Co-ouderschap en de kinderbijslag: Wat ouders moeten weten

De term co-ouderschap wordt vaak gebruikt om te beschrijven dat ouders na een scheiding het ouderlijk gezag delen en de zorg voor hun kind op gelijke voet delen. Dit heeft gevolgen voor verschillende aspecten van het kinderleven, waaronder de kinderbijslag. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) is verantwoordelijk voor de uitbetaling van de kinderbijslag en houdt zich bezig met de toepassing van de regels rondom co-ouderschap. De SVB is gebonden aan de afspraken die zijn vastgelegd in een overeenkomst of een rechterlijke uitspraak en zal deze afspraken respecteren. De kinderbijslag bij co-ouderschap is een complex onderwerp dat een zorgvuldige planning en afstemming tussen ouders vereist. Het is essentieel om duidelijke afspraken te maken over de verdeling van de kinderbijslag en deze afspraken vast te leggen in een ouderschapsplan. Door op de hoogte te zijn van de geldende regels en tijdig advies in te winnen, kunnen ouders ervoor zorgen dat de financiële aspecten van de opvoeding van hun kinderen goed geregeld zijn.

Wat is co-ouderschap?

Co-ouderschap is een vorm van ouderschap waarbij ex-partners de zorg en verantwoordelijkheid voor hun kinderen gelijkmatig verdelen. De regels rondom de kinderbijslag bij co-ouderschap zijn complex en vereisen een zorgvuldige afstemming tussen de ouders en de SVB. Een goed ouderschapsplan is essentieel om conflicten te voorkomen en de rechten van alle betrokkenen te beschermen. Het is raadzaam om juridisch advies in te winnen bij vragen over co-ouderschap en de kinderbijslag.

Een kind kan ook (beurtelings) tot twee huishoudens behoren. Dit doet zich voor bij co-ouderschap. Op grond van artikel 10, eerste lid Besluit uitvoering kinderbijslag is sprake van co-ouderschap als beide ouders een kind op basis van een overeenkomst of rechterlijke uitspraak overwegend in gelijke mate verzorgen en onderhouden. De SVB legt deze voorwaarde als volgt uit. Ouders verzorgen hun kind overwegend in gelijke mate als het kind ongeveer even veel nachten bij hen doorbrengt. Ouders onderhouden hun kind overwegend in gelijke mate als sprake is van kinderalimentatie. Als geen kinderalimentatie is vastgesteld, neemt de SVB aan dat het onderhoud op dezelfde wijze is verdeeld als de verzorging. De SVB gaat hierbij uit van de overeenkomst of rechterlijke uitspraak. Als de feitelijke situatie hiervan afwijkt, kijkt de SVB alleen hiernaar als deze situatie een bestendig karakter heeft. In het algemeen is hiervan sprake als de ouders de overeenkomst of rechterlijke uitspraak langer dan zes maanden niet naleven. In gevallen waarin het niet mogelijk is om de feitelijke situatie vast te stellen, gaat de SVB alsnog uit van de overeenkomst of rechterlijke uitspraak.

Hoe wordt de kinderbijslag verdeeld bij co-ouderschap?

De SVB is verantwoordelijk voor de uitbetaling van de kinderbijslag. In principe dient de SVB de afspraken over de verdeling van de kinderbijslag te volgen die zijn vastgelegd in een onderlinge overeenkomst of een rechterlijke beschikking. Dit is vastgelegd in artikel 2, tiende lid, van de Wet op het kindgebonden budget. Eerdere problemen met de toegang tot het kindgebonden budget voor co-ouders zijn verbeterd na aanbevelingen van de Nationale ombudsman. De Belastingdienst heeft de informatieverstrekking verbeterd en ouders die gescheiden zijn, ontvangen nu brieven met uitleg over de gevolgen van de scheiding voor het recht op kinderbijslag.

Bij co-ouderschap kan de kinderbijslag op verschillende manieren worden verdeeld. In beginsel wordt de kinderbijslag uitbetaald aan de ouder bij wie het kind is ingeschreven in de Basisadministratie Personen (BRP). Echter, in geval van co-ouderschap is het ook mogelijk om de kinderbijslag te verdelen over beide ouders. Dit kan worden vastgelegd in het ouderschapsplan of de rechterlijke beschikking. Een recente uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) bevestigde dat de SVB terecht een aanvraag voor gelijke verdeling van de kinderbijslag kon afwijzen, indien in het ouderschapsplan was overeengekomen dat de moeder de gehele kinderbijslag ontvangt.

Wat is de rol van de SVB bij co-ouderschap?

De SVB is verantwoordelijk voor de uitbetaling van de kinderbijslag en speelt een cruciale rol bij de toepassing van de regels rondom co-ouderschap. De SVB is gebonden aan de afspraken die zijn vastgelegd in een overeenkomst of rechterlijke uitspraak en zal deze afspraken respecteren. De kinderbijslag bij co-ouderschap is een complex onderwerp dat een zorgvuldige planning en afstemming tussen ouders vereist. Het is essentieel om duidelijke afspraken te maken over de verdeling van de kinderbijslag en deze afspraken vast te leggen in een ouderschapsplan. Door op de hoogte te zijn van de geldende regels en tijdig advies in te winnen, kunnen ouders ervoor zorgen dat de financiële aspecten van de opvoeding van hun kinderen goed geregeld zijn.

Hoe wordt de verdeling van de kinderbijslag vastgelegd?

De kinderbijslag wordt standaard verdeeld tussen de ouders, tenzij de ouders samen afspreken dat de kinderbijslag aan één van hen toekomt. Als de ouders de kinderbijslag willen verdelen, hoeven zij dit niet aan te vragen bij de SVB. De SVB is gebonden aan de afspraken die zijn vastgelegd in een overeenkomst of rechterlijke uitspraak en zal deze afspraken respecteren.

Als in de overeenkomst of rechterlijke uitspraak geen verdeling van de kinderbijslag is overeengekomen, dan betaalt de SVB de kinderbijslag waarop één van beide ouders recht heeft in gelijke mate uit aan beide ouders. De kinderbijslag waarop de andere ouder recht heeft, betaalt de SVB in dat geval niet uit. De co-ouder wiens recht op kinderbijslag gesplitst wordt uitbetaald, wordt de aanvrager genoemd. De andere co-ouder kan aan de SVB vragen om van aanvrager te wisselen. Hiervoor is toestemming van de huidige aanvrager nodig. Als deze geen toestemming geeft, wisselt de SVB alleen van aanvrager als zich één van de volgende uitzonderingssituaties voordoet:

• Uit een schriftelijke overeenkomst van de co-ouders, een beslissing van de familierechter of de berekening van de kinderalimentatie blijkt dat het de bedoeling is dat de andere co-ouder het kindgebonden budget ontvangt.
• De andere co-ouder heeft aannemelijk gemaakt een financieel voordeel te hebben bij de wisseling van aanvrager, terwijl nergens uit blijkt dat de huidige aanvrager belang heeft bij het zijn van aanvrager. Het financieel voordeel betreft het ontvangen van kindgebonden budget of het extra bedrag aan kinderbijslag voor thuiswonende kinderen die zijn aangewezen op intensieve zorg.

Deze uitzonderingen vloeien voort uit de uitspraak van de CRvB van 20 mei 2021. De gesplitste uitbetaling van de kinderbijslag wijzigt niet door de wisseling van aanvrager.

Wat zijn de gevolgen van co-ouderschap voor andere toeslagen?

Bij co-ouderschap zijn er ook gevolgen voor andere toeslagen, zoals de huurtoeslag, de kinderopvangtoeslag, en de inkomensafhankelijke combinatiekorting. De SVB is verantwoordelijk voor de uitbetaling van de kinderbijslag en speelt een cruciale rol bij de toepassing van de regels rondom co-ouderschap. De SVB is gebonden aan de afspraken die zijn vastgelegd in een overeenkomst of rechterlijke uitspraak en zal deze afspraken respecteren.

De inkomensafhankelijke combinatiekorting is een heffingskorting die je krijgt als je werkt en je kind jonger is dan 12 jaar. De korting hangt af van de hoogte van je inkomen. Elk jaar wordt door de Belastingdienst vastgesteld wat het minimumbedrag is dat je als arbeidsinkomen moet hebben om hier recht op te hebben. Niet iedere ouder heeft hier dus recht op. Als je nog samen bent, dan krijgt alleen degene die het minst verdient de combinatiekorting. Dit regel je via de belastingaangifte.

Als jullie na de scheiding co-ouders zijn, kun je beiden in aanmerking komen voor de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Naast dat je dan beiden minstens het vastgestelde bedrag moet verdienen, moet er duidelijk sprake zijn van co-ouderschap.

Wat is het kindgebonden budget en hoe werkt dat bij co-ouderschap?

Het kindgebonden budget is een toeslag die je krijgt als je een kind hebt dat jonger is dan 12 jaar. Het bedrag hangt af van je inkomen en de leeftijd van je kind. Het kindgebonden budget wordt, als je al andere toeslagen ontvangt, automatisch gestort op de rekening van degene die de kinderbijslag heeft aangevraagd. Waarschijnlijk heeft één van jullie dit al gedaan toen jullie kind net geboren was. Wie de aanvrager is kan na de scheiding van belang zijn. Dat zit zo:

Als jullie co-ouders worden hoeven jullie niet opnieuw de kinderbijslag aan te vragen en krijgen jullie automatisch, als je hebt aangegeven co-ouders te zijn, beiden de helft van de kinderbijslag op jullie rekening. Je geeft aan dat je co-ouders bent via een formulier dat de SVB je stuurt. Hierbij geldt nog steeds dat alleen de aanvrager van de kinderbijslag het kindgebonden budget ontvangt, als diegene daar recht op heeft. Dus óók als jullie beiden de helft van de kinderbijslag ontvangen. Heeft de aanvrager van de kinderbijslag, geen recht op kindgebonden budget, maar de andere ouder wel? Dan is het verstandig om de aanvrager van de kinderbijslag te wijzigen. Dit kan ook verstandig zijn als de andere ouder recht heeft op een hoger bedrag aan kindgebonden budget.

Wat zijn de gevolgen van co-ouderschap voor de kosten?

Bij co-ouderschap worden de kosten voor een kind niet in één huishouden gemaakt, maar in twee. Een aantal kosten wordt dubbel gemaakt, zoals de huur of hypotheek en de kosten van de inboedel. De totale kosten zijn daardoor hoger. Het is bij co-ouderschap belangrijk dat je van tevoren afspreekt welke kosten je verdeelt en welke niet. Voorkom bijvoorbeeld dat de ene ouder meebetaalt aan de dure smaak van de ander. Kosten zoals vakanties en uitstapjes kun je beter buiten de verdeling houden. Maak bij het verdelen onderscheid tussen eigen kosten en te verdelen kosten.

Eigen kosten zijn de kosten die elk huishouden voor zichzelf maakt. Denk aan de huur, telefoon en boodschappen. Deze kosten kunnen voor jullie als ex-partners flink verschillen, bijvoorbeeld door verschillen in inkomen en een ander uitgavepatroon. Eigen kosten zijn ook de uitgaven voor de kinderen die beide ouders doen. Bijvoorbeeld dubbel schoolmateriaal, speelgoed of een fiets.

Te verdelen kosten zijn uitgaven voor het kind die één ouder doet. Denk aan verzekeringen, abonnementen, contributies en schoolkosten. Je kunt deze kosten op drie manieren verdelen.

Wat zijn de gevolgen van co-ouderschap voor de kinderopvangtoeslag?

Bij co-ouderschap kun je beiden kinderopvangtoeslag krijgen voor de uren opvang die je zelf betaalt. Je geeft via een brief door aan de Belastingdienst dat je co-ouders bent. De SVB is verantwoordelijk voor de uitbetaling van de kinderbijslag en speelt een cruciale rol bij de toepassing van de regels rondom co-ouderschap. De SVB is gebonden aan de afspraken die zijn vastgelegd in een overeenkomst of rechterlijke uitspraak en zal deze afspraken respecteren.

Wat is de rol van de Belastingdienst bij co-ouderschap?

De Belastingdienst controleert of de afspraken over co-ouderschap in overeenstemming zijn met de geldende regels. Er worden ad rondom ouderschapsplannen opgevraagd om te toetsen of de aangevraagde toeslagen kloppen met de gemaakte afspraken in het ouderschapsplan. De Belastingdienst controleert niet nauwelijks. Ze controleren juist alles dat mogelijk is automatisch. Alle inkomstenbelastingen die op het Apeldoornse bankrekeningnummer worden gestort, worden gecontroleerd. Het verschil met vroeger is dat dit niet meer allemaal handmatig gebeurt.

Conclusie

Co-ouderschap is een vorm van ouderschap waarbij ex-partners de zorg en verantwoordelijkheid voor hun kinderen gelijkmatig verdelen. De regels rondom de kinderbijslag bij co-ouderschap zijn complex en vereisen een zorgvuldige afstemming tussen de ouders en de SVB. Een goed ouderschapsplan is essentieel om conflicten te voorkomen en de rechten van alle betrokkenen te beschermen. Het is raadzaam om juridisch advies in te winnen bij vragen over co-ouderschap en de kinderbijslag. De SVB is verantwoordelijk voor de uitbetaling van de kinderbijslag en speelt een cruciale rol bij de toepassing van de regels rondom co-ouderschap. De Belastingdienst controleert of de afspraken over co-ouderschap in overeenstemming zijn met de geldende regels.

Bronnen

1. Kinderopvanglappelein - Co-ouderschap en de kinderbijslag
2. Belastingdienst - Co-ouderschap en toeslagen
3. Babyhelp - Wie heeft recht op kinderbijslag co-ouderschap
4. Kinderopvanglappelein - Co-ouderschap en kinderbijslag
5. Uitelkaar.nl - Co-ouderschap en toeslagen
6. KVM-advocaten - Wie ontvangt de kinderbijslag
7. Op rechtscheiding - Kindgebonden budget bij scheiding
8. PUC - Wet kinderbijslag
9. Nibud - Scheiding en co-ouderschap
10. Scheiding via schipens - Kinderbijslag bij scheiding
11. PUC - Kinderbijslag en co-ouderschap
12. SVB - Veranderingen in uw gezin