Soorten opvoedingsstijlen en hun invloed op de ontwikkeling van kinderen
juli 4, 2025
In de huidige maatschappelijke context is het opvoeden van kinderen een complexe en vooral onderhandse taak. Veel ouders en opvoeders stellen zich de vraag hoe ze kinderen kunnen opvoeden die gelukkig, gezond en behulpzaam zijn, zonder de veelvoorkomende westerse valkuilen te ontmoeten. Het boek Jagen, verzamelen, opvoeden van Michaeleen Doucleff biedt daarop antwoord door inzichten te delen uit oude culturen, zoals de Maya’s, de Inuit en de Hadza. Deze culturen tonen aan dat opvoeden niet alleen een kwestie is van disciplinair gedrag, maar ook van samenwerking, vertrouwen en een diepe verbondenheid tussen ouder en kind. Dit artikel onderzoekt de kernprincipes van het boek en hoe deze kunnen worden toegepast in de huidige opvoedpraktijk.
De kernprincipes van het opvoeden in oude culturen
Het boek Jagen, verzamelen, opvoeden stelt dat oude culturen een andere aanpak van opvoeden hebben dan de moderne westerse maatschappij. De kern van deze aanpak is gebaseerd op samenwerking in plaats van controle, en op vertrouwen in plaats van angst. Dit verschil is opvallend en biedt waardevolle lessen voor hedendaagse ouders en opvoeders.
Samenwerking in plaats van controle
De Maya’s, de Inuit en de Hadza hebben een opvoedstijl waarbij kinderen worden opgeleid door samen te werken met ouders, in plaats van te worden bevolen of beperkt. Dit betekent dat kinderen worden uitgedaagd om actief deel te nemen aan het leven van de gemeenschap. Bijvoorbeeld, jonge kinderen leren jagen, verzamelen en andere overlevingsvaardigheden door erbij te zijn en mee te doen, in plaats van dat ze worden opgedragen om te leren. Deze methode stimuleert autonomie en verantwoordelijkheid bij kinderen, waardoor ze vroeger leren om te denken en te handelen.
Vertrouwen in plaats van angst
Een ander verschil is het gebruik van vertrouwen in plaats van angst. Ouders in deze culturen vertrouwen op hun kinderen en geven hen ruimte om fouten te maken en te leren van hun ervaringen. Dit vertrouwen zorgt voor een sterke band tussen ouder en kind, waarin kinderen zich veilig en gewaardeerd voelen. In tegenstelling tot de westerse opvoeding, waarin veel aandacht is voor discipline en bestraffen, is de nadruk in deze culturen op het bouwen van vertrouwen en het bevorderen van zelfvertrouwen bij kinderen.
Wat kunnen wij leren van deze culturen?
De lessen die we kunnen leren van de opvoeding in deze oude culturen zijn talrijk. Ze bieden een alternatief voor de moderne opvoedpraktijk, waarin veel nadruk ligt op het beheersen van gedrag en het leren van regels. Hier zijn enkele belangrijke lessen die we kunnen toepassen in de huidige opvoeding:
1. Leren door te doen
In de culturen van de Maya’s, de Inuit en de Hadza leren kinderen door te doen, in plaats van door te leren. Dit betekent dat kinderen worden uitgedaagd om actief deel te nemen aan het leven van de gemeenschap, zoals jagen, verzamelen en samenwerken aan het overleven. Deze methode stimuleert een diepere kennis en een betere toepasbaarheid in het echte leven. In de moderne opvoeding kunnen we hierdoor kinderen leren door middel van ervaring en praktijk, in plaats van alleen theorie.
2. Vertrouwen in de ontwikkeling van kinderen
Deze culturen vertrouwen op de natuurlijke ontwikkeling van kinderen. Ze geven kinderen ruimte om te experimenteren, fouten te maken en te leren van hun ervaringen. Dit vertrouwen zorgt voor een sterke band tussen ouder en kind, en helpt kinderen om zich veilig en gewaardeerd te voelen. In de moderne opvoeding kunnen we hierdoor kinderen leren om hun eigen ervaringen te leren en hun eigen beslissingen te nemen, in plaats van hen te veel te bepalen.
3. Sociale en emotionele ontwikkeling
De opvoeding in deze culturen is gericht op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Ze leren om te samenwerken, te vertrouwen en te delen, wat leidt tot een sterke gemeenschapszin. In de moderne opvoeding kunnen we hierdoor kinderen leren om te werken in groepen, te communiceren en te delen, wat essentieel is voor hun verdere ontwikkeling.
De rol van de ouder in de opvoeding
In de culturen van de Maya’s, de Inuit en de Hadza speelt de ouder een centrale rol in de opvoeding. De ouder is niet alleen verantwoordelijk voor het geven van instructies, maar ook voor het stimuleren van het denken en handelen van het kind. Dit betekent dat de ouder een rol speelt als mentor, helper en mede-ontdekker. In de moderne opvoeding kunnen ouders hierdoor hun rol als ondersteunend en begeleidend figuur zien, in plaats van alleen als bevelgevend.
Samenwerking met kinderen
De opvoeding in deze culturen is gebaseerd op samenwerking. Ouders en kinderen werken samen aan het overleven en de ontwikkeling van het kind. Dit betekent dat kinderen worden uitgedaagd om actief deel te nemen aan het leven van de gemeenschap. In de moderne opvoeding kunnen ouders hierdoor hun kinderen leren om te werken in groepen, te delen en te samenwerken, wat essentieel is voor hun verdere ontwikkeling.
Vertrouwen en veiligheid
De opvoeding in deze culturen is gebaseerd op vertrouwen. Ouders vertrouwen op hun kinderen en geven hen ruimte om fouten te maken en te leren van hun ervaringen. Dit vertrouwen zorgt voor een sterke band tussen ouder en kind, waarin kinderen zich veilig en gewaardeerd voelen. In de moderne opvoeding kunnen ouders hierdoor hun kinderen leren om hun eigen ervaringen te leren en hun eigen beslissingen te nemen, in plaats van hen te veel te bepalen.
De impact van deze opvoeding op de ontwikkeling van kinderen
De opvoeding in deze culturen heeft een positieve impact op de ontwikkeling van kinderen. Ze leren om te denken, te handelen en te delen, wat leidt tot een sterke sociaal-emotionele ontwikkeling. In de moderne opvoeding kunnen we hierdoor kinderen leren om hun eigen ervaringen te leren en hun eigen beslissingen te nemen, in plaats van hen te veel te bepalen.
Sociale vaardigheden
De opvoeding in deze culturen stimuleert sociale vaardigheden zoals samenwerking, vertrouwen en delen. Deze vaardigheden zijn essentieel voor de ontwikkeling van kinderen in de moderne maatschappij. In de moderne opvoeding kunnen we hierdoor kinderen leren om te werken in groepen, te delen en te samenwerken, wat essentieel is voor hun verdere ontwikkeling.
Emotionele ontwikkeling
De opvoeding in deze culturen stimuleert emotionele ontwikkeling door vertrouwen en veiligheid te bieden. Kinderen voelen zich veilig en gewaardeerd, wat leidt tot een sterke emotionele basis. In de moderne opvoeding kunnen we hierdoor kinderen leren om hun eigen ervaringen te leren en hun eigen beslissingen te nemen, in plaats van hen te veel te bepalen.
Conclusie
De opvoeding in de culturen van de Maya’s, de Inuit en de Hadza biedt waardevolle lessen voor de moderne opvoeding. Deze culturen tonen aan dat opvoeden niet alleen een kwestie is van disciplinair gedrag, maar ook van samenwerking, vertrouwen en een diepe verbondenheid tussen ouder en kind. Door deze lessen toe te passen in de huidige opvoeding, kunnen ouders en opvoeders kinderen leren om te denken, te handelen en te delen, wat essentieel is voor hun verdere ontwikkeling. Het boek Jagen, verzamelen, opvoeden van Michaeleen Doucleff biedt hierop een diepgaand overzicht en is een waardevol hulpmiddel voor ouders en opvoeders die op zoek zijn naar alternatieven voor de traditionele opvoeding.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
