Ouderschapsverlof bij de RVA: Wat ouders moeten weten

Ouderschapsverlof is een belangrijk recht voor ouders in België, dat hen de kans biedt om hun werkzaamheden tijdelijk te onderbreken om zich te richten op hun kind. In het kader van de RVA (Reglementatie van de Arbeidsvooruitzichten) wordt dit verlof geregeld op basis van verschillende voorwaarden, afhankelijk van de sector waarin de ouder werkt. In dit artikel worden de belangrijkste informatie, voorwaarden, en praktische stappen beschreven die nodig zijn om ouderschapsverlof aan te vragen bij de RVA.

Wat is ouderschapsverlof?

Ouderschapsverlof is een vorm van loopbaanonderbreking die ouders de mogelijkheid biedt om hun werkzaamheden tijdelijk te schorsen of te verminderen om zich te richten op hun kind(eren). Het verlof is bedoeld om ouders te ondersteunen bij de zorg voor hun kinderen en kan worden opgenomen in verschillende vormen, zoals volledig, halftijds, 1/5 of 1/10 van de arbeidsduur. Tijdens het ouderschapsverlof ontvangt de ouder een onderbrekingsuitkering van de RVA, die wordt bepaald op basis van het loon dat de ouder heeft verdiend voorafgaand aan het verlof.

Wie heeft recht op ouderschapsverlof?

Om het recht op ouderschapsverlof te kunnen opnemen, moet de ouder voldoen aan een aantal voorwaarden. De ouder moet in loondienst zijn bij een werkgever die onderworpen is aan het Belgische recht en een loon ontvangen waarop sociale bijdragen worden betaald voor de RSZ, met inbegrip van bijdragen voor de werkloosheid. Daarnaast moet er een verwantschapsband zijn met het kind dat het ouderschapsverlof betreft. Dit geldt voor de biologische moeder en de wettelijke vader van het kind, de persoon die het kind heeft erkend, de echtgenote of partner van de biologische moeder die meemoeder is geworden, en de adoptieouders. Beide ouders hebben het recht op ouderschapsverlof voor hetzelfde kind, mits ze aan de leeftijdsvoorwaarden voldoen.

Leeftijdsvoorwaarden voor ouderschapsverlof

Het ouderschapsverlof moet beginnen voordat het kind 12 jaar wordt. Als het kind een fysieke of mentale handicap heeft, wordt deze leeftijd verhoogd tot 21 jaar. In dat geval moet het bewijs van de handicap van het kind worden afgeleverd. Onder fysieke en mentale ongeschiktheid valt: ofwel een fysieke of mentale handicap hebben van ten minste 66%, ofwel een aandoening hebben die tot gevolg heeft dat minstens 4 punten worden toegekend in pijler 1 van de medisch-sociale schaal in de zin van de reglementering van de kinderbijslag.

Voorwaarden voor ouderschapsverlof in de privésector

In de privésector gelden bepaalde voorwaarden voor het aanvragen van ouderschapsverlof. De ouder moet minstens 12 maanden anciënniteit hebben bij de werkgever, en het kind dat het ouderschapsverlof betreft, moet jonger zijn dan 12 jaar (of jonger dan 21 jaar als het een handicap heeft) op de aanvangsdatum van de gevraagde onderbrekingsperiode. Daarnaast moet de maximumduur van het ouderschapsverlof voor het betrokken kind nog niet helemaal opgebruikt zijn. In geval van een aanvraag om ouderschapsverlof in de vorm van een gedeeltelijke onderbreking tot een halftijdse betrekking, met 1/5 of met 1/10, moet de ouder een voltijdse betrekking hebben.

Aanvragen van ouderschapsverlof

Om ouderschapsverlof aan te vragen, moet de ouder eerst hun werkgever op de hoogte brengen. Dit moet schriftelijk gebeuren. Daarna kan de aanvraag worden ingediend bij de RVA. Het is belangrijk om de aanvraag op tijd in te dienen, zodat de drukte van de zomermaanden wordt geminimaliseerd. De digitale aanvraag kan worden ingediend via de website van de RVA. De aanvraag moet worden ingediend met de nodige documenten, waaronder een kopie van de geboorteakte van het kind, een attest dat de adoptieprocedure aan de gang of afgerond is, en het attest van gezinssamenstelling van het gemeentebestuur dat aantoont dat het kind al bij de ouder inwoont. Voor een kind met een beperking moet er ook een attest worden geleverd dat aantoont dat het kind een fysieke of mentale beperking heeft.

Duur en opnamevormen van ouderschapsverlof

Het ouderschapsverlof kan op verschillende manieren worden opgenomen. De ouder kan kiezen voor een volledige onderbreking, een halftijdse onderbreking, een onderbreking met 1/5 of met 1/10. De duur van het verlof is afhankelijk van de keuze van de ouder. Voor een volledig verlof is een duur van 4 maanden mogelijk, voor een halftijds verlof van 8 maanden, voor een onderbreking met 1/5 van 20 maanden, en voor een onderbreking met 1/10 van 40 maanden. De ouder kan ook de verschillende mogelijkheden afwisselen. Daarnaast is er ook de mogelijkheid om het voltijds en halftijds ouderschapsverlof op een flexibelere manier op te nemen, mits de werkgever ermee akkoord gaat.

Invloed op inkomen en uitkering

Tijdens het ouderschapsverlof ontvangt de ouder een onderbrekingsuitkering van de RVA. Het bedrag van deze uitkering is afhankelijk van het loon dat de ouder heeft verdiend voorafgaand aan het verlof. Voor kinderen die geboren zijn vóór 8 maart 2012 betaalt de RVA slechts onderbrekingsuitkering voor drie maanden (volledig ouderschapsverlof), zes maanden (halftijds ouderschapsverlof), vijftien maanden (ouderschapsverlof voor 1/5) of 30 maanden (ouderschapsverlof voor 1/10). Daarnaast kan de ouder ook recht hebben op een aanmoedigingspremie van de Vlaamse overheid, mits de ouder in de privésector of de socialprofitsector werkt.

Ouderschapsverlof en andere vormen van loopbaanonderbreking

Naast het ouderschapsverlof zijn er ook andere vormen van loopbaanonderbreking beschikbaar. Dit zijn bijvoorbeeld het verlof voor medische bijstand, het palliatief verlof, en het verlof voor mantelzorg. Daarnaast is er ook de mogelijkheid tot tijdskrediet in de privésector of gewone loopbaanonderbreking in de openbare sector. De thematische verloven zijn specifieke vormen van loopbaanonderbreking om te voldoen aan precieze behoeften. Het ouderschapsverlof is dus een van de vele opties die beschikbaar zijn voor ouders die hun loopbaan tijdelijk willen onderbreken.

Conclusie

Ouderschapsverlof is een belangrijk recht dat ouders de kans biedt om hun werkzaamheden tijdelijk te onderbreken om zich te richten op hun kind. Het verlof is beschikbaar voor ouders in de privésector en de openbare sector, mits ze aan bepaalde voorwaarden voldoen. De aanvraagprocedure is duidelijk geregeld en kan worden ingediend via de website van de RVA. Tijdens het verlof ontvangt de ouder een onderbrekingsuitkering van de RVA, die wordt bepaald op basis van het loon dat de ouder heeft verdiend voorafgaand aan het verlof. Daarnaast zijn er ook andere vormen van loopbaanonderbreking beschikbaar, waarmee ouders hun loopbaan kunnen onderbreken of verminderen om zich te richten op hun gezin.

Bronnen

1. https://www.vlaanderen.be/ouderschapsverlof-rva
2. https://www.rva.be/nieuws/2024/04/24/vraag-je-ouderschapsverlof-op-tijd-aan
3. https://www.rva.be/burgers/loopbaanonderbreking-tijdskrediet-en-thematische-verloven/thematische-verloven-alle-sectoren/ouderschapsverlof
4. https://nl.linkedin.com/posts/rijksdienst-voor-arbeidsvoorziening_rva-onem-ouderschapsverlof-activity-7310239525417504768-LZ-D
5. https://www.hetacv.be/je-rechten/werken-in-het-onderwijs/werken-in-het-gesubsidieerd-basisonderwijs/minder-werken/specifieke-loopbaanonderbreking/loopbaanonderbreking-ouderschapsverlof
6. https://www.belgium.be/nl/werk/loopbaanbeheer/verlofenloopbaanonderbrekingen/tijdskredietenloopbaanonderbreking/ouderschapsverlof
7. https://help.afas.nl/help/NL/SE/134922.htm
8. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ouderschapsverlof/vraag-en-antwoord/wanneer-ouderschapsverlof-onderbreken-of-stopzetten
9. https://community.24baby.nl/forum/mama-jij/ouderschapsverlof-belgie-eYj71yk