Fiscale voordelen en nadelen bij co-ouderschap

Inleiding

Co-ouderschap, waarbij beide ouders actief betrokken zijn bij de opvoeding van hun kinderen na een scheiding, biedt naast emotionele en pedagogische voordelen ook diverse fiscale mogelijkheden. Deze regelingen zijn complex en afhankelijk van de specifieke omstandigheden van elk gezin. Dit artikel geeft een overzicht van de mogelijke belastingvoordelen en nadelen voor ouders in een co-ouderschapsregeling, gebaseerd op beschikbare informatie. De informatie is afgeleid uit meerdere bronnen, waaronder informatie over belastingvoordelen, kinderbijslag, het kindgebonden budget, huurtoeslag, kinderopvangtoeslag, en de inkomensafhankelijke combinatiekorting. De focus ligt op de fiscale impact van co-ouderschap voor ouders, inclusief mogelijke voordelen en beperkingen.

Belastingvoordelen bij co-ouderschap

Een van de belangrijkste fiscale voordelen van co-ouderschap is de mogelijkheid om in aanmerking te komen voor verschillende belastingtoeslagen en kortingen. Deze zijn afhankelijk van de verdeling van de zorg, het inkomen van de ouders, en hoe het kind is ingeschreven. Hieronder worden de belangrijkste belastingvoordelen besproken.

Kindgebonden Budget

Het kindgebonden budget (KGB) is een belastingtoeslag die wordt betaald aan de ouder bij wie het kind is ingeschreven. Bij co-ouderschap kan het KGB ook worden verdeeld. Dit gebeurt wanneer de ouders een gelijkmatige verdeling van de zorg hebben, bijvoorbeeld dat het kind om en om bij de ene of andere ouder woont. Beide ouders kunnen dan in aanmerking komen voor het KGB, mits ze afzonderlijk kinderbijslag aanvragen voor een of meer kinderen. Het KGB is uitsluitend beschikbaar voor ouders die kinderbijslag ontvangen. De hoogte van de toeslag hangt af van het inkomen, het persoonlijk vermogen, de hoeveelheid kinderen en hun leeftijd.

Inkomensafhankelijke Combinatiekorting (IACK)

De inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK) is een belastingkorting voor werkende ouders met kinderen jonger dan 12 jaar. De hoogte van de korting is afhankelijk van het arbeidsinkomen van de ouder en of deze de AOW-leeftijd heeft bereikt. In 2024 bedraagt de maximale korting €2.953 voor ouders die nog niet de AOW-leeftijd hebben bereikt. Bij co-ouderschap kunnen beide ouders, indien ze beiden een baan hebben, in aanmerking komen voor de IACK, ongeacht waar het kind staat ingeschreven. Er moet wel sprake zijn van een herhalend ritme in de zorgverdeling, bijvoorbeeld een regeling waarbij de kinderen om de week bij beide ouders verblijven, of waarbij de zorg minimaal drie dagen per week wordt verdeeld.

Huurtoeslag

Beide ouders kunnen huurtoeslag aanvragen. Voor de huurtoeslag kan een kind maar bij één ouder zijn ingeschreven. De andere ouder mag het kind wel meetellen bij het huishouden bij het indienen van een aanvraag voor huurtoeslag, mits een verklaring co-ouderschap wordt overgelegd, ondertekend door beide ouders. De hoogte van de toeslag hangt af van het inkomen en het vermogen van de ouder. Bij co-ouderschap kan het kind bij één ouder worden ingeschreven, terwijl de andere ouder het kind meetelt bij het indienen van de aanvraag.

Kinderopvangtoeslag

Bij co-ouderschap kunnen beide ouders kinderopvangtoeslag aanvragen, ieder voor de opvanguren tijdens zijn of haar zorgdagen. Voorwaarde is dat beide ouders werken of studeren (of een andere geldige reden hebben voor opvang). Ieder vraagt apart toeslag aan. Het juiste aantal opvanguren moet worden opgegeven dat bij jouw zorgdagen hoort.

Fiscale nadelen bij co-ouderschap

Hoewel co-ouderschap bepaalde fiscale voordelen biedt, kunnen er ook nadelen zijn, vooral wanneer het inkomen van de ouders aanzienlijk verschilt. De beschikbare informatie wijst uit dat fiscaal co-ouderschap in veel gevallen nadelig is. Een belangrijk nadeel is dat de onderhoudsuitkeringen die ouders voor de kinderen betalen niet aftrekbaar zijn van hun netto-inkomen. Dit komt doordat de belastingvrije som wordt verdeeld. De aftrek van onderhoudsgeld is dus niet verenigbaar met de verdeling van de verhoogde belastingvrije som.

Ongezonde belastingverdeling

Voor ouders met een groot inkomensverschil kan fiscaal co-ouderschap leiden tot een ongelijke verdeling van het gezinsinkomen en een minder gunstige fiscale positie. De ouder met het hogere inkomen kan door de verdeling van de belastingvrije som in een hogere belastingschijf terechtkomen, waardoor het belastingvoordeel afneemt. Daarnaast kan het gebrek aan goede communicatie en coördinatie tussen de ouders leiden tot extra stress en complicaties, vooral bij het vaststellen van wie welke kosten kan aftrekken en bij het invullen van de belastingaangiften.

Administratieve complexiteit

De administratieve complexiteit kan een nadeel zijn. Ouders moeten nauwkeurige administratie bijhouden van alle kosten en uitgaven met betrekking tot de kinderen, wat extra tijd en inspanning vergt. Daarnaast kan het gebrek aan goede communicatie en coördinatie tussen de ouders leiden tot extra stress en complicaties, vooral bij het vaststellen van wie welke kosten kan aftrekken en bij het invullen van de belastingaangiften.

Belastingkrediet en aftrekbaarheid van opvangkosten

Het belastingkrediet is een negatieve belasting. Je kan dus terugtrekken zonder eerst te moeten betalen. Het begrip 'kind ten laste' valt hieronder. Mensen met een laag inkomen hebben dus ook een voordeel als er kinderen fiscaal ten laste zijn. Het belastingkrediet geldt slechts voor één ouder. Dat is de ouder waar de kinderen werkelijk ten laste zijn. Tenzij het expliciet in de EOT ouderschapsovereenkomst staat zal de fiscus hier de ouder voor kiezen waar de kinderen gedomicilieerd staan.

Aftrek opvangkosten is fiscaal aftrekbaar voor de ouder met kinderen ten laste. Het betreft hier alle kosten voor opvang voor kinderen tot 12 jaar, zoals voor- en naschoolse opvang, onthaalmoeder, kinderdagverblijf, sportkampen, vakantiekampen. Bij fiscaal co-ouderschap genieten beide ouders van deze aftrek. Maar als één van de ouders dit inbrengt vervalt de extra belastingvrij som. Dat is niet zo erg want de kosten voor opvang zijn meestal veel hoger dan het profijt op die belastingvrije som. Maar die belastingvrije som vervalt ook automatisch voor de andere ouder.

Samenwerking en afspraken

Het is belangrijk dat ouders goede afspraken maken over de kostenverdeling en de opvoeding van de kinderen. Het is belangrijk om een heldere verdeling te maken van de ‘eigen kosten’ (kosten die beide ouders afzonderlijk maken) en de ‘te verdelen kosten’ (uitgaven voor het kind die één ouder doet). Het kan ook nuttig zijn om een gezamenlijke kinderrekening te openen voor de betaling van kinderkosten. Regelmattige communicatie en samenwerking tussen de ouders zijn cruciaal om misverstanden en spanningen te voorkomen. Het nakomen van gemaakte afspraken is van essentieel belang voor de stabiliteit en ontwikkeling van de kinderen.

Conclusie

Co-ouderschap biedt zowel fiscale voordelen als beperkingen. De belangrijkste voordelen zijn de mogelijkheid om in aanmerking te komen voor het kindgebonden budget, de inkomensafhankelijke combinatiekorting, de huurtoeslag, en de kinderopvangtoeslag. Deze regelingen zijn complex en afhankelijk van de specifieke omstandigheden van elk gezin. De nadelen zijn vooral te vinden in de ongelijke verdeling van het gezinsinkomen en de complexiteit van de administratie. Ouders moeten zich goed laten informeren en de fiscale implicaties zorgvuldig overwegen voordat ze een beslissing nemen. Het is raadzaam om de hulp in te schakelen van een specialist op het gebied van familierecht om een weloverwogen keuze te maken die het beste aansluit bij hun specifieke situatie. Een grondige analyse van de inkomensverdeling, de kostenverdeling en de mogelijke impact op toeslagen is essentieel om de meest voordelige regeling te bepalen.

Bronnen

1. Co-ouderschap en fiscaal voordeel
2. Belastingzaken co-ouderschap
3. Nadelen van fiscaal co-ouderschap
4. Fiscaal co-ouderschap: overzicht van belastingvoordelen en regelingen
5. Kritische beschouwing van voordelen en nadelen van co-ouderschap
6. Belastingvoordelen bij co-ouderschap
7. Co-ouderschap
8. Gevolgen co-ouderschap voor financien
9. NIBUD over co-ouderschap
10. Financiële nadelen van co-ouderschap