Ouderschap na een scheiding: Soorten, Verantwoordelijkheden en Belang van een Ouderschapsplan

Na een scheiding blijft het ouderlijk gezag van beide ouders bestaan, mits dit is vastgelegd in een ouderschapsplan. Dit plan bepaalt hoe de verantwoordelijkheden en de omgang met de kinderen worden verdeeld. Er zijn verschillende vormen van ouderschap, waaronder coöperatief ouderschap, parallel ouderschap en andere vormen van samengaan. In dit artikel worden de kenmerken, voordelen en risico’s van deze vormen van ouderschap besproken, evenals de verantwoordelijkheden van ouders na een scheiding. Daarnaast wordt het belang van een goed opgesteld ouderschapsplan benadrukt, met inbegrip van de aansprakelijkheid van ouders en de noodzaak van een aansprakelijkheidsverzekering.

Kenmerken van coöperatief ouderschap

Coöperatief ouderschap is de meest gangbare vorm van ouderschap na een scheiding. Hierbij delen de ouders de verantwoordelijkheden voor de opvoeding en zorg van hun kinderen. De ouders communiceren regelmatig met elkaar, bespreken belangrijke beslissingen en werken samen om problemen op te lossen. Dit type ouderschap wordt vaak gekenmerkt door een sterke communicatie en een gezamenlijke inzet voor het welzijn van de kinderen.

De kenmerken van coöperatief ouderschap zijn:
- Ouders communiceren regelmatig met elkaar.
- Ouders hebben rechtstreeks contact met elkaar, persoonlijk of via de telefoon.
- Ouders nemen samen belangrijke beslissingen en bespreiden die ook samen.
- Ouders werken samen om problemen met de kinderen op te lossen en activiteiten te plannen.
- Ouders werken samen vanuit de belangen van de kinderen.
- Er zijn nog momenten van samenkomen van het oude gezin.
- Ouders gaan samen naar gesprekken op school.
- Ouders zorgen dat er voor de kinderen een prettige overgang van het ene naar het andere huis is.
- Ouders bespreiden veranderingen in schema’s en vakanties in overleg en met een soepele en open houding naar de verzoeken van de andere ouder toe.
- Ouders bespreiden met elkaar de opvoeding en waar zij tegenaan lopen.

Coöperatief ouderschap vereist dus een goede samenwerking en communicatie tussen de ouders. Hierbij is het belangrijk dat beide ouders zich aan de afspraken houden, zodat de kinderen een stabiele omgeving krijgen.

Kenmerken van parallel ouderschap

Parallel ouderschap is een andere vorm van ouderschap, waarbij de ouders hun kinderen elk op hun eigen manier opvoeden, zonder dat ze daar samen overleg over hebben. Bij parallel ouderschap is er weinig communicatie en emotionele betrokkenheid tussen de ouders. Er worden duidelijke afspraken gemaakt om conflicten te verminderen of te voorkomen. Deze afspraken worden vastgelegd in een ouderschapsplan. Belangrijk is wel dat beide ouders zich aan die afspraken houden. Er is in deze vorm van ouderschap weinig ruimte om dingen aan te passen; de afspraken staan vast.

De kenmerken van parallel ouderschap zijn:
- Ouders communiceren onregelmatig of alleen in noodgevallen.
- Ouders gebruiken e-mail, WhatsApp, een derde persoon of een speciaal schrift om te communiceren over de kinderen.
- De twee gezinnen hebben zo min mogelijk met elkaar te maken. Elke ouder neemt eigen beslissingen over de kinderen, zolang ze in het huis van de die ouder zijn.
- Ouders zetten zich los van elkaar in voor de belangen van de kinderen.
- De overgangen van de kinderen van het ene naar het andere huis vinden plaats op een neutrale plek, met weinig communicatie tussen de ouders, of via de school.
- Beide ouders houden zich aan de ouderschapsplannen. Ouders hebben een hulpverlener of organisatie nodig om punten op te lossen waar ze het niet over eens worden.
- Iedere ouder is verantwoordelijk voor de eigen relatie met het kind.

Parallel ouderschap is dus minder intensief in de communicatie tussen de ouders. Hierbij is het belangrijk dat de afspraken in het ouderschapsplan goed zijn vastgelegd, zodat de kinderen geen last hebben van de scheiding.

Ouderschapsplannen en de rol van een bemiddelaar

Bij veel scheidingen is het belangrijk om een ouderschapsplan op te stellen. Dit plan bepaalt hoe de zorg- en opvoedtaken verdeeld worden tussen de ouders. Een ouderschapsplan is wettelijk verplicht voor ouders die willen scheiden en kinderen hebben die jonger zijn dan 18 jaar. Deel van het plan is een zorgregeling of een omgangsregeling. Wanneer beide ouders gezag hebben over de kinderen, spreken we van een zorgregeling. Deze regeling gaat over de verdeling van de zorg- en opvoedtaken. Wanneer een van de ouders het gezag heeft, is er sprake van een omgangsregeling voor de ouder die geen gezag heeft. Hierin staat hoe vaak deze ouder het kind ziet.

Bij een zorgregeling kan de verdeling van de zorg- en opvoedtaken 50/50 zijn, maar ook een minder gelijke verdeling zoals 70/30. Een zorgregeling met een ongeveer gelijke verdeling noemen we co-ouderschap. Bij een ongelijke verdeling is er sprake van een parallel ouderschap.

Bij een scheiding is het belangrijk dat de ouders een ouderschapsplan opstellen, zodat de kinderen een stabiele omgeving krijgen. Als de ouders het niet over eens worden, kan een bemiddelaar helpen om een rechtszaak te voorkomen. Deze bemiddelaar kan door ouders zelf gekozen worden. Vaak is dit een mediator of sociaal werker. Bijvoorbeeld als er belangrijke beslissingen over het kind gemaakt moeten worden, kan een bemiddelaar helpen.

Aansprakelijkheid van ouders en de noodzaak van een aansprakelijkheidsverzekering

Na een scheiding blijven beide ouders aansprakelijk voor schade veroorzaakt door hun kinderen tot 14 jaar. Daarom is het essentieel dat beide ouders na de scheiding een aansprakelijkheidsverzekering afsluiten die ook dekking biedt voor schade veroorzaakt door hun kinderen. Een particuliere aansprakelijkheidsverzekering (AVP) dekt materiële en immateriële schade aan derden. Op een gezinsaansprakelijkheidsverzekering zijn de verzekeringnemer, echtgeno(o)t(e)/partner en ongehuwde kinderen die in hetzelfde huishouden wonen meeverzekerd.

Het is belangrijk om na een scheiding de dekking van lopende schadeverzekeringen goed te controleren, met name de aansprakelijkheidsverzekering. Schade veroorzaakt door kinderen: Volgens het aansprakelijkheidsrecht zijn beide ouders met gezag over kinderen tot 14 jaar aansprakelijk voor door hun kinderen veroorzaakte schade. Dit geldt ook voor kinderen van 14 of 15 jaar. Na een scheiding kunnen beide ouders individueel aansprakelijk gesteld worden. Een ouderschapsplan heeft hier geen invloed op. Daarom moeten beide ouders een aansprakelijkheidsverzekering afsluiten die ook dekking biedt voor schade veroorzaakt door hun kinderen, zelfs als er geen contact is tussen de ouder met gezag en het kind.

Zelfs als een kind ouder is dan 16 jaar en zelf aansprakelijk gesteld kan worden, is het belangrijk dat het kind hiervoor verzekerd is zolang het nog deel uitmaakt van het gezin.

Ouderschapsverlof en de voordelen ervan

Ouderschapsverlof is een rechtsgrond op onbetaald verlof dat ouders of verzorgers kunnen nemen voor hun kind tot een leeftijd van 8 jaar. Het is belangrijk dat ouders hier rekening mee houden bij het opstellen van een ouderschapsplan. De eerste 9 weken van het ouderschapsverlof is betaald, en daarna is het onbetaald. Het ouderschapsverlof is voor ouders en verzorgers, en kan worden opgenomen in overleg met de werkgever.

De lengte van het ouderschapsverlof is afhankelijk van het aantal uren dat de ouder per week werkt. Bijvoorbeeld: als een ouder 36 uur per week werkt, heeft hij of zij recht op 936 uur ouderschapsverlof (26 x 36 uur). De eerste 9 weken wordt het verlof betaald, en de ouder krijgt 70% van het dagloon of het maximumdagloon. Soms vult de werkgever het dagloon aan tot 100%.

Samenvatting

Ouderschap na een scheiding vereist een goed opgesteld ouderschapsplan dat de verantwoordelijkheden en de omgang met de kinderen bepaalt. Er zijn verschillende vormen van ouderschap, waaronder coöperatief ouderschap, parallel ouderschap en andere vormen van samengaan. Coöperatief ouderschap is de meest gangbare vorm, waarbij de ouders regelmatig met elkaar communiceren en samenwerken. Parallel ouderschap is een andere vorm, waarbij de ouders hun kinderen elk op hun eigen manier opvoeden. Het opstellen van een ouderschapsplan is essentieel, zodat de kinderen een stabiele omgeving krijgen. Daarnaast is het belangrijk dat ouders een aansprakelijkheidsverzekering afsluiten, zodat schade veroorzaakt door hun kinderen wordt gedekt. Ouderschapsverlof biedt ouders of verzorgers de mogelijkheid om tijd met hun kind door te brengen, en is een belangrijk onderdeel van de opvoeding.

Conclusie

De keuze voor een bepaalde vorm van ouderschap na een scheiding is van groot belang voor het welzijn van de kinderen. Coöperatief ouderschap is de meest gunstige vorm, aangezien de ouders regelmatig met elkaar communiceren en samenwerken. Parallel ouderschap is minder intensief in de communicatie, maar kan ook een stabiele omgeving bieden als de afspraken goed zijn vastgelegd. Het opstellen van een ouderschapsplan is essentieel, en het is belangrijk dat ouders een aansprakelijkheidsverzekering afsluiten. Ouderschapsverlof biedt ouders de mogelijkheid om tijd met hun kind door te brengen, en is een belangrijk onderdeel van de opvoeding.

Bronnen

1. https://www.nji.nl/scheiding/welke-vormen-van-ouderschap-zijn-er
2. https://forum.velo-club.net/viewtopic.php?t=74986
3. https://vcnonline.nl/faq-vragen-en-antwoorden/
4. https://www.vcn.nl/kennisbank/artikel/91/aansprakelijkheidsverzekering-voor-kinderen-na-scheiding
5. https://www.juridischloket.nl/werk-en-inkomen/ziekte-en-zwangerschap/ouderschapsverlof/?hl=nl-NL
6. https://forum.velo-club.net/viewtopic.php?t=81269&start=180
7. https://www.vcn.nl/
8. https://www.vcn.nl/kennisbank/artikel/126/nieuw-leen-en-schenkconstructie-moneyou
9. https://www.fnv.nl/werk-inkomen/zwanger-ouderschap/ouderschapsverlof
10. https://www.vcn.nl/GVE-inboedel
11. https://forum.velo-club.net/viewtopic.php?t=81925
12. https://forum.velo-club.net/viewforum.php?f=3