Onderhoudsplicht van stiefouders bij co-ouderschap

Een co-ouderschap kan bijdrragen aan een stabiele opvoedingsstructuur voor kinderen, maar ook aan complexe juridische situaties, met name als het gaat om de onderhoudsplicht van stiefouders. In Nederland is de rechtspraak hierin casuïstisch en kan de vraag of een stiefouder onderhoudsplichtig is, afhangen van meerdere factoren. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van de onderhoudsplicht van stiefouders bij co-ouderschap behandeld, met aandacht voor juridische regels, praktijkvoorbeelden en het verschil met andere situaties.

Onderhoudsplicht van stiefouders

De onderhoudsplicht van stiefouders is geregeld in de Wet boek 1:395 BW. Volgens deze wet is een stiefouder onderhoudsplichtig voor zijn stiefkinderen, mits aan twee voorwaarden is voldaan: (i) de stiefouder is getrouwd of heeft een geregistreerd partnerschap aangegaan met de ouder van het kind, en (ii) het kind behoort tot het gezin van de stiefouder. Hierbij is het belangrijk op te merken dat een stiefouder niet automatisch onderhoudsplichtig is als hij alleen samenwoont met de ouder van het kind, zonder huwelijk of partnerschap.

In het geval van een co-ouderschap kan het zijn dat een kind in twee gezinnen is ingeschreven. In dergelijke gevallen kan de stiefouder van het ene gezin onderhoudsplichtig zijn, terwijl de stiefouder van het andere gezin dat niet is. De bepalende factor is hierbij of het kind tot het gezin van de stiefouder behoort. Dit wordt in de wet niet expliciet gedefinieerd, maar wordt ruim geïnterpreteerd. Zo kan een kind dat op kamers woont, nog steeds tot het gezin van de stiefouder behoren, mits het voldoet aan de criteria van het co-ouderschap.

Co-ouderschap en onderhoudsplicht

Bij co-ouderschap wordt vaak aangenomen dat de kinderen gelijkwaardig worden opgevoed door beide ouders. In dit geval kan het zijn dat de stiefouder van het ene gezin onderhoudsplichtig is, terwijl de stiefouder van het andere gezin dat niet is. De vraag of een stiefouder onderhoudsplichtig is, hangt dus af van de situatie van het kind en de betrokkenheid van de stiefouder.

Een voorbeeld hiervan is als een kind bij de moeder woont, die hertrouwt met een nieuwe partner. De nieuwe partner is dan onderhoudsplichtig voor het kind, mits het kind tot het gezin van de stiefouder behoort. Als het kind echter ook bij de vader woont, die ook hertrouwt, dan is de nieuwe partner van de vader geen stiefouder en dus ook geen onderhoudsplichtig persoon. Dit toont aan dat de situatie van het kind en de betrokkenheid van de stiefouder cruciaal zijn voor de vraag of er een onderhoudsplicht is.

Beoordeling van de onderhoudsplicht

De beoordeling van de onderhoudsplicht van een stiefouder gebeurt vaak op basis van de omstandigheden van het geval. De rechtspraak ziet hierin een casuïstisch probleem, waarbij elk geval apart wordt beoordeeld. De belangrijkste factoren die hierbij een rol spelen, zijn:

• Het contact tussen de stiefouder en het kind: Hoe hecht is het contact, hoe vaak wordt er gecommuniceerd, en hoe lang is het contact al aanwezig?
• De draagkracht van de stiefouder: Hoeveel inkomen heeft de stiefouder, en hoe zwaar is het inkomen van de biologische ouder?
• De verwantschap tussen de stiefouder en het kind: Hoe dichter de verwantschap is, hoe groter de kans dat de stiefouder onderhoudsplichtig is.
• De omstandigheden van het gezin: Welke rol speelt de stiefouder in het gezin, en hoe zit het met de verantwoordelijkheden van de biologische ouder?

Deze factoren worden vaak gebruikt om te bepalen in welke mate de stiefouder bijdraagt aan de kosten van het kind. In sommige gevallen kan de stiefouder een grotere bijdrage moeten leveren dan de biologische ouder, terwijl in andere gevallen de stiefouder niet hoeft bij te dragen.

Onderhoudsplicht bij gezamenlijk gezag

Een ander belangrijk aspect is het gezamenlijk gezag. Als de stiefouder en de biologische ouder samen het gezag over het kind uitoefenen, kan dit leiden tot een andere situatie. In dit geval is de onderhoudsplicht van de stiefouder afhankelijk van de mate van betrokkenheid. De wet regelt dat de onderhoudsplicht van de stiefouder eindigt zodra het gezamenlijk gezag is opgeheven, maar blijft bestaan zolang als het gezag geduurd heeft. Bijvoorbeeld: als het gezag geduurd heeft gedurende drie jaar, dan blijft de onderhoudsplicht nog drie jaar bestaan, zelfs na het opheffen van het gezag.

Onderhoudsplicht na scheiding

Na een scheiding of het beëindigen van een geregistreerd partnerschap, eindigt de onderhoudsplicht van de stiefouder. Dit geldt ook als de stiefouder en de ouder van het kind niet meer samenwoinen. Echter, als het gezamenlijk gezag is blijven bestaan, dan blijft de onderhoudsplicht van de stiefouder ook bestaan. Dit geldt zolang het kind de leeftijd van 21 jaar nog niet heeft bereikt.

Toekomst van de onderhoudsplicht van stiefouders

Er wordt al jaren gepleit om de onderhoudsplicht van stiefouders af te schaffen, maar tot op heden is dit nog niet gebeurd. De wetgever heeft geen duidelijke richtlijnen gegeven voor het bepalen van de onderhoudsplicht van stiefouders, waardoor de rechtspraak casuïstisch is. Dit maakt het moeilijk voor ouders en stiefouders om te weten wat hun verantwoordelijkheden zijn. Daarom is het belangrijk om met een mediator of jurist te overleggen over de verdeling van de kosten van de kinderen, vooral in gevallen van co-ouderschap.

Conclusie

De onderhoudsplicht van stiefouders bij co-ouderschap is een complexe situatie die afhangt van meerdere factoren. De stiefouder is onderhoudsplichtig als hij getrouwd is met de ouder van het kind en het kind tot het gezin behoort. De vraag of de stiefouder onderhoudsplichtig is, hangt af van de omstandigheden van het geval, waaronder het contact tussen de stiefouder en het kind, de draagkracht van de stiefouder, en de verwantschap tussen de stiefouder en het kind. In gevallen van co-ouderschap kan de stiefouder onderhoudsplichtig zijn, terwijl de stiefouder van het andere gezin dat niet is. De wetgever en de rechtspraak zorgen voor een casuïstisch stelsel, waardoor het belangrijk is om goed geïnformeerd te zijn over de rechten en plichten van stiefouders.

Bronnen

1. Bolderadvocaten - Onderhoudsplicht stiefouder
2. DelissenMartens - Samengestelde gezinnen en onderhoudsverplichting
3. BVD-Advocaten - Stiefouders en financiële verplichting
4. Investopedia - Freight on Board (FOB)
5. Silkadvocaten - Onderhoudsplicht bij stiefouder
6. Corporate Finance Institute - Freight on Board (FOB)
7. Thuispartners - Wanneer bent u als stiefouder onderhoudsplichtig?
8. Cupido-Advocatuur - Stiefouder en onderhoudsverplichting
9. Bestegoedmediation - Stiefouder en onderhoudsverplichting
10. De Voort - Onderhoudsplicht bij stiefouderschap
11. Rijksoverheid - Onderhoudsverplichting kinderen