Tragische Incidenten in Kinderopvang: Een Overzicht en Onderzoek naar Oorzaken

De afgelopen periode zijn er diverse tragische incidenten gemeld in kinderopvanglocaties, zowel in Nederland als in België. Deze incidenten variëren van onverwachte overlijdens door hersenvliesontsteking en verdrinking tot onverklaarbare sterfgevallen tijdens de opvang. Dit artikel biedt een overzicht van deze gebeurtenissen, gebaseerd op beschikbare informatie, en belicht de onderzoeken die zijn ingesteld om de oorzaken te achterhalen en toekomstige incidenten te voorkomen.

Onverwachte Overlijdens door Ziekte

In Gent is een kind overleden aan de gevolgen van een hersenvliesontsteking, meldt HLN (1, 7, 9, 11). Het kind was ondergebracht in kinderdagverblijf De Knuffelboom XL, een opvang met een capaciteit van 108 kinderen. De autoriteiten hebben bevestigd dat er geen risico voor de andere kinderen in de crèche is, wat geruststelling biedt aan ouders en verzorgers. Een vergelijkbaar geval van hersenvliesontsteking werd gemeld in een ander instituut in Anderlecht, waarbij andere kinderen preventief antibiotica toegediend kregen (7).

Tragische Verdrinkingsgevallen

Een 2-jarig jongetje is overleden nadat hij in het water werd aangetroffen in Huizen (2, 16). Het kind werd gereanimeerd, maar de hulp mocht niet baten. Het Openbaar Ministerie (OM) vervolgt de kinderopvang voor dood door schuld, omdat zij onvoldoende rekening zou hebben gehouden met het risico op verdrinking. Naast de buitenruimte van de opvang bevond zich een sloot die toegankelijk was voor de kinderen, en er ontbrak adequaat beleid om dit risico te beperken (2, 16). Het OM concludeerde echter dat de pedagogisch medewerkers niet strafrechtelijk verwijtbaar handelden, omdat er onvoldoende bewijs was voor aanmerkelijke onvoorzichtigheid (2, 16). De stichting achter het kinderdagverblijf wordt wel als rechtspersoon vervolgd (2, 16).

Onverklaarbare Sterfgevallen tijdens Opvang

In Tienen is een 3 maanden oud babymeisje overleden na reanimatie in kinderopvang De Uiltjes (5, 6, 10). Het meisje werd naar het UZ Leuven vervoerd, maar overleed kort daarna. Een autopsie is gepland om de omstandigheden rondom de dood vast te stellen (5, 6, 10). In Leuven overleed eveneens een baby van vier maanden oud nadat deze stopte met ademhalen in een kinderdagverblijf (17). Uit autopsie bleek dat er geen sprake was van een misdrijf, maar de precieze doodsoorzaak wordt nog onderzocht (17). Een ander tragisch geval vond plaats in Herselt, waar een babyjongen overleed in het ziekenhuis na enkele dagen in coma te hebben gelegen na reanimatie in kinderdagverblijf Oby en Co (14).

In Puurs-Sint-Amands is een 3 maanden oude baby overleden nadat hij met zijn gezicht op een speelmat was gelegd (15). Uit onderzoek bleek dat het hoofd van het kind in de zachte mat was ingezakt, waardoor hij niet meer kon ademen. De zaakvoerster en twee medewerkers werden veroordeeld voor onopzettelijke doding door nalatigheid (15).

Onderzoeken en Juridische Vervolging

Naast de genoemde incidenten zijn er ook andere gevallen van ongevallen en sterfgevallen in kinderopvanglocaties onderzocht. In een kinderdagverblijf in Waalwijk is een jong kind overleden bij een trampolinepark (4). De omstandigheden van dit ongeval worden onderzocht.

In de zaak rond kinderdagverblijf ’t Sloeberhuisje in Gent, waar in 2022 een meisje van zes maanden levensgevaarlijk verwond raakte en later overleed, worden de uitbaatster en haar vader vervolgd voor onopzettelijke doding en opzettelijke slagen met de dood tot gevolg (12). Er was een geschiedenis van klachten over de crèche, waaronder meldingen van fysiek geweld en een gebrek aan activiteiten (12).

Veiligheid en Opleiding in Kinderopvang

De incidenten roepen vragen op over de veiligheid en gezondheidszorg in kinderopvanginstellingen. Ferm Kinderopvang benadrukt het belang van EHBO-opleidingen en reanimatiecursussen voor onthaalouders (6). Zij bieden ook hulp aan onthaalouders in traumatische gevallen (6). Het OM heeft in de zaak in Huizen geconstateerd dat er een gebrek was aan adequaat beleid om risico’s te beperken en dat verzoeken van pedagogisch medewerkers om meer ondersteuning niet serieus genoeg werden genomen (2, 16).

Autopsie en Doodsoorzaak Onderzoek

In de meeste gevallen is een autopsie uitgevoerd of gepland om de doodsoorzaak te achterhalen (5, 6, 8, 10, 13, 17). In sommige gevallen, zoals in Tienen en Leuven, is er nog geen definitieve conclusie over de doodsoorzaak (5, 6, 10, 17). In andere gevallen, zoals in Puurs-Sint-Amands, heeft de autopsie uitgewezen dat er geen sprake was van misdrijf, maar dat de dood het gevolg was van verstikking (15).

Conclusie

De afgelopen periode zijn er meerdere tragische incidenten gemeld in kinderopvanglocaties. Deze incidenten benadrukken het belang van veiligheid, adequaat beleid, voldoende ondersteuning voor pedagogisch medewerkers en een grondige opleiding in EHBO en reanimatie. De onderzoeken die zijn ingesteld, moeten leiden tot verbeteringen in de kinderopvangsector om toekomstige incidenten te voorkomen en de veiligheid en gezondheid van kinderen te waarborgen. De variëteit aan oorzaken, van infectieziekten tot ongevallen en onvoldoende toezicht, onderstreept de noodzaak van een veelzijdige aanpak om de risico's in kinderopvang te minimaliseren.

Bronnen

1. Kind overleden in Gent aan hersenvliesontsteking
2. OM vervolgt kinderopvang voor dood peuter in Huizen
3. Baby overleden in woning, politie houdt verdachte aan
4. Jong kind overleden in trampolinepark Waalwijk
5. Baby van drie maanden oud overleden na reanimatie in kinderopvang in Tienen
6. Baby van 3 maanden overleden in kinderopvang in Tienen
7. Kind overleden in Gent aan hersenvliesontsteking
8. Vreselijk drama in kinderdagverblijf kent dodelijke afloop
9. Kind overleden in Gent aan hersenvliesontsteking
10. Baby van drie maanden overleden in kinderdagverblijf in Tienen
11. Kind overleden in Gent aan hersenvliesontsteking: geen gevaar voor ongeveer 100 andere kinderen in crèche
12. Drie jaar na dood van baby in creche ’t Sloeberhuisje uitbaatster, haar vader en agentschap opgroeien doorverwezen naar correctionele rechtbank
13. Baby die overleed in kinderdagverblijf kwam niet om het leven door geweld
14. Baby die gereanimeerd moest worden in kinderdagverblijf in Herselt overleden in ziekenhuis
15. Zaakvoerster en 2 medewerkers schuldig aan onopzettelijke dood van baby Jul in kinderdagverblijf in Puurs-Sint-Amands
16. Kinderdagverblijf in Huizen vervolgd na verdrinking en overlijden peuter
17. Baby overleden in Belgisch kinderdagverblijf