Kerndoelen lichamelijke opvoeding: Wat leerlingen moeten leren en waarom het belangrijk is

Lichamelijke opvoeding, ook wel bewegingsonderwijs genoemd, speelt een cruciale rol in het onderwijs. Het doel is om leerlingen te leren omgaan met beweging, samenwerking, en deelname aan bewegingsactiviteiten. De kerndoelen vormen de kern van dit onderwijs en geven aan wat leerlingen op verschillende leeftijdsgroepen moeten leren. Deze kerndoelen zijn onderverdeeld in verschillende niveaus, afhankelijk van de schoolfase, zoals primair onderwijs, onderbouw voortgezet onderwijs (vo), en bovenbouw vo. In dit artikel worden de belangrijkste kerndoelen van lichamelijke opvoeding besproken, inclusief hun betekenis, toepassing, en het verschil tussen verschillende leerjaren.

Wat zijn kerndoelen en waarom zijn ze belangrijk?

Kerndoelen vormen de wettelijke kaders voor de kern van de onderwijsinhoud in het primair onderwijs. Ze geven aan wat leerlingen op een bepaalde leeftijd moeten kunnen en leren. Voor lichamelijke opvoeding zijn er specifieke kerndoelen die het leren van bewegingsvaardigheden, het samenwerken met anderen, en het waarderen van beweging als onderdeel van een actieve leefstijl bevorderen. Deze kerndoelen zijn opgesteld in overleg met onderwijsinstellingen, vakexperts, en onderwijspraktijk, en worden regelmatig herzien om aan de veranderende behoeften van leerlingen en de maatschappelijke context te voldoen.

In het primair onderwijs ligt het doel van lichamelijke opvoeding vooral op het leren omgaan met beweging, het ontwikkelen van motorische vaardigheden, en het leren samenwerken met anderen. In het voortgezet onderwijs wordt de nadruk gelegd op het leren omgaan met regels, het bepalen van eigen bewegingsmogelijkheden, en het waarderen van beweging als onderdeel van een gezonde leefstijl. De kerndoelen zijn dus niet alleen gericht op fysieke vaardigheden, maar ook op sociaal-emotionele ontwikkeling en het leren omgaan met regels en afspraken.

Kerndoelen lichamelijke opvoeding in het primair onderwijs

In het primair onderwijs (po) zijn de kerndoelen voor lichamelijke opvoeding gericht op het leren van basisbewegingen, het leren samenwerken met anderen, en het leren omgaan met regels. De kerndoelen zijn opgesteld voor verschillende leeftijdsgroepen, zoals groep 1-2, 3-4, 5-6, en 7-8. Voor elk niveau zijn specifieke doelen en activiteiten vastgesteld.

Groep 1 en 2

In deze jaren leren kinderen de basisbewegingen zoals balanceren, springen, klimmen, en schommelen. Ze leren ook spelen met anderen, regels opstellen, en samenwerken bij bewegingsactiviteiten. De nadruk ligt op het ontwikkelen van motorische vaardigheden, het leren omgaan met anderen, en het leren op een veilige manier bewegen.

Groep 3 en 4

In deze jaren worden de basisbewegingen verder uitgewerkt. Kinderen leren bijvoorbeeld duiken, hardlopen, en bewegen op muziek. Ze leren ook samenwerken bij groepsactiviteiten, regels opstellen, en afspraken maken over het reguleren van activiteiten. De nadruk ligt op het uitbreiden van het bewegingsrepertoire en het leren omgaan met regels en samenwerking.

Groep 5 en 6

In deze jaren leren kinderen zich bewust te manifesteren in bewegingsactiviteiten. Ze leren hun eigen bewegingsmogelijkheden inschatten, en rekening houden met anderen. Ze leren ook samenwerken in groepen, regels opstellen, en activiteiten op een veilige manier uitvoeren. De nadruk ligt op het leren omgaan met regels, samenwerking, en het leren inschatten van eigen bewegingsmogelijkheden.

Groep 7 en 8

In deze jaren leren kinderen zich bewust te manifesteren in bewegingsactiviteiten, en ze leren hun eigen bewegingsmogelijkheden inschatten. Ze leren ook samenwerken met anderen, regels opstellen, en activiteiten op een veilige manier uitvoeren. De nadruk ligt op het leren omgaan met regels, samenwerking, en het leren inschatten van eigen bewegingsmogelijkheden.

Kerndoelen lichamelijke opvoeding in het voortgezet onderwijs

In het voortgezet onderwijs (vo) wordt het lichamelijke onderwijs verder uitgewerkt. De kerndoelen zijn opgesteld voor de onderbouw en bovenbouw. In de onderbouw van het vo zijn er zes kerndoelen voor bewegen en sport, terwijl in de bovenbouw de eindtermen worden gebruikt om de leerlingen te beoordelen.

Onderbouw vo

In de onderbouw van het vo ligt het doel van lichamelijke opvoeding op het leren omgaan met beweging, het ontwikkelen van motorische vaardigheden, en het leren samenwerken met anderen. De kerndoelen zijn opgesteld voor de verschillende niveaus, zoals vmbo, havo, en vwo. Voor elke schoolsoort zijn er specifieke kerndoelen die het leren van bewegingsvaardigheden, het samenwerken met anderen, en het leren omgaan met regels bevorderen.

Bovenbouw vo

In de bovenbouw van het vo ligt het doel van lichamelijke opvoeding op het leren omgaan met regels, het bepalen van eigen bewegingsmogelijkheden, en het waarderen van beweging als onderdeel van een gezonde leefstijl. De eindtermen worden gebruikt om de leerlingen te beoordelen. Voor vmbo zijn er eindtermen voor LO1 en LO2, terwijl voor havo en vwo de eindtermen LO en BSM worden gebruikt. De eindtermen bevorderen het leren van regelende rollen zoals scheidsrechter, organisator, en spelleider.

Verschillen tussen kerndoelen voor verschillende leeftijdsgroepen

De kerndoelen voor lichamelijke opvoeding variëren per leeftijdsgroep. In het primair onderwijs ligt de nadruk op het leren van basisbewegingen en het samenwerken met anderen. In het voortgezet onderwijs wordt de nadruk gelegd op het leren omgaan met regels, het bepalen van eigen bewegingsmogelijkheden, en het waarderen van beweging als onderdeel van een gezonde leefstijl. De kerndoelen zijn dus niet alleen gericht op fysieke vaardigheden, maar ook op sociaal-emotionele ontwikkeling en het leren omgaan met regels en samenwerking.

Toepassing van kerndoelen in het onderwijs

De kerndoelen voor lichamelijke opvoeding worden toegepast in het onderwijs door middel van lesplannen, activiteiten, en beoordelingen. Leerkrachten gebruiken de kerndoelen om lesplannen op te stellen die aansluiten bij de onderwijsbehoeften van leerlingen. Ze leren leerlingen omgaan met beweging, samenwerking, en regels. Daarnaast worden de kerndoelen ook gebruikt voor beoordelingen en evaluaties om te controleren of leerlingen de kerndoelen hebben behaald.

Belangrijkheid van kerndoelen

De kerndoelen voor lichamelijke opvoeding zijn belangrijk omdat ze helpen bij het leren van bewegingsvaardigheden, het samenwerken met anderen, en het leren omgaan met regels. Ze bevorderen de ontwikkeling van motorische vaardigheden, sociaal-emotionele ontwikkeling, en het leren omgaan met regels en samenwerking. Daarnaast helpen de kerndoelen bij het bepalen van de juiste onderwijsaanpak voor leerlingen, zodat ze op een passende manier kunnen leren.

Conclusie

Kerndoelen lichamelijke opvoeding vormen de kern van het lichamelijke onderwijs in het primair en voortgezet onderwijs. Ze geven aan wat leerlingen op een bepaalde leeftijd moeten leren en leren. De kerndoelen zijn opgesteld voor verschillende leeftijdsgroepen en schooltypen, en bevorderen het leren van bewegingsvaardigheden, het samenwerken met anderen, en het leren omgaan met regels. De kerndoelen zijn belangrijk voor de ontwikkeling van leerlingen en helpen bij het bepalen van de juiste onderwijsaanpak.

Bronnen

1. Wat is het doel van het vak lichamelijke opvoeding en welke kerndoelen zijn er?
2. Wettelijke richtlijnen voor bewegingsonderwijs van basisschool tot mbo
3. KVLO: Hulp en advies over voortgezet onderwijs
4. Kerndoelen: Tussendoelen en leerlijnen
5. SLO: Bewegingsonderwijs en kerndoel 58
6. Actualisatie kerndoelen bewegen en sport
7. SLO: Kerndoelen voor bewegingsonderwijs
8. Rijksoverheid: Kerndoelen onderbouw voortgezet onderwijs
9. KVLO: Hulp en advies over primair onderwijs