Co-ouderschap en de impact van coronamaatregelen op de opvoeding van kinderen

Inleiding

Co-ouderschap is een veelvoorkomende vorm van ouderlijk gezag waarbij beide ouders verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en zorg voor hun kinderen. Tijdens de coronacrisis is het co-ouderschap onderworpen geraakt aan nieuwe uitdagingen, waaronder het bepalen van de veiligheid van het kind en het aanpassen van de omgangsregeling. In dit artikel worden de belangrijkste kenmerken van co-ouderschap, de rol van het RIVM, en de impact van coronamaatregelen op de opvoeding van kinderen behandeld, op basis van de beschikbare bronnen.

Kenmerken van co-ouderschap

Co-ouderschap is een vorm van ouderlijk gezag waarbij beide ouders verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en zorg van hun kinderen. Dit houdt in dat ze samen belangrijke beslissingen nemen over het kind, en dat ze samenwerken om problemen op te lossen en activiteiten te plannen. De belangrijkste kenmerken van co-ouderschap zijn:

Ouders communiceren regelmatig met elkaar.
Ouders hebben rechtstreeks contact met elkaar, persoonlijk of via de telefoon.
Ouders nemen samen belangrijke beslissingen en bespreiden die ook samen.
Ouders werken samen om problemen met de kinderen op te lossen en activiteiten te plannen.
Ouders werken samen vanuit de belangen van de kinderen.
Er zijn nog momenten van samenkomen van het oude gezin.
Ouders gaan samen naar gesprekken op school.
Ouders zorgen dat er voor de kinderen een prettige overgang van het ene naar het andere huis is.
Ouders bespreiden veranderingen in schema’s en vakanties in overleg en met een soepele en open houding naar de verzoeken van de andere ouder toe.
Ouders bespreiden met elkaar de opvoeding en waar zij tegenaan lopen.

Bij co-ouderschap is het belangrijk dat de ouders open en eerlijk met elkaar communiceren, zodat de belangen van het kind voorop staan. In veel gevallen is het nodig om een ouderschapsplan op te stellen, dat afspraken bevat over de verdeling van de zorg- en opvoedtaken, de communicatie en de financiële aspecten.

De rol van het RIVM

Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) speelt een belangrijke rol bij het bepalen van de veiligheid van kinderen tijdens de coronacrisis. Volgens het RIVM is het belangrijk om te letten op de gezondheid van het kind en de andere gezinsleden. Wanneer een kind of een van de ouders ziek is, gelden er specifieke richtlijnen. Bij koorts (meer dan 38 graden) en ademhalingsproblemen is thuisisolatie vereist. In deze situatie mag er geen wisseling van het kind plaatsvinden. Indien een kind 24 uur klachtenvrij is, kan het in principe weer naar de andere ouder. Het is van belang om de adviezen van het RIVM te volgen en de gezondheid van het kind en de andere gezinsleden voorop te stellen.

Impact van coronamaatregelen op co-ouderschap

De coronacrisis heeft verschillende uitdagingen met zich meegesleept voor co-ouders. Een van de belangrijkste problemen is het risico op besmetting door een groter gezin. In dergelijke gevallen is het belangrijk om open te communiceren en de RIVM-voorschriften te bespreiden. Ook de situatie waarin één ouder door werkdruk extra opvang nodig heeft, kan tot spanningen leiden. Het is dan een goede optie om de andere ouder te vragen om extra opvang, met de nadruk op het tijdelijke karakter van de situatie.

Bij co-ouderschap is het belangrijk om open en eerlijk te zijn over de behoeften en wensen van het kind. Als er problemen ontstaan, is het raadzaam om eerst het gesprek aan te gaan en te proberen tot een oplossing te komen. Indien dit niet lukt, kan men de hulp inschakelen van een mediator of advocaat. Een mediator is een neutrale derde partij die ouders helpt om tot een overeenkomst te komen die in het belang van de kinderen is. Mediation biedt een veilige en gestructureerde omgeving voor overleg en kan helpen om de communicatie tussen ouders te verbeteren.

Uitdagingen tijdens de coronacrisis

Tijdens de coronacrisis zijn er verschillende situaties ontstaan die het co-ouderschap beïnvloeden. Bijvoorbeeld, als er sprake is van een lockdown, is de kans groot dat dit een aantal uur van tevoren wordt aangekondigd. Ook tijdens een lockdown zullen er waarschijnlijk mogelijkheden zijn om naar buiten te gaan. Bijvoorbeeld om je hond uit te laten, of om boodschappen te doen. Ieder land bepaalt zelf welke regels zij hanteren. In Nederland kennen wij nu een ‘intelligente lockdown’.

Een andere uitdaging is het feit dat de coronacrisis de uitdagingen van co-ouderschap heeft vergroot, maar heeft ook het belang van communicatie, flexibiliteit en een focus op het welzijn van het kind benadrukt. Door open met elkaar te overleggen, de adviezen van het RIVM te volgen en indien nodig professionele hulp in te schakelen, kunnen ouders ervoor zorgen dat hun kinderen ook in deze moeilijke tijden een stabiele en liefdevolle omgeving hebben.

Samenwerking en communicatie

Effectieve communicatie tussen ouders is essentieel, vooral in tijden van verandering en onzekerheid. Ouders wordt aangeraden om open en eerlijk met elkaar te overleggen over de risico's en zorgen rondom het coronavirus, en om samen tot afspraken te komen die voor alle betrokkenen acceptabel zijn. Het is belangrijk om te benadrukken dat tijdelijke aanpassingen aan de omgangsregeling, indien beide ouders hiermee instemmen, geen bezwaar vormen. Deze aanpassingen dienen echter wel duidelijk te worden vastgelegd, bijvoorbeeld via e-mail of een app, om misverstanden te voorkomen.

Wanneer een kind of een van de ouders ziek is, gelden er specifieke richtlijnen. Bij koorts (meer dan 38 graden) en ademhalingsproblemen is thuisisolatie vereist. In deze situatie mag er geen wisseling van het kind plaatsvinden. Indien een kind 24 uur klachtenvrij is, kan het in principe weer naar de andere ouder. Het is van belang om de adviezen van het RIVM te volgen en de gezondheid van het kind en de andere gezinsleden voorop te stellen. Een ouder heeft altijd het recht om contact te hebben met een ziek kind, ook in het ziekenhuis, mits deze het gezag heeft.

De rol van de mediator

In situaties waarin ouders er niet uitkomen, kan een mediator een waardevolle rol spelen. Een mediator is een neutrale derde partij die ouders helpt om tot een overeenkomst te komen die in het belang van de kinderen is. Mediation biedt een veilige en gestructureerde omgeving voor overleg en kan helpen om de communicatie tussen ouders te verbeteren. Het is belangrijk om te onthouden dat het niet nakomen van gemaakte afspraken in sommige gevallen strafbaar kan zijn.

De coronapandemie bracht extra complexiteit met zich mee voor samengestelde gezinnen. De impact van het virus op de omgang met kinderen in deze gezinnen kan aanzienlijk zijn. Het is belangrijk om de overwegingen van alle betrokkenen in acht te nemen en flexibel te zijn in het aanpassen van de afspraken.

Conclusie

Co-ouderschap is een veelvoorkomende vorm van ouderlijk gezag waarbij beide ouders verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en zorg van hun kinderen. Tijdens de coronacrisis is het co-ouderschap onderworpen geraakt aan nieuwe uitdagingen, waaronder het bepalen van de veiligheid van het kind en het aanpassen van de omgangsregeling. Het is belangrijk dat ouders open en eerlijk communiceren en samenwerken om problemen op te lossen en activiteiten te plannen. De rol van het RIVM is hierbij van groot belang, aangezien zij richtlijnen geven over de veiligheid van het kind en de andere gezinsleden. In gevallen van spanningen of problemen kan het inschakelen van een mediator nuttig zijn. Door open te communiceren, de adviezen van het RIVM te volgen en indien nodig professionele hulp in te schakelen, kunnen ouders ervoor zorgen dat hun kinderen ook in deze moeilijke tijden een stabiele en liefdevolle omgeving hebben.