn niet in staat goed les te geven aan leerlingen met beperkingen. Dit betekent dat leerkrachten vaak niet in staat zijn om de behoeften van kinderen met beperkingen te begrijpen en te voldoen.
Daarnaast is er sprake van kinderarbeid, waarbij bijna 2 miljoen kinderen in Indonesië in gevaarlijke en uitbuitende omstandigheden werken. Deze kinderen worden beroofd van hun jeugd en het recht op onderwijs, waardoor hun kansen voor de toekomst worden beperkt.
Er zijn verschillende initiatieven en projecten die gericht zijn op het verbeteren van de toegang tot onderwijs en de kwaliteit van het onderwijs in Indonesië. Compassion werkt samen met lokale kerken om blijvende verandering te creëren. Ze richten zich op verschillende gebieden, zoals onderwijs, gezondheid en voedselzekerheid, om het leven van kinderen en hun families positief te beïnvloeden. In Indonesië zijn er momenteel 703 projecten, waarin 158.023 kinderen zijn ingeschreven. Daarnaast werkt Compassion ook met een moeder- en babyprogramma, genaamd ‘Child Survival’, dat de meest kwetsbare (zwangere) moeders en baby’s ondersteunt.
Child Support Indonesia richt zich op het ondersteunen en helpen van kansarme kinderen in Indonesië. Ze werken samen met lokale gemeenschappen, organisaties, scholen, gevangenissen en gezondheidszorginstellingen om de toegang tot onderwijs, gezondheidszorg en voedselzekerheid te verbeteren. Ze verstrekken beurzen aan kinderen uit de armste gezinnen, waardoor ze de kans krijgen om hun schooldiploma te halen. Tot nu toe zijn er al ruim 6.000 kinderen geholpen.
De SeeYou Foundation werkt ook aan inclusief onderwijs voor kleuters in Indonesië. Ze werken actief in Indonesië om problemen aan te pakken, zoals het gebrek aan toegang tot geschikt onderwijs voor kinderen met beperkingen. Ze ondersteunen kleinschalige projecten die duurzame veranderingen teweegbrengen in gemeenschappen.
De gezondheid is een belangrijk onderdeel van het onderwijs in Indonesië. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie hebben mensen in afgelegen gebieden minder toegang tot gezondheidsdiensten, en gebrek aan financiering leidt tot minder beschikbare voorzieningen. Daarnaast draagt de hoge mate van luchtvervuiling in stedelijke gebieden bij aan gezondheidsproblemen.
In het kader van het onderwijs worden kinderen ook geïnformeerd over gezondheid en hygiëne. Zo leren kinderen in projecten zoals Compassion over het oplossen van conflicten, het ontwikkelen van eigenwaarde, en het leren omgaan met hun toekomst. Daarnaast krijgen ze praktische tips rondom gezondheid en hygiëne.
De cultuur in Indonesië speelt een belangrijke rol in de opvoeding van kinderen. Volgens bronnen is de cultuurverschillen tussen Europeanen en Indonesiërs zo groot dat je er een heel boek aan zou kunnen wijden. De omgangsvormen van Indonesiërs zijn bijzonder vriendelijk en open, en ze zijn gevoelig voor gezichtsverlies. Dit heeft invloed op de opvoeding van kinderen, vooral in groepen.
Daarnaast is de opvoeding in Indonesië beïnvloed door de cultuur van de Indische gemeenschap. Veel Indo’s zijn geboren in het voormalig Nederlands-Indië en hebben een Europese opvoeding gehad. De keuze om te blijven of te vertrekken is een belangrijk onderdeel van hun verhaal. In de loop der jaren hebben veel kinderen door een ruggensteuntje een schoolopleiding kunnen volgen en afronden.
De opvoeding in Indonesië is een complex onderwerp dat betrokken is bij vele aspecten van het maatschappelijke en culturele leven. Hoewel het onderwijs officieel gratis is, is de feitelijke toegang beperkt voor veel gezinnen. De kwaliteit van het onderwijs varieert sterk per regio, en er is sprake van een tekort aan geschikte onderwijsinfrastructuur en goed opgeleide leraren. Er zijn echter ook initiatieven en projecten die gericht zijn op het verbeteren van de toegang tot onderwijs en de kwaliteit van het onderwijs in Indonesië. Deze initiatieven ondersteunen kansarme kinderen en hun gezinnen, en werken aan duurzame veranderingen in gemeenschappen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet