Aspecten van opvoeden: Een overzicht van belangrijke principes en strategieën
juli 5, 2025
In de huidige maatschappelijke context is het opvoeden van kinderen een uitdaging die niet eenvoudig te overbruggen is. Sommige kinderen blijken moeilijker op te voeden dan anderen, wat leidt tot spanningen binnen het gezin en een behoefte aan professionele hulp. De term “moeilijk op te voeden kinderen” is omstreden, maar het duidt op kinderen die problemen hebben met gedrag, emotionele stabiliteit of het aanleren van sociale vaardigheden. In dit artikel wordt gekeken naar de mogelijkheden en oplossingen voor ouders en verzorgers die met dergelijke kinderen te maken hebben, met name het optreden van een tehuis als ondersteunende maatregel.
De term “moeilijk op te voeden kinderen” is niet duidelijk gedefinieerd, maar het verwijst naar kinderen die ongepaste gedragingen vertonen, wat vaak wijst op psychologische problemen die niet zijn aangepakt. In veel gevallen is er sprake van een diepe psychologische oorzaak die het gedrag beïnvloedt. Het opvoeden van dergelijke kinderen vereist een combinatie van liefdevolle en consequente opvoeding, zowel thuis als in het onderwijs. Het is belangrijk om de emoties en gevoelens van het kind serieus te nemen, terwijl het ook moet leren dat bepaalde gedragingen geen rechtvaardiging vormen voor onaangepast gedrag.
Deze kinderen hebben vaak hulp nodig van deskundigen, zoals een kinderarts of kinderpsycholoog. Daarnaast is het raadzaam om contact op te nemen met het plaatselijke bureau voor jeugdzorg om verdere ondersteuning te verkrijgen. De gemeente kan hierbij helpen bij het vinden van passende oplossingen, zoals een plek in een pleeggezin, een gezinshuis, of een andere vorm van woonopvang. De prioriteit is altijd om het kind zo thuis mogelijk te laten opgroeien, zodat het contact met familie en vrienden behouden blijft.
Er zijn verschillende vormen van ondersteuning beschikbaar voor moeilijk op te voedende kinderen, waaronder:
Een pleeggezin is een tijdelijke woonoplossing waarin een kind net zo leeft als in een gewoon gezin. Pleegouders voeden het kind op in hun eigen gezin, totdat het terug naar huis kan of op eigen benen kan staan. Dit is een veelgebruikte vorm van ondersteuning, vooral wanneer de ouders niet in staat zijn om het kind te laten opgroeien in hun gezin. Een pleeggezin is er voor kinderen en jongeren tot 21 jaar. De pleegouders krijgen begeleiding en een vergoeding voor de kosten van de verzorging van het kind.
Een gezinshuis is een plek waar kinderen en jongeren met meer intensieve en professionele hulp kunnen wonen. Hier wonen gezinshuisouders met meerdere kinderen en soms ook met hun eigen kinderen. Een gezinshuis is er voor kinderen en jongeren tot 21 jaar. Gezinschuisouders zijn zeven dagen per week en 24 uur per dag aan het werk als beroepsopvoeder. Ze hebben daar een opleiding voor gevolgd en krijgen een vergoeding.
In een leefgroep of behandelgroep wonen kinderen en jongeren die door ernstige gedragsproblemen niet in een pleeggezin of gezinshuis kunnen wonen. Een groep bestaat uit acht tot tien leeftijdsgenoten. Pedagogisch medewerkers helpen de kinderen en jongeren om zich gezond te ontwikkelen en gedragsproblemen te verminderen. Ook proberen ze te helpen bij problemen met ouders. Ze krijgen hierbij ondersteuning van een gedragswetenschapper. Zo nodig krijgt een kind of jongere ook individuele therapie.
Een gesloten plaatsing wordt genomen als andere hulp niet heeft gewerkt en er grote zorgen zijn over een jongere. Bijvoorbeeld omdat die in gevaar is of een gevaar is voor zichzelf of de omgeving. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij agressief gedrag of om een jongere te beschermen tegen seksuele uitbuiting. In een gesloten plaatsing zijn de buitendeuren op slot en 's nachts ook de slaapkamerdeuren. Ouders kunnen alleen op afspraak op bezoek komen. De school is in de instelling zelf. Een gesloten plaatsing is niet bedoeld als straf, maar als uiterste middel voor een behandeling. Het verblijf is zo kort mogelijk en zo lang als nodig.
Crisisopvang is bedoeld voor jongeren die tijdelijk niet thuis kunnen wonen. Het biedt een veilige plek waar het kind tot rust kan komen. In een veilige omgeving leert het kind vaardigheden om zelfstandiger te worden, en op eigen benen te staan. De crisisopvang kan helpen bij het oplossen van problemen zoals verslaving, psychische problemen, of problemen met familie en vrienden. De opvang biedt ook hulp bij het opbouwen van een sociaal netwerk.
Jeugdinstellingen zijn tijdelijke woonplekken voor kinderen die niet thuis kunnen wonen. De instelling moet een veilige plek bieden, bijvoorbeeld als een kind ernstig agressief is of wegloopt naar een onveilige omgeving, zoals loverboys. Voor wie jeugdinstellingen zijn er voor kinderen en jongeren tot 18 jaar met bijvoorbeeld:
Eerst hulp thuis Hulpverleners proberen altijd eerst om de problemen thuis op te lossen. Uithuisplaatsing is een laatste mogelijkheid die zo veel mogelijk voorkomen wordt. Open en besloten jeugdzorg Jeugdinstellingen hebben open en besloten groepen.
Logeeropvang is bedoeld voor kinderen die tijdelijk niet thuis kunnen wonen. Het kan worden gebruikt als tijdelijke oplossing wanneer een kind psychische problemen heeft, of wanneer ouders rust nodig hebben. Logeeropvang kan worden gedaan in logeerhuizen, waarin kinderen met een beperking of gedragsproblemen kunnen logeren. De opvang moet veilig zijn, en het zorgkantoor of de zorgverzekeraar kan dit komen controleren.
De vergoeding van logeeropvang kan worden gedaan via de Jeugdwet of de Wet langdurige zorg. Logeeropvang valt onder de Jeugdwet als het kind jonger is dan 18 jaar, en gedragsproblemen, een ziekte of een beperking heeft, en de ouders af en toe rust nodig hebben. Logeeropvang vanuit de Jeugdwet kunt u aanvragen bij uw gemeente. Vervoer naar de logeeropvang kan ook vergoed worden vanuit de Jeugdwet.
Bij een uithuisplaatsing is een goede samenwerking met de ouders noodzakelijk. Hoe houd je rekening met hun gevoelens? Het is belangrijk om te zorgen dat de ouders betrokken zijn bij het besluitvormingsproces en dat zij weten wat er met hun kind gebeurt. Daarnaast is het belangrijk dat broers en zussen van het kind ook zo veel mogelijk bij elkaar blijven, zodat ze elkaar niet van elkaar gescheiden worden.
De opvoeding van moeilijk op te voeden kinderen vereist een combinatie van liefdevolle en consequente opvoeding, evenals professionele hulp van deskundigen. Er zijn meerdere vormen van ondersteuning beschikbaar, waaronder pleeggezinnen, gezinshuizen, leefgroepen, gesloten plaatsingen, crisisopvang, jeugdinstellingen en logeeropvang. De prioriteit is altijd om het kind zo thuis mogelijk te laten opgroeien, zodat het contact met familie en vrienden behouden blijft. De samenwerking met ouders is hierbij van cruciaal belang, zodat zij betrokken raken bij het besluitvormingsproces en weten wat er met hun kind gebeurt.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet