Effectief communiceren met kinderen: de Gordonmethode in de praktijk

De Gordonmethode is een opvoedingsstijl die is ontwikkeld door Thomas Gordon, een Amerikaanse psycholoog. Deze methode is gericht op het bevorderen van een gezonde ouder-kindrelatie door respectvolle communicatie, actief luisteren en het oplossen van conflicten op een democratische manier. De methode is al sinds de jaren zestig in gebruik en heeft zich in de loop van de jaren verder ontwikkeld tot een krachtige tool voor ouders en opvoeders.

Oorsprong en doel van de Gordonmethode

De Gordonmethode is ontstaan uit de observaties van Thomas Gordon, die veel ouders tegenkwam die worstelden met het opvoeden van hun kinderen. Hij stelde vast dat veel problemen ontstaan door slechte communicatie tussen ouder en kind. De kern van de methode is het bevorderen van een open, respectvolle communicatie en het leren omgaan met gedrag zonder gebruik te maken van machtsmiddelen zoals straffen of belonen.

De methode is ontworpen voor ouders van kinderen van 2 tot 12 jaar en richt zich op het opbouwen van een betere relatie tussen ouder en kind. Het doel is om de ontwikkelingskansen van het kind te vergroten, veilige hechting te bevorderen en gedragsproblemen te voorkomen. De Gordonmethode streeft ernaar om een balans te vinden tussen het opbouwen van verantwoordelijkheid bij het kind en het respect voor de behoeften van de ouder.

Kernprincipes van de Gordonmethode

De Gordonmethode is gebaseerd op een aantal kernprincipes die helpen bij het opbouwen van een gezonde ouder-kindrelatie:

1. Actief luisteren

Een van de belangrijkste aspecten van de Gordonmethode is het actief luisteren naar het kind. Dit betekent dat de ouder zich volledig concentreert op het kind en er op let hoe het zich voelt. Het is belangrijk om het kind te laten uiten wat het wil en te luisteren zonder direct te oordelen. Dit helpt het kind om zich gehoord en gerespecteerd te voelen.

2. Ik-boodschappen

Bij het oplossen van conflicten wordt vaak gebruikgemaakt van de zogenaamde ‘ik-boodschappen’. Hierbij wordt de eigen mening en gevoelens van de ouder uitgedrukt zonder het kind te veroordelen. Bijvoorbeeld: “Ik voel me ongemakkelijk als jij je speelgoed niet opberaadt” in plaats van “Jij doet het verkeerd”.

3. Het gedragsraam

Een ander belangrijk instrument is het ‘gedragsraam’, een schema met drie vakken waarin het gedrag van het kind wordt beoordeeld. Dit helpt bij het bepalen of het probleem bij het kind, de ouder of geen van beiden ligt. Dit biedt een duidelijk overzicht en helpt bij het oplossen van conflicten.

4. Respectvolle communicatie

De Gordonmethode benadrukt het belang van respectvolle communicatie. Dit betekent dat ouders hun eigen behoeften en grenzen duidelijk maken op een manier die respectvol is voor het kind. Het is belangrijk om te leren hoe je je eigen grenzen kunt aangeven zonder het kind te beïnvloeden of te bevooroordeelen.

5. Samenwerking bij het oplossen van problemen

De methode stelt ouders in staat om samen met hun kind oplossingen te vinden voor problemen. Dit gebeurt via een democratische benadering waarbij zowel ouder als kind hun mening kunnen geven. Het doel is om een oplossing te vinden die voor beide partijen acceptabel is.

Toepassing in de praktijk

De Gordonmethode is zowel toepasbaar in het gezin als in andere situaties waarin communicatie een rol speelt. In de praktijk wordt de methode vaak gebruikt in groepstrainingen voor ouders. Deze trainingen bestaan uit tien wekelijkse bijeenkomsten waarin de basisprincipes van de methode worden uitgelegd en geoefend.

Actief luisteren in de praktijk

In de trainingen wordt veel aandacht besteed aan het actief luisteren. Ouders leren hoe ze hun kind kunnen helpen om hun gevoelens en gedachten beter uit te drukken. Dit gebeurt door het kind te laten uiten wat het wil en te luisteren zonder direct te oordelen. Hierdoor ontstaat er meer vertrouwen tussen ouder en kind.

Oplossen van conflicten

Bij het oplossen van conflicten wordt gebruikgemaakt van de ‘geen verlies methode’. Hierbij wordt samen gezocht naar een oplossing waarbij zowel de ouder als het kind hun behoeften kunnen realiseren. Dit helpt bij het verminderen van spanningen en het bevorderen van een harmonieuze relatie.

Onderwijs en opvoeding

De Gordonmethode wordt ook toegepast in de opvoeding van kinderen. Het helpt bij het leren omgaan met emoties, het opbouwen van sociaal-emotionele vaardigheden en het leren omgaan met problemen. De methode is gericht op het geven van waarde en het leren omgaan met verschillen.

Onderzoek en effectiviteit

Er zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd naar de effectiviteit van de Gordonmethode. In 2000 is een Nederlandse reviewstudie gedaan van Nederlands en buitenlands onderzoek over de Parents Effectiveness Training. Hierin werden twee randomized controlled trials en acht studies met experimentele en controle groepen zonder randomisatie onderzocht. De studie laat positieve invloeden op de opvoedingshouding en beperkte effecten op het opvoedingsgedrag van de ouder en het gedrag van het kind zien.

In 2003 in Australië toonde onderzoek positieve effecten in het opvoedgedrag van ouders. Ouders scoren significant hoger in luistervaardigheden en conflictoplossende vaardigheden. Dit effect is groter bij vrouwen dan bij mannen. Er is sprake van verbeterde relaties tussen ouders en kind(eren) en minder ouderlijke stress.

De onderbouwing van de Gordontraining zit goed in elkaar en de interventie is goed uitvoerbaar. De methode is erkend als goed onderbouwd, maar nog niet volledig onderzocht op effectiviteit. Het is dus nog niet bekend of de interventie werkt. Op basis van de theoretische onderbouwing zou de interventie tot resultaat kunnen leiden voor kinderen, jongeren en/of opvoeders.

Toepasbaarheid in verschillende situaties

De Gordonmethode is niet alleen toepasbaar in de opvoeding van kinderen, maar ook in andere situaties waarin communicatie een rol speelt. De basisprincipes van de methode zijn bruikbaar in de communicatie met partner, familie, vrienden en collega’s. Het helpt bij het opbouwen van een betere relatie en het verminderen van conflicten.

Voor ouders

Voor ouders is de methode een waardevol instrument om effectief met hun kind om te gaan. Het helpt bij het leren luisteren, het oplossen van conflicten en het opbouwen van een betere relatie. De methode is gericht op het leren omgaan met gedrag zonder gebruik te maken van machtsmiddelen zoals straffen of belonen.

Voor opvoeders

De methode is ook van toepassing in de opvoeding van kinderen in de kinderopvang, school of andere instellingen. Het helpt bij het leren luisteren, het oplossen van conflicten en het opbouwen van een betere relatie. De methode is gericht op het leren omgaan met gedrag zonder gebruik te maken van machtsmiddelen zoals straffen of belonen.

Conclusie

De Gordonmethode is een krachtige opvoedingsstijl die is ontwikkeld door Thomas Gordon. De methode is gericht op het bevorderen van een gezonde ouder-kindrelatie door respectvolle communicatie, actief luisteren en het oplossen van conflicten op een democratische manier. De methode is gericht op het opbouwen van een betere relatie tussen ouder en kind en helpt bij het leren omgaan met gedrag zonder gebruik te maken van machtsmiddelen zoals straffen of belonen.

De methode is in de praktijk toe te passen in verschillende situaties, waaronder het gezin, de kinderopvang, de school en andere instellingen. De methode is gericht op het leren omgaan met gedrag zonder gebruik te maken van machtsmiddelen zoals straffen of belonen. De onderbouwing van de methode is goed, maar nog niet volledig onderzocht op effectiviteit.

Bronnen

1. Gordontraining: Effectief communiceren met kinderen
2. Opvoeden met de Gordonmethode
3. De Gordonmethode
4. Respectvol communiceren: Gordon
5. De Gordonmethode: opvoeden met wederzijds respect
6. Thomas Gordon-methode: uitgangspunten, stappen opvoeding, communicatie
7. De Gordonmethode
8. De Gordon-methode
9. Gordon-behoefte van kinderen
10. Wat is de Gordonmethode?
11. De Gordon-methode: een effectieve benadering voor positief ouderschap