15 Vragen om je opvoeding te beoordelen
juli 2, 2025
Bij het verhuizen met kinderen kan de situatie complex en lastig worden, vooral als de ouders niet overeenstemmen over de verhuizing. In dergelijke gevallen kan de rechter vervangende toestemming verlenen, zodat de verhuizing mogelijk is. Dit artikel bevat een overzicht van de belangrijkste regels, criteria en procedures rondom vervangende toestemming bij verhuizing, gebaseerd op de beschikbare bronnen.
Vervangende toestemming bij verhuizing is een juridisch mechanisme dat helpt bij het oplossen van geschillen tussen ouders over het verhuizen met hun kind. Dit is van toepassing wanneer er sprake is van gezamenlijk ouderlijk gezag, en de ene ouder de toestemming weigert. De rechter kan in dat geval vervangende toestemming verlenen, mits dit in het belang van het kind is. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van deze procedure besproken, waaronder de criteria die de rechter hanteert, de verantwoordelijkheden van de ouders en de mogelijke gevolgen van een verhuizing zonder toestemming.
Vervangende toestemming bij verhuizing is een juridische maatregel waarbij de rechter toestemming verleent voor een bepaalde handeling, zoals het verhuizen met het kind, wanneer de ene ouder de toestemming weigert. Dit is van toepassing als de ouders gezamenlijk gezag hebben, en de ene ouder de toestemming weigert. De rechter kan in dat geval vervangende toestemming verlenen, mits dit in het belang van het kind is.
Deze toestemming is van toepassing op verschillende situaties, waaronder verhuizing, medische behandelingen, schoolkeuze, paspoortaanvragen en vakantie met het kind. De procedure is geregeld in het Burgerlijk Wetboek (BW), specifiek in artikel 1:253a BW, waarin wordt bepaald dat een ouder vervangende toestemming kan vragen bij de rechter als beide ouders gezamenlijk gezag hebben en niet tot een overeenstemming kunnen komen.
Om vervangende toestemming aan te vragen, moet de ouder die de verhuizing wil uitvoeren een verzoek indienen bij de rechter. Hierbij moet duidelijk worden gemaakt waarom de vervangende toestemming nodig is en welke argumenten hier voor zijn. De andere ouder krijgt de mogelijkheid om schriftelijk verweer te voeren tegen het verzoek. Dit verweerschrift moet uiterlijk 3 dagen voor de zitting bij de rechtbank binnen zijn gekomen.
Vervolgens volgt in de meeste gevallen een zitting waarbij beide ouders hun standpunten kunnen toelichten. De rechter zal vragen stellen en de situatie beoordelen. Hiervoor ontvangen beide ouders een oproep wanneer de zitting zal plaatsvinden. De duur van de procedure kan variëren, maar gemiddeld duurt het enkele maanden voordat er een uitspraak is. Als de situatie urgent is, kan een ouder een kort geding aanvragen, waardoor de zaak versneld wordt behandeld.
De rechter hanteert verschillende criteria bij het beoordelen van een verzoek om vervangende toestemming. Hieronder staan enkele van de belangrijkste criteria:
Als de toestemming voor een verhuizing met de kinderen door de andere ouder niet wordt verleend en ook de rechtbank geeft die toestemming niet, dan mag een ouder niet verhuizen met de kinderen. Doe je dan toch, dan kan dit grote gevolgen hebben. Zo kan de rechter de verhuizende ouder verplichten om terug te verhuizen of kan de hoofdverblijfplaats van de kinderen worden gewijzigd, zodat de kinderen voortaan bij de niet-verhuizende ouder wonen. Een verhuizing naar het buitenland zonder toestemming kan worden bestempeld als kinderontvoering.
Als de niet-verhuizende ouder geen gezag over de kinderen heeft, heeft de verhuizende ouder geen toestemming nodig. Een verhuizing kan dan gemakkelijker plaatsvinden. Wel is het van belang dat de omgangsregeling tussen de niet-verhuizende ouder en de kinderen wordt nagekomen. Bij een verhuizing kan het zo zijn dat deze omgangsregeling in de knel komt en niet langer kan of zal worden nagekomen. Daarnaast kan er discussie ontstaan over de (extra) reiskosten. Als er aanwijzingen zijn dat de omgangsregeling na de voorgenomen verhuizing niet wordt nagekomen (bijvoorbeeld door de grote afstand), dan kan de niet-verhuizende ouder in een kortgedingprocedure een verhuisverbod aan de rechter vragen als er sprake is van spoed. Tegelijkertijd kan worden gevraagd om nakoming van de omgangsregeling. Ook in een dergelijke procedure zal een belangenafweging worden gemaakt.
Een verhuizing zonder toestemming kan grote gevolgen hebben voor de ouder die de verhuizing uitvoert. De rechter kan de verhuizende ouder verplichten om terug te verhuizen of kan de hoofdverblijfplaats van de kinderen veranderen. Daarnaast kan de rechter ook beslissen dat de kinderen voortaan bij de niet-verhuizende ouder wonen. Een verhuizing naar het buitenland zonder toestemming kan worden bestempeld als kinderontvoering.
Bij het verhuizen met kinderen is het belangrijk dat de ouder die de verhuizing wil uitvoeren goed en objectief onderbouwt dat het niet (alleen) zijn of haar eigen behoefte is om te verhuizen, maar dat hij of zij de verhuizing goed heeft voorbereid en alles heeft afgewogen en er voorts geen andere mogelijkheid was c.q. is om met de minderjarige samen te verhuizen. Dat deze belangenafweging, voorbereiding en noodzaak nog wel eens ontbreekt bij de ouder met verhuisplannen, blijkt uit het feit dat het merendeel van de verzoeken tot vervangende toestemming (zij het met een krappe meerderheid) wordt afgewezen.
Bij een verhuizing met kinderen is het belang van het kind het belangrijkste. De rechter weegt de belangen van het kind en die van de ouders af. De verhuizende ouder moet de reden en noodzaak van de verhuizing kunnen aangeven. Bijvoorbeeld werk of huisvesting. Belangen van het kind zijn bijvoorbeeld geen wisseling van school, de onrust van verhuizen en afbreken van sociale contacten. De belangen van de achterblijvende ouder spelen uiteraard ook een rol.
Een verhuizing kan een ingrijpende impact hebben op het kind. Bijvoorbeeld door een noodzakelijke verandering van school of een toegenomen reistijd tussen de ouders. De twee grootste componenten in de impact voor het kind zijn o.a. de mogelijke invloed op de band (en het contact) dat het kind met de andere ouder heeft en het de-centraliseren van de sociale context van het kind.
Vervangende toestemming is een juridisch mechanisme dat helpt bij het oplossen van geschillen tussen ouders over het verhuizen met hun kind. Het is een cruciaal instrument binnen het familierecht dat ouders helpt om impasses te doorbreken en beslissingen te nemen in het beste belang van hun kind. Het is een juridische maatregel die zorgvuldig en weloverwogen door de rechter wordt toegepast.
De procedure voor vervangende toestemming kan enkele maanden duren, maar in spoedeisende gevallen kan een kort geding worden gestart om snel een beslissing te krijgen. De kosten van de procedure worden meestal gedragen door de ouder die de zaak aanspant, maar er is mogelijk gesubsidieerde rechtsbijstand beschikbaar voor mensen met een lager inkomen.
Een verhuizing zonder toestemming kan grote gevolgen hebben voor de ouder die de verhuizing uitvoert. De rechter kan de verhuizende ouder verplichten om terug te verhuizen of kan de hoofdverblijfplaats van de kinderen veranderen. Daarnaast kan de rechter ook beslissen dat de kinderen voortaan bij de niet-verhuizende ouder wonen. Een verhuizing naar het buitenland zonder toestemming kan worden bestempeld als kinderontvoering.
Vervangende toestemming bij verhuizing is een belangrijk mechanisme in het familierecht dat helpt bij het oplossen van geschillen tussen ouders over het verhuizen met hun kind. Het is een juridische maatregel die zorgvuldig en weloverwogen door de rechter wordt toegepast. Ouders die zich in een situatie bevinden waarin vervangende toestemming nodig is, doen er goed aan om juridisch advies in te winnen en de juiste procedures te volgen. De rechter hanteert verschillende criteria bij het beoordelen van een verzoek om vervangende toestemming. De belangen van het kind staan hierbij altijd centraal. Een verhuizing zonder toestemming kan grote gevolgen hebben voor de ouder die de verhuizing uitvoert. Daarom is het belangrijk dat ouders goed en objectief onderbouwen dat het niet (alleen) hun eigen behoefte is om te verhuizen, maar dat zij de verhuizing goed hebben voorbereid en alles hebben afgewogen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet