Gedeeld Ouderschap na Scheiding: Voordelen, Beperkingen en Praktijkadviezen
juli 2, 2025
Inleiding
Co-ouderschap in België is een belangrijk juridisch concept dat na een scheiding of relatiebreuk wordt toegekend. Het betekent dat beide ouders gelijke verantwoordelijkheden delen inzake de opvoeding, zorg en beslissingen over hun kinderen. De wetgeving in België zorgt ervoor dat de belangen van het kind centraal staan bij de uitvoering van co-ouderschap. In dit artikel wordt ingegaan op de juridische basis van co-ouderschap, de procedure om het aan te vragen, de rol van de rechter, de voordelen en nadelen, en de praktijk in België. De informatie is gebaseerd op de bronnen die in de opgegeven sources list staan.
Juridische basis van co-ouderschap
In België is co-ouderschap sinds 1995 een standaardregeling na een scheiding. De wet van 18 juli 2006, ook wel de Bilocatiewet genoemd, stelt voor dat bij een onenigheid tussen ouders over het verblijf van het kind, de rechter de mogelijkheid tot verblijfsco-ouderschap moet onderzoeken. Dit betekent dat de rechter moet overwegen of het kind gelijke tijd doorbrengt bij beide ouders, wat ook wel de 50/50-regeling wordt genoemd. Deze wet is van toepassing op zowel de rechtsgeldigheid van de afspraken tussen ouders als de juridische verantwoordelijkheden van de ouders.
Co-ouderschap is een juridisch begrip dat ervoor zorgt dat beide ouders gelijke verantwoordelijkheden delen inzake de opvoeding en zorg voor hun kinderen. Hierbij wordt het begrip “ouderlijk gezag” gebruikt, wat inhoudt dat beide ouders verantwoordelijk zijn voor het opvoeden van hun kind. Dit geldt voor zowel de praktijk van het kinderonderhoud als de belangrijke beslissingen over onderwijs, gezondheid en andere aspecten van het leven van het kind.
Aanvragen van co-ouderschap
Om co-ouderschap aan te vragen in België, moet eerst overleg plaatsvinden met de andere ouder. De ideale situatie is wanneer de ouders zelf tot overeenstemming komen over de verdeling van het ouderlijk gezag. Dit kan worden vastgelegd in een overeenkomst, die vervolgens door de rechter kan worden goedgekeurd. De rechter moet namelijk de overeenkomst beoordelen op grond van het belang van het kind.
Als de ouders niet kunnen overleggen, kan de rechter in bepaalde gevallen ook op eigen initiatief co-ouderschap opleggen, mits dat in het belang van het kind is. Dit is vooral van toepassing als er sprake is van een conflicterende situatie, waarin de ouderlijke verantwoordelijkheid niet goed kan worden verdeeld. De rechter kan dan ook de mogelijkheid tot verblijfsco-ouderschap aanraden, mits dit in het belang is van het kind.
De rol van de rechter
De rechter speelt een cruciale rol bij het aanvragen van co-ouderschap in België. De rechter moet namelijk bepalen of de overeenkomst tussen de ouders overeenkomt met het belang van het kind. Daarnaast moet de rechter ook bepalen of de voorgestelde verdeling van het ouderlijk gezag in overeenstemming is met de wettelijke regels. Hierbij wordt rekening gehouden met de belangen van het kind, de financiële situatie van de ouders, en de mogelijke invloed op het kind.
In geval van onenigheid tussen ouders kan de rechter ook zelf beslissen over de verdeling van het ouderlijk gezag. Hierbij moet de rechter de situatie van het kind in het oog houden en de meest gunstige oplossing kiezen. Dit kan leiden tot een uitspraak van co-ouderschap, exclusief ouderlijk gezag, of een combinatie van beide.
Voordelen en nadelen van co-ouderschap
Co-ouderschap heeft zowel voordelen als nadelen. Een van de belangrijkste voordelen is dat de ouders samen beslissingen nemen over het kind, wat kan bijdragen aan een betere samenwerking tussen ouders. Daarnaast kan co-ouderschap ook bijdragen aan een betere band tussen de ouders en het kind, omdat het kind gelijkwaardig met beide ouders omgaat. Dit kan ook helpen bij het vermijden van conflicten tussen ouders.
Echter, co-ouderschap kan ook moeilijk zijn in de praktijk. Het vereist dat de ouders goed met elkaar kunnen communiceren en overleg kunnen plegen. Als de ouders niet goed met elkaar kunnen overleggen, kan dit leiden tot spanningen en conflicten. Daarnaast kan co-ouderschap ook invloed hebben op de financiële situatie van de ouders, aangezien ze samen verantwoordelijk zijn voor het onderhoud van het kind.
Praktijk in België
In de praktijk is co-ouderschap in België een veelgebruikte vorm van ouderlijk gezag die na een scheiding of relatiebreuk wordt toegekend. De wetgeving zorgt ervoor dat de belangen van het kind centraal staan bij de uitvoering van co-ouderschap. De rechter moet namelijk bepalen of het co-ouderschap in het belang is van het kind. Hierbij moet worden gekeken naar de situatie van het kind, de betrekkingen tussen ouders en het kind, en de mogelijke invloed op het welzijn van het kind.
Volgens bronnen is er in België sinds 2006 een verplichting voor de rechter om een verblijfsco-ouderschap bij voorrang te bekijken als één van de ouders hierom verzoekt. Dit is meteen ook de reden waarom ‘verblijfsco-ouderschap’ in België zo populair is in vergelijking met andere landen. De regeling zit in de lift. Volgens een onderzoek van UAntwerpen kiest maar liefst 30,4% scheidende ouders voor deze regeling, wat aanzienlijk hoger is dan het Europees gemiddelde (21,1%). België is hiermee één van de koplopers.
Fiscaal co-ouderschap
Fiscaal co-ouderschap is een belangrijk aspect bij het aanvragen van co-ouderschap in België. Het heeft betrekking op de fiscale voordelen en verplichtingen die gepaard gaan met de gedeelde opvoeding en zorg voor de kinderen. Bij fiscaal co-ouderschap kunnen beide ouders aanspraak maken op bepaalde belastingvoordelen, zoals de verdeling van de belastingvrije som en het recht om de kinderen ten laste te nemen bij het berekenen van het belastbaar inkomen.
Samenwerking tussen ouders
Samenwerking tussen ouders is essentieel, aangezien co-ouderschap niet altijd eenvoudig is in de praktijk. De ouders moeten samenwerken om een goede opvoedingsstrategie te ontwikkelen en de belangen van het kind centraal te stellen. Een ouderschapsplan is daarbij een belangrijk onderdeel. Dit plan moet worden opgesteld in overleg met de andere ouder en kan worden goedgekeurd door de rechter. De rechter moet namelijk beoordelen of het plan in overeenstemming is met het belang van het kind.
Onderhandeling en bemiddeling
Wanneer ouders er onderling niet uitkomen, kan een bemiddelaar of advocaat hulp bieden. Tijdens een bemiddeling worden alle belangrijke punten besproken. Als bemiddeling geen akkoord oplevert, kan de familierechtbank de knoop doorhakken. De rechter houdt rekening met het welzijn, de wil van het kind, de afstand tussen de woonplaatsen van beide ouders, hun beschikbaarheid en eventuele bijzondere omstandigheden.
Onderhoudsbijdrage en fiscale voordelen
Een belangrijk onderdeel van co-ouderschap is het onderhoud van het kind. Elke ouder heeft bijdrageplicht in het onderhoud van de kinderen, en die is –volgens de wet- afhankelijk van het aandeel van elke ouder in hun samengevoegde middelen. Simpeler gezegd: elke ouder moet betalen in de kosten van de kinderen naar zijn inkomen en vermogen. De verdeling van de onderhoudsbijdrage kan variëren, afhankelijk van de situatie van de ouders.
Conclusie
Co-ouderschap in België is een belangrijk juridisch concept dat na een scheiding of relatiebreuk wordt toegekend. Het betekent dat beide ouders gelijke verantwoordelijkheden delen inzake de opvoeding, zorg en beslissingen over hun kinderen. De wetgeving zorgt ervoor dat de belangen van het kind centraal staan bij de uitvoering van co-ouderschap. De rechter speelt een cruciale rol bij het aanvragen van co-ouderschap en moet namelijk bepalen of het co-ouderschap in het belang is van het kind. Samenwerking tussen ouders is essentieel, aangezien co-ouderschap niet altijd eenvoudig is in de praktijk. De praktijk in België is in veel gevallen een 50/50-regeling, maar kan ook variëren, afhankelijk van de situatie van de ouders en het kind.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
