Coachend opvoeden: hoe je kinderen helpt om zelfvertrouwen en zelfstandigheid te ontwikkelen
juli 2, 2025
Goed ouderschap speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van kinderen. Het gaat niet alleen om het geven van liefde en zorg, maar ook om het aanbieden van een stabiele, veilige en stimulerende omgeving waarin kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. In dit artikel worden de belangrijkste voorwaarden en richtlijnen voor goed ouderschap besproken, gebaseerd op de beschikbare bronnen. Deze informatie is van toepassing op ouders, opvoeders en professionals die met kinderen werken.
De kern van goed ouderschap
Goed ouderschap wordt gedefinieerd als een situatie waarin ouders hun kind voldoende ondersteunen in hun ontwikkeling. Dit geldt ook voor goed genoeg ouderschap, dat wordt beschouwd als een stabiele, zorgzame en liefdevolle benadering van het kind, waardoor het zich goed ontwikkelt. De term ‘goed genoeg ouderschap’ is afkomstig van de Engelse kinderarts en psychoanalyticus Winnicott, die deze omschrijving maakte als “ouderschap dat jeugdigen voldoende ondersteunt in hun ontwikkeling, volgens bestaande culturele standaarden die kunnen veranderen van generatie tot generatie”.
De term ‘goed genoeg’ verwijst naar een vorm van ouderschap dat niet perfect is, maar wel voldoende is om het kind te laten opgroeien en zich te ontwikkelen. Het draait niet om perfectie, maar om het bieden van een stabiele en liefdevolle omgeving waarin een kind kan opgroeien en zich ontwikkelen. Door deze 14 punten in acht te nemen, kunnen ouders hun kind helpen om de vaardigheden en het zelfvertrouwen te ontwikkelen die nodig zijn om op te groeien tot een gezonde en gelukkige volwassene.
De 14 voorwaarden voor goed genoeg ouderschap
Het model van de 14 voorwaarden voor goed genoeg ouderschap is afgeleid van het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Deze voorwaarden zijn onderverdeeld in zeven voorwaarden die betrekking hebben op het gezin en zeven voorwaarden die betrekking hebben op de samenleving. Deze 14 voorwaarden zijn:
Voorwaarden gericht op het gezin
- Affectief klimaat – Een affectief klimaat betekent dat de ouders hun kind emotionele bescherming, steun en begrip geven. Er is sprake van een veilige hechting tussen ouder en kind. Er is sprake van wederzijdse genegenheid.
- Continuïteit in opvoeding en verzorging, toekomstperspectief – De ouders zorgen zodanig voor hun kind dat veilige hechting optreedt. De jeugdige heeft vertrouwen in de aanwezigheid van de ouders en ervaart een toekomstperspectief.
- Stabiliteit – Structuur, stabiliteit en continuïteit kunnen bieden in de opvoeding en verzorging. De ouders moeten voorspelbaar zijn in hun reacties naar het kind. Minimaal een vaste opvoeder kan fysiek en psychisch beschikbaar zijn.
- Passende verantwoordelijkheden – Het kind moet passende verantwoordelijkheden kunnen krijgen.
- Adequaat voorbeeldgedrag door ouders – Ouders laten gedrag, normen en waarden zien die het kind kan overnemen.
- Interesse – Ouders tonen oprechte interesse in hun kind als persoon en in diens leefwereld.
- Respect – De omgeving neemt de behoeften, wensen, gevoelens en verlangens van het kind serieus. Het kind wordt niet gediscrimineerd op basis van achtergrond, etniciteit, religie en andere kenmerken.
Voorwaarden gericht op de samenleving
- Veilige wijdere leefomgeving – De bredere omgeving (buurt en samenleving) waarin het kind opgroeit is veilig. Er zijn geen bedreigingen voor de ontwikkeling van het kind, zoals criminaliteit, oorlog, natuurrampen, ziekten of andere risico’s.
- Sociaal netwerk – Het kind en het gezin kunnen teruggrijpen op een sociaal netwerk, wat helpt bij de ontwikkeling van het kind.
- Educatie – Het kind krijgt toegang tot scholing en mogelijkheid om persoonlijkheid en talenten te ontplooien, bijvoorbeeld via sport of muziek.
- Omgang met leeftijdgenoten – Het kind heeft de kans om met leeftijdsgenoten om te gaan in verschillende situaties die passen bij de leeftijd en ontwikkelingsfase.
- Positief voorbeeldgedrag – Het kind heeft contact met andere kinderen en volwassenen die belangrijk gedrag, normen en waarden laten zien die het kan meenemen in de verdere ontwikkeling.
- Bevordering van de band met de andere ouder – De ouders moeten zorgen voor een positieve relatie tussen het kind en de andere ouder. Dit is van belang voor het emotionele welzijn van het kind.
- Goed voor jezelf zorgen – Het is belangrijk dat het goed gaat met je kind. Maar het is ook belangrijk dat het goed gaat met jou als ouder. Neem tijd voor jezelf, zorg voor rust en ontspanning. Dan ben je weer opgeladen om je kind op te voeden.
De rol van het gezin en de bredere omgeving
De ontwikkeling van een kind wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder het gezin en de brede omgeving. In het Framework for the Assessment of Children in Need and Their Families wordt aangegeven dat het welzijn en de ontwikkeling van het kind worden bepaald door de interactie tussen drie domeinen: de ontwikkelingsbehoeften van het kind, de capaciteiten van de ouders om in die behoeften te voorzien, en de invloed van gezins- en omgevingsfactoren op de capaciteiten van de ouders en het kind.
De gezinsgeschiedenis en het functioneren van het gezin beïnvloeden de mate waarin het ouderschap goed genoeg is. Ook de relatie binnen het gezin, de ervaringen van de ouders en de invloed van de omgeving zijn van invloed op de ontwikkeling van het kind. Daarnaast speelt het sociaal netwerk een rol bij de ontwikkeling van het kind. Het kind en het gezin kunnen teruggrijpen op een sociaal netwerk, wat helpt bij de ontwikkeling van het kind.
Professionele ondersteuning en het bepalen van de kwaliteit van ouderschap
Professionele ondersteuning speelt een belangrijke rol bij het bepalen van de mate waarin het ouderschap goed genoeg is. Dit omvat het beoordelen van de opvoedings situatie, het bepalen van de mate waarin het kind zich optimaal kan ontwikkelen, en het aanbieden van ondersteuning aan ouders. Daarnaast is het belangrijk dat professionals rekening houden met de gezinsgeschiedenis, de relaties binnen het gezin, de ervaringen van de ouders en de invloed van de omgeving.
De kwaliteit van de gehechtheidsrelatie is hierbij van belang. Een gehechtheidsrelatie geeft het kind de mogelijkheid om zijn/haar emoties en spanning te reguleren en om de sociale en fysieke omgeving breder te gaan verkennen. De ouder-kind relatie is dus niet alleen belangrijk voor de ontwikkeling van het kind, maar ook voor de ontwikkeling van de ouder. De ouder moet in staat zijn om met het kind om te gaan en de relatie te onderhouden. Daarnaast is het belangrijk dat de ouder zich bewust is van zijn/haar rol in de opvoeding en de ontwikkeling van het kind.
Belangrijke aspecten van goed ouderschap
Een van de belangrijkste aspecten van goed ouderschap is het bieden van een veilige en stimulerende omgeving. Dit omvat het respecteren van de zelfstandigheid van het kind, het aanbieden van structuur en het stellen van grenzen. Ook het stimuleren van de ontwikkeling van het kind, het begeleiden van hoe je met elkaar omgaat en het bijbrengen van kennis, normen en waarden, zijn essentieel. Daarnaast is het belangrijk dat ouders goed voor zichzelf zorgen, zodat ze hun kinderen beter kunnen opvoeden.
Conclusie
Goed ouderschap is essentieel voor de optimale ontwikkeling van kinderen. Het omvat het bieden van een stabiele, zorgzame en liefdevolle omgeving waarin kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. De rol van het gezin en de brede omgeving is hierbij van groot belang, evenals de invloed van de culturele standaarden en de persoonlijke ervaringen van de ouder. Daarnaast is professionele ondersteuning van belang bij het beoordelen van de opvoedings situatie en het aanbieden van ondersteuning aan ouders. De ouder-kind relatie en het sociaal netwerk spelen ook een belangrijke rol in de ontwikkeling van het kind.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
