Groene Kinderopvang: Duurzaamheid en Natuurbeleving in de Kindergarten
juli 16, 2025
De afgelopen periode zijn er enkele trieste gebeurtenissen gemeld waarbij jonge kinderen overleden zijn, zowel thuis als in de kinderopvang. Deze gebeurtenissen roepen vragen op over veiligheid, gezondheid en de manieren waarop we kinderen en hun families kunnen ondersteunen bij verlies. Dit artikel biedt een overzicht van de beschikbare informatie, gebaseerd op recente rapportages, en richt zich op de aspecten van onverwachte kindersterfte, de rol van de kinderopvang, en de ondersteuning van rouwprocessen bij kinderen en nabestaanden.
Onverwachte Kindersterfte: Recente Gebeurtenissen
Er zijn diverse meldingen van onverwachte kindersterfte. In Rotterdam werd een jong kind gereanimeerd maar overleed in huis, waarbij de politie een persoon heeft aangehouden (Bron 1). In Tienen, België, overleed een baby van drie maanden oud in een kinderopvang na een reanimatie (Bronnen 6, 8, 12, 13, 14). Een ander geval betrof een baby die gereanimeerd moest worden in een kinderdagverblijf in Herselt en later in het ziekenhuis overleed (Bron 16). Ook in Gent is een kind overleden aan een hersenvliesontsteking, waarbij de autoriteiten benadrukken dat er geen extra risico is voor andere kinderen in de opvang (Bron 3). Verder is er een tragisch ongeval gemeld in een trampolinepark in Waalwijk, waarbij een jong kind overleed (Bron 9). In Nederland is er een toename van kinkhoestgevallen, met vijf baby’s die dit jaar aan de ziekte zijn overleden (Bron 11).
De Rol van de Kinderopvang
De incidenten in Tienen en Huizen hebben vragen opgeworpen over de veiligheid in kinderopvangen. In Huizen wordt een kinderopvang vervolgd vanwege de dood van een peuter die in het water werd aangetroffen (Bron 5). Het Openbaar Ministerie verwijt de opvang onvoldoende rekening te hebben gehouden met het risico op verdrinking, met name door de nabijheid van een sloot. Er werd geconstateerd dat er onvoldoende beleid was om vermissing en verdrinking te voorkomen en dat er niet adequaat werd gereageerd op verzoeken van pedagogisch medewerkers voor meer hulp (Bron 5).
In Tienen is er een onderzoek gestart naar de omstandigheden rondom het overlijden van de baby (Bronnen 6, 12, 13, 14). Uit een autopsie bleek dat er geen sprake was van geweldpleging (Bron 14), maar de precieze doodsoorzaak is nog niet vastgesteld. De kinderopvang in Tienen wordt onderzocht, maar er zijn geen aanwijzingen voor schuld (Bron 13).
Onthaalouders in Vlaanderen worden opgeleid in EHBO en reanimatie (Bron 8), wat aangeeft dat basisvaardigheden in noodsituaties onderdeel zijn van de professionele standaard.
Vaccinatie en Preventie van Infectieziekten
De toename van kinkhoestgevallen en de daaropvolgende sterfgevallen onder baby’s benadrukken het belang van vaccinatie (Bron 11). De vaccinatiegraad daalt al jaren, wat zorgwekkend is omdat een vaccinatiegraad van 95% gewenst is om groepsimmuniteit te waarborgen (Bron 15). Er wordt overwogen om een vaccinatieplicht voor de kinderopvang in te voeren, waarbij ouders een bewijs van vaccinatie moeten overleggen (Bron 15). Vaccinatie tegen kinkhoest is mogelijk voor jonge baby’s, en ook voor de geboorte kan de moeder een prik krijgen om de baby te beschermen (Bron 11).
Omgaan met Verlies: Ondersteuning van Kinderen en Nabestaanden
Het verlies van een kind is een ingrijpende gebeurtenis die een diepgaand rouwproces teweegbrengt (Bronnen 4, 7). Rouwexpert Manu Keirse benadrukt dat bij het verlies van een kind niet alleen het kind verloren gaat, maar ook een deel van jezelf (Bron 7). Het is belangrijk dat kinderen liefde en nabijheid ervaren en weten dat er een volwassene is waar ze terecht kunnen (Bron 4). Het is niet nodig om kinderen te forceren om te praten, maar het is wel belangrijk om aan te geven dat je er bent als ze dat willen.
Kinderen hebben veiligheid en ruimte nodig om te rouwen. Soms beginnen ze pas met de rouwverwerking als het met de overgebleven ouder weer goed gaat, omdat die ouder dan de benodigde emotionele steun kan bieden (Bron 4). Als een kind niet met een ouder wil praten, kan het fijn zijn als er toestemming wordt gegeven om met een andere volwassene te praten, zoals een buurvrouw of een meester (Bron 4).
Het is belangrijk om een dagindeling en regels te handhaven, omdat dit structuur en veiligheid biedt (Bron 4). Ook het bieden van structuur aan een kind kan de volwassene helpen om zelf structuur te behouden.
Afscheidsrituelen voor Kinderen
Afscheidsrituelen kunnen kinderen helpen om het verlies te verwerken (Bron 10). Voorbeelden van rituelen zijn:
- Varende lichtbootjes: Het maken en laten varen van lichtbootjes met wensen of boodschappen (Bron 10).
- Herinneringstas: Een tas vullen met knutselspullen, tekeningen, en herinneringen aan de overledene (Bron 10).
- Mozaïek: Samen een mozaïek maken als een blijvende herinnering (Bron 10).
- Briefje in de kleding: Briefjes schrijven aan de overledene en deze in de kleding stoppen (Bron 10).
- Herinneringsboom: Een boom planten of versieren ter nagedachtenis (Bron 10).
Ondersteuning voor Nabestaanden
De Rijksdienst voor het Onderwijs heeft een regeling getroffen voor nabestaanden van overleden aanvragers van kinderopvangtoeslag (Bron 2). Deze regeling maakt het mogelijk voor erfgenamen om de compensatie te ontvangen waar de overleden ouder recht op had. De nabestaanden worden stapsgewijs benaderd door de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) en de ondersteuning zal binnen vier maanden worden gestart (Bron 2).
Beperkingen van de Beschikbare Informatie
De beschikbare informatie is fragmentarisch en beperkt tot recente nieuwsberichten en artikelen. Er is geen diepgaand onderzoek naar de oorzaken van de onverwachte kindersterfte of naar de effectiviteit van de veiligheidsmaatregelen in kinderopvangen. De informatie over rouwprocessen is voornamelijk gebaseerd op algemene adviezen en inzichten van rouwexperts.
Conclusie
De recente meldingen van onverwachte kindersterfte, zowel thuis als in de kinderopvang, onderstrepen het belang van veiligheid, preventie en adequate ondersteuning van kinderen en nabestaanden. Vaccinatie tegen infectieziekten is cruciaal, en er moet aandacht zijn voor het verbeteren van de veiligheid in kinderopvangen. Het is essentieel om kinderen de ruimte te geven om te rouwen en om hen te ondersteunen met passende rituelen en emotionele steun. Voor nabestaanden is het belangrijk dat er regelingen zijn om financiële compensatie te ontvangen en dat zij toegang hebben tot professionele hulp. De beschikbare informatie is echter beperkt en er is behoefte aan verder onderzoek om de oorzaken van deze tragische gebeurtenissen te achterhalen en effectieve preventieve maatregelen te ontwikkelen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
