Co-ouderschap: Wat betekent het en hoe werkt het juridisch?

Co-ouderschap is een veelgebruikte term in de context van scheiding en gezinsherstructurering. Het verwijst naar een situatie waarin ouders hun zorg- en opvoedingsverantwoordelijkheden gelijkwaardig delen. Hoewel de term niet expliciet in de wet voorkomt, is het een veelgebruikte benaming voor een situatie waarin de kinderen ongeveer evenveel tijd doorbrengen bij elke ouder. Dit artikel bespreekt de juridische basis, de praktijk en de gevolgen van co-ouderschap, gebaseerd op de beschikbare informatie uit de bronnen.

Wat is co-ouderschap?

Co-ouderschap, ook wel gelijkwaardig ouderschap genoemd, betekent dat ouders hun verantwoordelijkheden rondom de zorg en opvoeding van hun kinderen gelijkwaardig delen. Dit kan worden uitgedrukt in een gelijke verdeling van de tijd die het kind bij elke ouder doorbrengt, maar ook in een gedeelde verantwoordelijkheid voor beslissingen en kosten. De term co-ouderschap wordt vaak gebruikt in de context van een scheiding, waarin ouders een samenwerking opzetten om het leven van hun kind zo soepel mogelijk te houden.

Volgens de Belastingdienst geldt co-ouderschap als een situatie waarin het kind tenminste 3 hele dagen per week bij elke ouder doorbrengt. Ook een wekelijks wisselende verdeling (bijvoorbeeld 1 week bij de ene ouder en 1 week bij de andere) telt als co-ouderschap. Vanaf 2023 geldt dat het kind in een herhalend ritme minimaal 78 dagen per zes maanden bij elke ouder moet doorbrengen. Dit komt overeen met 3 dagen per week. De Belastingdienst kijkt dus naar een 50-50 verdeling, ook als de verdeling niet precies gelijk is.

Juridische basis van co-ouderschap

Hoewel de term co-ouderschap niet in de wet staat, is het een veelgebruikte term onder gescheiden ouders. In de wet wordt gesproken over gelijkwaardig ouderschap, wat betekent dat de ouders gelijkwaardige verantwoordelijkheden moeten dragen. Dit is vastgelegd in artikel 1:247 BW leden 4 en 5, en diverse internationale verdragen. De wetgever heeft echter geen expliciet co-ouderschap als uitgangspunt genomen, maar stelt dat het belang van het kind centraal moet staan.

De rechter beoordeelt of een co-ouderschapsplan geschikt is, als de ouders niet zelf tot een oplossing komen. Hierbij kijkt de rechter naar de situatie van het kind, de emotionele draagkracht van de ouders en de afstand tussen de ouders. De rechter onderzoekt ook of de ouders in staat zijn om hun leven aan te passen aan een gelijke verdeling van de zorg- en opvoedingstaken.

Wat is het verschil tussen co-ouderschap en gelijkwaardig ouderschap?

Gelijkwaardig ouderschap is de juridische term, terwijl co-ouderschap een veelgebruikte benaming is. In de praktijk wordt vaak gesproken over co-ouderschap als de verdeling van de zorg- en opvoedingsverantwoordelijkheden ongeveer gelijk is. Dit betekent dat het kind ongeveer evenveel tijd bij elke ouder doorbrengt en dat de ouders gelijkwaardige verantwoordelijkheden dragen.

Het verschil tussen co-ouderschap en gelijkwaardig ouderschap is dus vooral in de terminologie. De wet kent geen co-ouderschap als juridische term, maar stelt wel dat ouders gelijkwaardige verantwoordelijkheden moeten dragen. Co-ouderschap is dus een praktijkterm, terwijl gelijkwaardig ouderschap de juridische benaming is.

Wat zijn de voorwaarden voor co-ouderschap?

De Belastingdienst heeft een specifieke definitie van co-ouderschap. Volgens haar is een co-ouderschap mogelijk als het kind tenminste 3 hele dagen per week bij elke ouder doorbrengt. Ook een wekelijks wisselende verdeling telt als co-ouderschap. Vanaf 2023 geldt dat het kind in een herhalend ritme minimaal 78 dagen per zes maanden bij elke ouder moet doorbrengen. Dit komt overeen met 3 dagen per week.

De Belastingdienst kijkt dus naar een 50-50 verdeling, ook als de verdeling niet precies gelijk is. Dit is belangrijk voor fiscale voordelen zoals de inkomensafhankelijke combinatiekorting, de kinderbijslag, het kindgebonden budget, de alimentatie en andere belastingvoordelen. Het is daarom belangrijk om de regels van de Belastingdienst te volgen, zodat je in aanmerking komt voor deze voordelen.

Wat zijn de voordelen van co-ouderschap?

Co-ouderschap heeft verschillende voordelen voor zowel ouders als kinderen. Hieronder staan enkele van de belangrijkste voordelen:

• Kinderen blijven in nauw contact met hun ouders: Dit helpt om zich emotioneel gesteund en veilig te voelen.
• Kinderen hoeven niet te kiezen: Ze komen dus minder snel in loyaliteitsconflict.
• Verdeling van financiële lasten: Beide ouders dragen gelijkwaardig bij aan de kosten van de opvoeding, wat de kans op financiële spanningen vermindert.
• Beide ouders dragen bij aan de opvoeding: Hierdoor profiteert het kind van de vaardigheden en kennis van hun opvoeders.
• Zorgtaken worden gelijk verdeeld: Beide ouders blijven optimaal betrokken.
• Ouders hebben tijd voor hun carrière en persoonlijke vrijheid: Ze kunnen hun werk en privéleven beter balanceren.

Wat zijn de nadelen van co-ouderschap?

Hoewel co-ouderschap veel voordelen heeft, zijn er ook nadelen. Hieronder staan enkele van de belangrijkste nadelen:

• Kinderen moeten wekelijks hun spullen pakken: Ze moeten zich aanpassen aan de verschillende routines en regels in elk huishouden.
• Veel aandacht nodig voor overdracht: Denk hierbij aan het coördineren van afspraken van kinderen, schooltaken en opvoedkundige eenheid tussen beide ouders.
• Kinderen kunnen zich gespleten voelen: Ze hebben moeite met het aanpassen aan de verschillende routines en regels.
• Ouders moeten in de buurt blijven wonen: Dit kan lastig zijn als de ouders ver van elkaar wonen.
• Kosten kunnen oplopen: Door dubbele aanschaf van kleding en spullen voor beide huishoudens.

Hoe werkt co-ouderschap in de praktijk?

Co-ouderschap kan in verschillende vormen voorkomen. De meest voorkomende vorm is een 50-50 verdeling, waarbij het kind ongeveer evenveel tijd bij elke ouder doorbrengt. Dit kan worden uitgedrukt in een wekelijks wisselende verdeling, zoals 1 week bij de ene ouder en 1 week bij de andere. Ook een verdeling met twee wisselmomenten per week is veelvoorkomend.

Er zijn ook gevallen waarin de verdeling niet precies 50-50 is, maar toch als co-ouderschap wordt beschouwd. Bijvoorbeeld als het kind de ene week 3 dagen bij de ene ouder is en de andere week 4 dagen bij de andere ouder. Dit komt overeen met een 50-50 verdeling over twee weken.

Wat is het verschil tussen co-ouderschap en omgangsregeling?

Co-ouderschap en omgangsregeling zijn twee verschillende vormen van verdeling van de zorg- en opvoedingsverantwoordelijkheden. Co-ouderschap houdt in dat de ouders gelijkwaardige verantwoordelijkheden dragen, terwijl een omgangsregeling kan variëren van een zeer beperkte tot een zeer uitgebreide verdeling van de zorg.

Een omgangsregeling kan bijvoorbeeld zijn dat het kind een paar dagen per week bij de ene ouder doorbrengt en de rest van de tijd bij de andere ouder. Co-ouderschap daarentegen houdt in dat de ouders gelijkwaardige verantwoordelijkheden delen, wat leidt tot een gelijke verdeling van de tijd die het kind bij elke ouder doorbrengt.

Wat is het verschil tussen co-ouderschap en zorgregeling?

Co-ouderschap en zorgregeling zijn twee verschillende vormen van verdeling van de zorg- en opvoedingsverantwoordelijkheden. Co-ouderschap houdt in dat de ouders gelijkwaardige verantwoordelijkheden dragen, terwijl een zorgregeling kan variëren van een zeer beperkte tot een zeer uitgebreide verdeling van de zorg.

Een zorgregeling kan bijvoorbeeld zijn dat het kind een paar dagen per week bij de ene ouder doorbrengt en de rest van de tijd bij de andere ouder. Co-ouderschap daarentegen houdt in dat de ouders gelijkwaardige verantwoordelijkheden delen, wat leidt tot een gelijke verdeling van de tijd die het kind bij elke ouder doorbrengt.

Wat zijn de fiscale voordelen van co-ouderschap?

Co-ouderschap heeft verschillende fiscale voordelen, waaronder:

• Kinderbijslag: Met de kinderbijslag betaalt de overheid mee aan de kosten van de opvoeding van je kind. Voor co-ouderschap maakt het niet uit welke ouder de kinderbijslag ontvangt.
• Kind Gebonden Budget (KGB): Dit is een budget dat je krijgt voor je kind, zodat je het zelf kunt verdelen over de kosten van opvoeding en zorg.
• Alimentatie: Dit is een bijdrrage aan de kosten van de opvoeding van je kind. Bij co-ouderschap kan het zijn dat er kinderalimentatie moet worden betaald, vooral als er een groot inkomensverschil is tussen beide ouders.
• Inkoopafhankelijke combinatiekorting: Dit is een belastingvoordeel dat je kunt krijgen als je co-ouder bent.
• Kinderopvangtoeslag: Dit is een toeslag die je krijgt als je kind in de opvang zit.
• Huurtoeslag: Dit is een toeslag die je krijgt als je huur te hoog is.

Wat zijn de gevolgen van co-ouderschap voor de kinderen?

Co-ouderschap heeft verschillende gevolgen voor de kinderen, waaronder:

• Emotionele stabiliteit: Kinderen die in een co-ouderschap opgroeien, voelen zich vaak emotioneel gesteund en veilig.
• Loyaliteitsconflicten: Kinderen hoeven niet te kiezen, waardoor ze minder snel in loyaliteitsconflict raken.
• Beïnvloeding door beide ouders: Beide ouders dragen bij aan de opvoeding, waardoor het kind van de vaardigheden en kennis van beide ouders profiteert.
• Aanpassing aan verschillende routines: Kinderen moeten zich aanpassen aan de verschillende routines en regels in elk huishouden.
• Emotionele draagkracht: Kinderen hebben de nodige emotionele draagkracht van beide ouders nodig voor hun ontwikkeling.

Wat zijn de gevolgen van co-ouderschap voor de ouders?

Co-ouderschap heeft verschillende gevolgen voor de ouders, waaronder:

• Gedeelde verantwoordelijkheden: Beide ouders dragen gelijkwaardig bij aan de opvoeding, waardoor ze zich betrokken voelen.
• Financiële lasten: Beide ouders delen de kosten van de opvoeding, wat de kans op financiële spanningen vermindert.
• Tijd voor carrière en persoonlijk leven: Beide ouders hebben ruimte voor hun werk en persoonlijke vrijheid.
• Communicatie en samenwerking: Co-ouderschap vereist veel communicatie en samenwerking tussen de ouders.

Wat zijn de mogelijke problemen bij co-ouderschap?

Hoewel co-ouderschap veel voordelen heeft, zijn er ook mogelijke problemen. Hieronder staan enkele van de belangrijkste problemen:

• Scheidingstijd: Het kan lastig zijn om de tijd te verdelen als de ouders ver van elkaar wonen.
• Communicatieproblemen: Co-ouderschap vereist veel communicatie en samenwerking, wat moeilijk kan zijn als de ouders niet goed met elkaar kunnen overleggen.
• Financiële spanningen: Hoewel de lasten worden gedeeld, kan het zijn dat er toch spanningen ontstaan als er een groot inkomensverschil is.
• Aanpassing aan verschillende routines: Kinderen moeten zich aanpassen aan de verschillende routines en regels in elk huishuis, wat lastig kan zijn.

Conclusie

Co-ouderschap is een veelgebruikte term in de context van scheiding en gezinsherstructurering. Het verwijst naar een situatie waarin ouders hun zorg- en opvoedingsverantwoordelijkheden gelijkwaardig delen. Hoewel de term niet in de wet staat, is het een veelgebruikte benaming voor een situatie waarin de kinderen ongeveer evenveel tijd doorbrengen bij elke ouder. De Belastingdienst heeft een specifieke definitie van co-ouderschap, die vooral gericht is op een 50-50 verdeling van de tijd. Co-ouderschap heeft verschillende voordelen, waaronder emotionele stabiliteit voor de kinderen en een gedeelde verantwoordelijkheid voor de ouders. Het heeft echter ook nadelen, zoals de noodzaak om zich aan te passen aan verschillende routines en de mogelijkheid van financiële spanningen.

Bronnen

1. Wat is co-ouderschap?
2. Co-ouderschap
3. Co-ouderschap in de praktijk
4. Co-ouderschap
5. Co-ouderschap weigeren, kan dat?
6. Wat is co-ouderschap?