Coachend opvoeden: hoe je kinderen helpt om zelfvertrouwen en zelfstandigheid te ontwikkelen
juli 2, 2025
De puberteit is een tijdsperiode waarin kinderen opgroeien tot volwassenen. Deze fase begint meestal tussen de 10 en 16 jaar en kan tot 22 jaar duren. Tijdens deze periode verandert er veel in het lichaam en het brein van de puber. Ze groeien harder, worden geslachtrijp en leren hun eigen identiteit en normen te ontwikkelen. Deze veranderingen kunnen leiden tot onzekerheid, twijfels en een verward gedrag. Het opvoeden van een puber kan daarom uitdagend zijn, maar met de juiste benadering is het mogelijk om een goede band met je kind op te bouwen.
Wat gebeurt er met een puber?
Tijdens de puberteit verandert er veel in het lichaam van de puber. Er zijn groeispurten, veranderingen in de seksuele ontwikkeling en lichaamsbeweging. Ook het brein van de puber verandert. Volgens experts is de hersenontwikkeling pas rond de leeftijd van 23 jaar afgerond. In het voorste deel van de hersenen, de prefrontale cortex, vinden er grote veranderingen plaats. Dit deel van het brein is verantwoordelijk voor onder andere planning, emotieregulatie en het overzien van de relatie tussen oorzaak en gevolg. Een soort ‘verbouwing terwijl de winkel open is’, zoals sommige ouders beschrijven.
Naast de fysieke veranderingen, ontwikkelt de puber ook mentaal. Ze worden zelfstandiger, proberen hun eigen keuzes te maken en experimenteren met nieuwe gedragingen. Hierbij kunnen ze soms risico’s nemen of grenzen overschrijden. Dit is een natuurlijk deel van de ontwikkeling, maar het kan ook leiden tot spanningen binnen het gezin.
Typisch pubergedrag
Er zijn verschillende kenmerken van typisch pubergedrag. Een van de belangrijkste is het experimenteren. Dit kan op allerlei gebieden gebeuren, zoals met alcohol, drugs, seksualiteit en nieuwe gedragsvormen. Het is belangrijk dat ouders hier alert op zijn en open communicatie met hun kind aanmoedigen. Pubers hebben vaak behoefte aan ruimte en vrijheid, maar ook aan steun en begeleiding. Ze willen vaak hun eigen keuzes maken, maar kunnen ook hulp nodig hebben bij het nadenken over de gevolgen van hun gedrag.
Een ander kenmerk van pubers is hun emotionele onzekerheid. Ze zijn veel met zichzelf bezig en ontwikkelen hun eigen identiteit. Ze vergelijken zich vaak met anderen en voelen zich soms onzeker over hun uiterlijk of hun vermogens. Ze zijn ook bang dat ze niet aan verwachtingen voldoen. In deze periode is het belangrijk dat ouders open communiceren en hun kind aanmoedigen om zelfstandig te worden.
Hoe om te gaan met puber gedrag
Het opvoeden van een puber vereist geduld, begrip en duidelijke regels. Hier zijn enkele tips om met het pubergedrag om te gaan:
1. Blijf in gesprek
Het is belangrijk om een open communicatielijn te houden met je puber. Vraag hoe hun dag was, toon interesse in hun hobby’s en vrienden, en luister zonder te onderbreken. Dit helpt om een vertrouwensband op te bouwen. Laat je kind weten dat het altijd bij je terecht kan. Je kunt samen praten over hun onzekerheid en samen kijken naar manieren om met hun problemen om te gaan.
2. Wees duidelijk en consequent
Pubers hebben behoefte aan duidelijke regels en verwachtingen. Zorg ervoor dat de regels binnen het gezin helder zijn en dat consequenties voor het overtreden van die regels duidelijk worden gecommuniceerd en nageleefd. Dit helpt om de puber te laten weten wat ze van je kunnen verwachten.
3. Toon empathie
Probeer je in te leven in de gevoelens en ervaringen van je puber. Herinner jezelf eraan hoe het was om in de puberteit te zitten en hoe lastig het kan zijn om je eigen weg te vinden. Laat je kind weten dat het niet alleen is en dat het normaal is om soms onzeker te zijn.
4. Bied ondersteuning, geen oplossingen
In plaats van problemen voor je puber op te lossen, moedig hen aan om zelf na te denken over mogelijke oplossingen. Dit helpt hen om zelfstandiger te worden en zelfvertrouwen op te bouwen. Laat je kind weten dat je er voor hen bent, maar dat ze ook zelf moeten leren omgaan met hun problemen.
5. Zoek hulp als dat nodig is
Als je merkt dat je als ouder vastloopt, aarzel dan niet om hulp te zoeken. Dit kan bij vrienden, familie of via professionele begeleiding. Omgaan met pubergedrag is soms uitdagend en het is oké om hulp in te schakelen.
Grenzen stellen
Grenzen stellen is belangrijk bij het opvoeden van een puber. Grenzen helpen de puber om te weten waar ze aan toe zijn en wat je van hen verwacht. Ook hebben pubers grenzen nodig om zich tegen te kunnen verzetten. Dit verzet hoort bij de normale ontwikkeling. Het is belangrijk om met je kind te praten over grenzen en deze te bespreken. Als je uitlegt waarom je sommige regels zo belangrijk vindt, begrijpen de meeste pubers dat wel, ook al zeggen ze dat het onzin is. Protest betekent niet dat ze de regels zullen overtreden.
Wat te laten en wat te doen
Het is belangrijk om te weten wat je beter kunt laten en wat je moet doen bij het opvoeden van een puber. Hier zijn enkele tips:
- Preken is niet effectief. Pubers zijn allergisch voor dit soort ‘preek’ van hun ouders en haken veelal direct af.
- Verwijten maken helpt niet. Je puber wordt niet gemotiveerd om minder te gamen of zijn huiswerk te maken.
- Invullen is niet het juiste moment. Laat je kind zelf beslissen wat ze met hun tijd doen.
Conclusie
De puberteit is een belangrijke fase in het leven van een kind. Het opvoeden van een puber kan uitdagend zijn, maar met de juiste benadering is het mogelijk om een goede band met je kind op te bouwen. Het is belangrijk om open communicatie aan te houden, duidelijke regels te stellen en empathie te tonen. Door deze stappen te volgen, kun je je puber helpen om zichzelf te ontwikkelen en zich veilig en begeleid te voelen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
