Coachend opvoeden: hoe je kinderen helpt om zelfvertrouwen en zelfstandigheid te ontwikkelen
juli 2, 2025
De puberteit is een cruciale fase in het leven van een kind, waarin het kind zich ontwikkelt tot een volwassene. Tijdens deze periode verandert er veel: lichamelijke, emotionele en mentale veranderingen vinden plaats. Deze fase kan zowel voor het kind als voor de ouders uitdagend zijn, vooral als het gaat om opvoeding. Het is belangrijk om te begrijpen wat er met een puber gebeurt, hoe je ermee omgaat en wat je als ouder kunt doen om de opvoeding zo soepel mogelijk te maken.
De puberteit: Wat is dat?
De puberteit is de periode waarin kinderen overgaan van kind naar volwassene. Het begint meestal bij meisjes rond de leeftijd van 10 tot 15 jaar en bij jongens iets later, rond de leeftijd van 12 tot 16 jaar. De puberteit duurt ongeveer zes jaar, maar kan langer duren. Tijdens deze periode vinden er lichamelijke en psychologische veranderingen plaats, waardoor het kind zich steeds meer bewust wordt van zijn eigen identiteit en zich los wil maken van de ouders.
De lichamelijke veranderingen zijn onder andere groeispurten, veranderingen in het lichaam, en hormonale veranderingen. Emotioneel en mentaal ontwikkelt het kind zich ook: het begint zichzelf beter te begrijpen, zoekt zijn eigen mening en probeert los te komen van de ouders. Hierdoor kunnen er conflicten ontstaan, vooral wanneer het kind niet goed weet hoe het met de ouder om moet gaan.
Wat gebeurt er met het puberbrein?
Tijdens de puberteit verandert er veel in het brein van het kind. Er worden nieuwe verbindingen aangelegd, en het brein ontwikkelt zich verder. Het voorste deel van de hersenen, de prefrontale cortex, is verantwoordelijk voor onderdelen als planning, emotieregulering en het overzien van oorzaak en gevolg. Deze ontwikkeling duurt tot rond de leeftijd van 23 jaar. Tijdens deze periode is het hoofd van de puber onrustig, en kan het gedrag soms chaotisch lijken. Dit komt doordat het brein nog aan het leren is en niet alle verantwoordelijkheden op zich heeft genomen.
Typisch pubergedrag
Tijdens de puberteit ontwikkelt het kind een eigen mening en wil het zich losmaken van de ouders. Dit kan leiden tot verschillende gedragingen die soms lastig zijn voor ouders. Het is belangrijk om te weten dat deze gedragingen deel uitmaken van de normale ontwikkeling. Typisch pubergedrag omvat onder andere:
- Stemmingswisselingen: Een puber kan ineens boos zijn, verdrietig of blij zijn zonder duidelijke reden.
- Verzet tegen autoriteit: Het kind wil zich losmaken van de ouders en probeert zijn eigen regels te maken.
- Experimenteren: De puber wil nieuwe dingen uitproberen, waardoor het soms risico’s loopt.
- Verwarring en onzekerheid: Het kind is niet altijd duidelijk wat het wil of hoe het zich moet gedragen.
Hoe omgaan met pubers?
Het opvoeden van een puber is geen eenvoudige taak. Het vereist geduld, begrip en een open communicatie. Hier zijn een aantal tips om met een puber om te gaan:
1. Toon oprechte belangstelling
Het is belangrijk om te luisteren naar wat je puber zegt zonder direct te oordelen. Laat het kind zijn verhaal doen en geef het de ruimte om te vertellen wat er met hem gebeurt. Dit helpt het kind om zich gehoord te voelen en maakt het mogelijk om open te communiceren.
2. Stel duidelijke regels op
Pubers hebben behoefte aan duidelijke regels en verwachtingen. Zorg ervoor dat de regels binnen het gezin helder zijn en dat consequenties voor het overtreden van die regels duidelijk worden gecommuniceerd. Dit helpt de puber om te begrijpen wat wel en niet acceptabel is.
3. Blijf in gesprek
Blijf in gesprek met je puber. Praten met een kind in de puberteit betekent vooral luisteren, niet ‘preken’. Laat het kind weten dat je er bent en dat je het begrijpt, ook als je het niet eens bent met zijn keuzes.
4. Toon empathie
Probeer je in te leven in de gevoelens en ervaringen van je puber. Herinner jezelf eraan hoe het was om in de puberteit te zitten en hoe lastig het kan zijn om je eigen weg te vinden. Door empathie te tonen, help je je puber om zich veiliger en zelfverzekerder te voelen.
5. Bied ondersteuning, geen oplossingen
In plaats van problemen voor je puber op te lossen, moedig hem aan om zelf na te denken over mogelijke oplossingen. Dit helpt hem om zelfstandiger te worden en zelfvertrouwen op te bouwen.
6. Zoek hulp als dat nodig is
Als je merkt dat je als ouder vastloopt, aarzel dan niet om hulp te zoeken. Dit kan bij vrienden, familie of via professionele begeleiding. Omgaan met pubergedrag is soms uitdagend en het is oké om hulp in te schakelen.
De rol van ouders in de puberteit
De rol van ouders verandert tijdens de puberteit. Het kind wil steeds meer zelfstandig worden, wat betekent dat ouders minder controle over hun kind hebben. Het is belangrijk om de balans te vinden tussen controle en betrokkenheid. De ouders moeten hun kind helpen bij het leren omgaan met de uitdagingen van de puberteit, maar ook ruimte geven om zelf te leren en te experimenteren.
De uitdagingen van de puberteit
De puberteit is een uitdaging voor zowel het kind als de ouders. Er zijn verschillende thema’s die tijdens deze fase van belang zijn:
- Liefde en liefdesverdriet: De puberteit is de periode waarin kinderen geslachtsrijp worden en ook de eerste ervaringen op doen met verliefdheid, verkering en seks. En dit kan behoorlijk intens zijn voor je kind.
- Gamen en media: Tijdens de puberteit is de invloed van media en spellen groot. Het is belangrijk om hierover te praten en duidelijke afspraken te maken.
- Gezondheid en voeding: Tijdens de puberteit is het belangrijk om op te letten met voeding, lichaamsbeweging en slaap. Dit helpt het kind om zich goed te voelen en gezond te blijven.
- School en leerprestaties: De puberteit kan ook invloed hebben op de leerprestaties van het kind. Het is belangrijk om hierover te praten en hulp te zoeken als het nodig is.
Conclusie
De puberteit is een cruciale fase in het leven van een kind. Het is een tijd van veel veranderingen, zowel lichamelijk als emotioneel. Het opvoeden van een puber is een uitdaging, maar met geduld, begrip en een open communicatie kan dit proces soepeler verlopen. Het is belangrijk om te weten dat de gedragingen van een puber deel uitmaken van de normale ontwikkeling en dat ouders hierbij hulp kunnen inroepen als het nodig is. Door te luisteren, duidelijke regels op te stellen en empathie te tonen, kunnen ouders hun kind helpen om deze fase goed door te komen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
