Co-ouderschap: Wettelijke Bepalingen en Praktijk

Inleiding

Co-ouderschap is een veelgebruikte term in de context van scheidingen en ouderlijk gezag. Het betreft een situatie waarin ouders na een scheiding of relatiebeëindiging samen verantwoordelijk zijn voor de verzorging en opvoeding van hun kinderen. Hoewel het begrip co-ouderschap in het Nederlandse recht geen wettelijke basis heeft, is het wel een veelgebruikte vorm van ouderlijk gezag. In dit artikel bespreiden we de kernpunten van co-ouderschap, inclusief rechten, plichten, voorwaarden en mogelijke afwijkingen. De informatie is gebaseerd op de beschikbare bronnen, waaronder wetten, juridische adviezen en praktijkvoorbeelden.

Wat is co-ouderschap?

Co-ouderschap is geen wettelijk vastgelegde term, maar het verwijst naar een situatie waarin ouders na een scheiding of relatiebeëindiging samen verantwoordelijk zijn voor de verzorging en opvoeding van hun kinderen. Dit betekent dat zowel de moeder als de vader gelijke verantwoordelijkheden delen, waardoor de kinderen ongeveer evenveel tijd bij elk van de ouders doorbrengen. Het is belangrijk om te benadrukken dat co-ouderschap geen wettelijke verplichting is en dat er geen verplichting is om dit te kiezen. De term “co-ouderschap” wordt vaak gebruikt om gelijkwaardig ouderschap aan te duiden, maar dit hoeft niet noodzakelijk een 50/50 verdeling te betekenen.

Wettelijke bepalingen en verplichtingen

Ouders die in loondienst werken, hebben recht op ouderschapsverlof. Dit recht is afhankelijk van verschillende voorwaarden. Om in aanmerking te komen, moet de ouder een arbeidsovereenkomst hebben en de wettelijke ouder, stiefouder, pleegouder of verzorger van het kind zijn. Het kind moet op het adres van de ouder wonen volgens de basisregistratie personen. Voor elk kind heeft een ouder recht op ouderschapsverlof, en dit verlof kan voor meerdere kinderen tegelijk worden opgenomen. De lengte van het ouderschapsverlof is afhankelijk van het aantal uren dat de ouder per week werkt, met een maximum van 26 keer het aantal uren per week. De eerste 9 weken van het ouderschapsverlof zijn betaald, waarbij de ouder 70% van het dagloon ontvangt.

Het ouderschapsplan

Als u gaat scheiden, moet u uw kinderen betrekken bij de afspraken die over hen gaan. Dat staat in de wet. Bespreek samen met uw (ex)partner hoe u dat doet. Voor kinderen is het belangrijk dat er naar ze wordt geluisterd. En dat ze niet klem komen te zitten in strijd tussen hun ouders.

Een ouderschapsplan is een overeenkomst tussen ouders die een relatie hebben beëindigd. Het plan bevat afspraken over de verdeling van de zorg- en opvoedtaken, de communicatie tussen de ouders, de financiën, en de omgang met de kinderen. Het is belangrijk dat de ouders samenwerken en dingen goed met elkaar afspreeken. Het is ook belangrijk om de kinderen te betrekken bij het opstellen van het ouderschapsplan.

Afspraken in het ouderschapsplan

In het ouderschapsplan staan in ieder geval afspraken over:
- de betrokkenheid van de kinderen bij het ouderschapsplan;
- hoe u de zorg en opvoeding verdeelt (zorgregeling) of de omgang met de kinderen regelt (omgangsregeling);
- hoe u en hoe vaak u elkaar informatie geeft over uw kind;
- hoe u samen beslissingen neemt over belangrijke onderwerpen, bijvoorbeeld over de schoolkeuze;
- de kosten van de verzorging en opvoeding (kinderalimentatie).

Daarnaast kunt u ervoor kiezen om ook andere afspraken op te nemen in het ouderschapsplan. Bijvoorbeeld wat u als ouders belangrijk vindt in de opvoeding, bepaalde regels (bedtijden, huiswerk) of opvattingen over straffen. Of over het contact met de beide families. Ook kunt u in het ouderschapsplan opnemen op welk hoofdadres u het kind bij de gemeente inschrijft.

Communicatie en samenwerking

Bij co-ouderschap is het belangrijk dat de ouders regelmatig met elkaar communiceren. Ze moeten elkaar de kinderen gunnen en ervoor zorgen dat het kind een hechte band met beide ouders heeft. De ouders moeten samen beslissingen nemen over belangrijke zaken die betrekking hebben op het welzijn van de kinderen. De ouders moeten elkaar de kinderen gunnen en ze stimuleren de band met de andere ouder.

Voorwaarden voor co-ouderschap

Voor co-ouderschap is volgens de rechtbank aldus in elk geval vereist dat de ouders goed overleg kunnen voeren. Is dat niet het geval, dan kan de rechtbank de verdeling in de zorg- en opvoedingstaken wijzigen. Ook kunnen de ouders een eventueel geschil dat betrekking heeft op de gezagsuitoefening ter beoordeling voorleggen aan de rechtbank. De rechtbank kijkt dan naar de wijze waarop de belangen van het kind het meest gediend worden. Als de rechtbank de gelijke verdeling wijzigt, kan dat ertoe leiden dat er geen sprake meer is van co-ouderschap. Hoofdregel is immers dat beide ouders 50/50 de zorg en opvoeding over de kinderen dragen.

Belang van het kind staat voorop

De rechtbank kijkt naar de wijze waarop de belangen van het kind het meest gediend worden. Als de rechtbank de gelijke verdeling wijzigt, kan dat ertoe leiden dat er geen sprake meer is van co-ouderschap. Hoofdregel is immers dat beide ouders 50/50 de zorg en opvoeding over de kinderen dragen.

Financiële aspecten

Bij co-ouderschap is het belangrijk om de kinderen op één adres in te schrijven, hoewel het soms fiscaal voordelig kan zijn om de kinderen te “verdelen” over de adressen van beide ouders. Het is essentieel om goede afspraken te maken over de roosterafspraken, de omgangsregeling, de taakverdeling en de communicatie. Ook afspraken over verjaardagen, vakanties en regels zijn belangrijk.

Onderscheid tussen zorgregeling en omgangsregeling

Wanneer beide ouders gezag hebben over de kinderen, spreken we juridisch gezien van een zorgregeling. Beide ouders hebben dan ook meer rechten en plichten aangaande de zorg voor de kinderen. Wanneer kinderen binnen een huwelijk of geregistreerd partnerschap worden geboren, hebben beide ouders automatisch gezag. Als de ouders geen wettelijke verbintenis zijn aangegaan, moeten er na de geboorte een aantal stappen doorlopen worden om het gezag te delen. Wanneer beide ouders gezag hebben en zij besluiten hun relatie te beëindigen, behouden zij beiden het gezag. Bij de afwikkeling van de scheiding zal in dit geval dus veel nadruk worden gelegd over de beschrijving van het verdelen van de zorg.

Ondersteuning bij het opstellen van het ouderschapsplan

Als u niet in staat bent om samen tot afspraken te komen, kan mediation een nuttige stap zijn. Een mediator is een neutrale derde partij die ouders helpt om samen tot overeenstemming te komen zonder dat de zaak voor de rechter komt. Het is ook belangrijk om op de hoogte te zijn van de wettelijke vereisten en rechten die gelden met betrekking tot co-ouderschap en om juridisch advies in te winnen om ervoor te zorgen dat de afspraken rechtvaardig en in het belang van het kind zijn.

Conclusie

Co-ouderschap is een veelgebruikte term in de context van scheidingen en ouderlijk gezag. Het betreft een situatie waarin ouders na een scheiding of relatiebeëindiging samen verantwoordelijk zijn voor de verzorging en opvoeding van hun kinderen. Hoewel het begrip co-ouderschap in het Nederlandse recht geen wettelijke basis heeft, is het wel een veelgebruikte vorm van ouderlijk gezag. In dit artikel bespreiden we de kernpunten van co-ouderschap, inclusief rechten, plichten, voorwaarden en mogelijke afwijkingen. De informatie is gebaseerd op de beschikbare bronnen, waaronder wetten, juridische adviezen en praktijkvoorbeelden.

Bronnen

1. Kinderopvanglappelein: Co-ouderschap – Wat ouders moeten weten over hun rechten en plichten
2. Linkjurist en Mediators: Co-ouderschap in de praktijk
3. Nibud: Co-ouderschap
4. Kinderopvanglappelein: Co-ouderschap – Afspraken, financiële aspecten en wettelijke kaders
5. Rijksoverheid: Ouderschapsplan
6. NJI: Welke vormen van ouderschap zijn er
7. Bollenvanscheppingen: Co-ouderschap
8. Appelman: Wat zijn de voorwaarden voor het verkrijgen van co-ouderschap?
9. JMouders: Regels co-ouderschap
10. Descheidingadvocaat: Co-ouderschap – rechten, plichten
11. EBH Legal: Wat is co-ouderschap