Kinderopvang en Gezondheid: Richtlijnen en Praktische Informatie

De kinderopvang speelt een cruciale rol in de ontwikkeling en het welzijn van jonge kinderen. Naast de pedagogische aspecten is aandacht voor gezondheid en hygiëne van groot belang. Dit artikel biedt een overzicht van relevante informatie voor ouders en professionals in de kinderopvang, gebaseerd op actuele richtlijnen en inzichten. De focus ligt op omgang met ziekte, hygiënemaatregelen, financiering en de organisatie van kinderopvang.

Ziekte en Omgaan met Ziekte op de Kinderopvang

Wanneer een kind zich ziek meldt op de kinderopvang, is een zorgvuldige afweging nodig. De medewerkers van de kinderopvang zullen contact opnemen met de ouders om te bespreken of het kind kan blijven of opgehaald moet worden. Indien het kind de dag afmaakt, zullen de opvangmedewerkers de ouders op de hoogte houden van de toestand van het kind. De werkmethode bij CompaNanny is erop gericht om ouders hierin te begeleiden en te informeren.

Herziene Hygiënerichtlijn Kinderopvang

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft recentelijk de hygiënerichtlijn voor de kinderopvang herzien. Deze richtlijn vervangt de eerdere richtlijnen voor kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang. De richtlijn is van toepassing op kinderdagverblijven en buitenschoolse opvang, maar niet op gastouderopvang. De belangrijkste wijzigingen in de richtlijn zijn:

• Indeling: De richtlijn is gebaseerd op de Algemene Hygiënerichtlijn, met specifieke normen en tips voor de kinderopvang.
• Handdesinfectie: Hoewel het gebruik van handdesinfectiemiddelen is toegestaan, heeft handen wassen de voorkeur.
• Nagelbedekking: Het dragen van nagelbedekking wordt niet langer als norm gesteld, maar wordt afgeraden.
• Luier verschonen en toiletbezoek: De paragrafen over luier verschonen en het helpen van kinderen op het toilet zijn aangevuld en verduidelijkt.
• Beddengoed: Er zijn nieuwe normen opgenomen over de omgang met beddengoed.
• Geneesmiddelenverstrekking: De paragraaf over geneesmiddelenverstrekking is verwijderd, omdat dit geen infectiepreventie betreft. Informatie over voorbehouden handelingen is beschikbaar via de Rijksoverheid.

Persoonlijke Hygiëne en Omgang met Dieren

Zowel kinderen als beroepskrachten kunnen zichzelf beschermen tegen ziekteverwekkers door aandacht te besteden aan persoonlijke hygiëne. Dit omvat het dragen van schone overalls, het apart ophangen van overalls, en het wekelijks wassen ervan. Bij een bezoek aan dierenverblijven moeten rubberlaarzen worden gedragen, die buiten de groepsruimte moeten worden uitgetrokken en schoongemaakt. Het is belangrijk om geen eten of drinken mee te nemen naar dierenverblijven en zieke dieren te vermijden.

Financiering van Kinderopvang

De financiering van kinderopvang is complex en afhankelijk van verschillende factoren, waaronder het inkomen van de ouders en het uurtarief van de opvang. De overheid vergoedt een deel van de kosten via de kinderopvangtoeslag, maar er is een maximum aan het aantal uren dat vergoed wordt (230 uur per kind per maand) en aan het uurtarief. In 2024 bedragen de maximale uurtarieven €10,25 voor dagopvang, €9,12 voor buitenschoolse opvang bij een kinderdagverblijf en €7,53 voor gastouderopvang. Ouders betalen het verschil tussen het daadwerkelijke uurtarief en de maximale uurprijs zelf.

In 2025 worden de maximale uurtarieven aangepast naar €10,71 voor dagopvang, €9,52 voor buitenschoolse opvang en €8,10 voor gastouderopvang. Het kabinet heeft afgesproken dat er per 2027 een hoge, inkomensonafhankelijke vergoeding voor kinderopvang komt voor werkende ouders. Deze vergoeding wordt rechtstreeks aan de kinderopvangorganisaties betaald.

Beschikbaarheid en Wachtlijsten

De vraag naar kinderopvang is hoog, en er zijn vaak wachtlijsten. Het is daarom raadzaam om zo vroeg mogelijk in te schrijven bij een opvang naar keuze, vooral op de meest gewilde dagen (maandag, dinsdag en donderdag). Broertjes en zusjes van al geplaatste kinderen hebben vaak voorrang. Ook voor buitenschoolse opvang geldt dat de groepen vol zitten en er wachtlijsten zijn.

Ouderbetrokkenheid en Medezeggenschap

Ouderbetrokkenheid is essentieel voor de kwaliteit van de kinderopvang. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat goede samenwerking tussen opvangorganisaties en ouders de kwaliteit van de opvang verbetert. Oudercommissies spelen een belangrijke rol in deze samenwerking, maar uit onderzoek blijkt dat de medezeggenschap van ouders niet altijd op orde is. Soms worden adviezen van oudercommissies niet overgenomen, of worden ouders niet op de hoogte gehouden van de redenen daarvoor. Dit is in strijd met de Wet Kinderopvang.

Continue Screening Kinderopvang

Om de veiligheid van kinderen te waarborgen, worden personen die in de kinderopvang werken of daar vaak aanwezig zijn, continu gescreend via het Personenregister Kinderopvang (PRK). Een recente test heeft echter aangetoond dat er een fout zat in de software, waardoor de screening van een groep personen niet goed is verlopen. Er is direct actie ondernomen om de screening te corrigeren en de meldingen vanaf 2018 te onderzoeken.

Opzegtermijn Kinderopvang

In principe kan een overeenkomst met een kinderdagverblijf per direct worden opgezegd, omdat het een overeenkomst van opdracht betreft. Echter, de Hoge Raad heeft bepaald dat kinderopvangorganisaties een opzegtermijn mogen hanteren, die in de algemene voorwaarden moet worden vermeld. Een opzegtermijn van 30 dagen wordt als redelijk beschouwd, maar een langere termijn kan ongeldig zijn.

Verschillende Vormen van Kinderopvang

Er zijn verschillende vormen van kinderopvang beschikbaar, waaronder:

• Kinderdagverblijf: Opvang van kinderen in een groepssetting.
• Gastouderopvang: Opvang van kinderen bij een gastouder thuis.
• Buitenschoolse opvang (BSO): Opvang van kinderen voor en na schooltijd.
• Nachtopvang en Weekendopvang: Minder gebruikelijk, maar beschikbaar in sommige regio's.

Direct Kinderopvang biedt een platform om betrouwbare kinderopvanglocaties te vinden en contact te leggen met gastouders.

Cijfers over Kinderopvanggebruik

Volgens cijfers van Opgroeien gebruikte 87% van de gezinnen met jonge kinderen in 2018 opvang. 13% gebruikte geen enkele vorm van opvang. 10,4% gebruikte enkel informele opvang, terwijl 58,2% een combinatie van formele en informele opvang gebruikte. Grootouders, familieleden en vrienden/kennissen zijn vaak betrokken bij informele opvang.

Intakegesprek en Voorbereiding op een Operatie

Indien een kind een operatie moet ondergaan, is er een intakegesprek op de polikliniek Kindergeneeskunde. Tijdens dit gesprek wordt informatie verstrekt over de opname en de operatie, en worden controles bij het kind uitgevoerd. Een pedagogisch medewerker bereidt het kind voor op de operatie aan de hand van een fotoboek en ander informatiemateriaal.

Conclusie

De kinderopvang is een complexe sector met veel aandachtspunten op het gebied van gezondheid, veiligheid en financiering. De herziene hygiënerichtlijn van het RIVM biedt concrete normen en tips voor het waarborgen van een hygiënische omgeving. Ouderbetrokkenheid en medezeggenschap zijn essentieel voor de kwaliteit van de opvang. De continue screening van personeel draagt bij aan de veiligheid van kinderen. Het is belangrijk dat ouders zich goed informeren over de verschillende vormen van kinderopvang en de financieringsmogelijkheden.

Bronnen

1. CompaNanny
2. Stam, C. (2025). Een overname, wat nu?. KinderopvangTotaal Manag 31, 32–35
3. RIVM - Herziene hygiënerichtlijn Kinderopvang
4. Zakenmama - Kinderopvang regelen
5. Opgroeien - Cijfers Kinderopvang
6. Catharina Ziekenhuis - Verwijderen van de keel- en neusamandel
7. Kinderopvangraad
8. NOS - Ouders kinderopvang niet altijd gehoord
9. Rijksoverheid - Onvolledige informatievoorziening continue screening kinderopvang
10. Direct Kinderopvang
11. Kinderopvang-wijzer - Hygiënerichtlijn
12. Rijksoverheid - Nieuw financieringsstelsel kinderopvang
13. Baakjuristen - Kinderopvang stopzetten