Gedeeld Ouderschap na Scheiding: Voordelen, Beperkingen en Praktijkadviezen
juli 2, 2025
In Nederland zijn er verschillende fiscale regelingen en kortingregels die van toepassing zijn op ouders die hun kinderen opvoeden. Een veelgestelde vraag is: heeft een ouder recht op de alleenstaande ouderkorting als er sprake is van co-ouderschap? In dit artikel bespreiden we de situatie rond de alleenstaande ouderkorting en het co-ouderschap, waarbij zowel de belastingdienst als de wetgeving een rol spelen. De informatie is gebaseerd op de gegevens uit de bronnen en is specifiek gericht op ouders, onderwijskrachtigen en verzorgers die betrokken zijn bij de opvoeding van kinderen.
Inleiding
De alleenstaande ouderkorting was in het verleden een belastingvoordeel voor ouders die alleen de zorg voor hun kinderen dragen. In de praktijk bleek het echter complex om te bepalen of een ouder hier recht op heeft, vooral bij co-ouderschap. De wetgeving en de belastingdienst hebben in de jaren daarop verschillende veranderingen doorgevoerd, waardoor de situatie van ouders met co-ouderschap nog complexer is geworden. In dit artikel bespreiden we de voorwaarden voor de alleenstaande ouderkorting, de invloed van co-ouderschap, en de verschillen met de inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK).
Voorwaarden voor de alleenstaande ouderkorting
De alleenstaande ouderkorting was in de jaren voorafgaand aan 2015 een belastingvoordeel dat alleenstaande ouders kreeg als zij het kind in hun huishouden onderhielden. De voorwaarden die daarvoor gold, zijn als volgt:
- De ouder moet meer dan zes maanden geen partner hebben.
- De ouder moet een huishouding voeren met een kind dat op hetzelfde woonadres is ingeschreven.
- Het kind moet jonger zijn dan 27 jaar op 1 januari van het kalenderjaar.
In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat een ouder die minder dan zes maanden alleenstaand is, geen recht heeft op de korting. Ook is het van belang dat het kind op het adres van de ouder is ingeschreven. Hierbij is het belangrijk op te merken dat het niet voldoende is dat het kind op het adres van de ex-partner is ingeschreven. De belastingdienst eist dat de ouder die de korting wil ontvangen, het kind op zijn eigen adres heeft ingeschreven.
Invloed van co-ouderschap op de alleenstaande ouderkorting
Bij co-ouderschap delen ouders de zorg voor hun kinderen, zowel praktisch als financieel. In een dergelijke situatie blijft de alleenstaande ouderkorting vaak uitgeschakeld, omdat de ouder geen enkeloekige situatie heeft. De voorwaarden voor de korting vereisen dat de ouder alleenstaand is en dat het kind op hetzelfde adres staat ingeschreven. In geval van co-ouderschap kan het kind dus niet op het adres van de ene ouder worden ingeschreven en tegelijkertijd op het adres van de andere ouder. Dit is een van de redenen waarom de alleenstaande ouderkorting niet geldt in een co-ouderschapsregeling.
De bronnen laten zien dat de belastingdienst in sommige gevallen verzachtingen toont voor co-ouders. Bijvoorbeeld, in een uitspraak van de Hoge Raad is vastgesteld dat de voorwaarden voor de inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK) in geval van co-ouderschap iets losser zijn. Dit betekent dat het kind niet per se op het adres van de ouder hoeft te staan ingeschreven. De korting is echter niet van toepassing op de alleenstaande ouderkorting.
De inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK)
De inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK) is een andere belastingkorting die van toepassing is op ouders die kinderen hebben onder de 12 jaar. De korting is afhankelijk van het inkomen van de ouder en geldt ook voor ouders in een co-ouderschapsregeling. De regels zijn als volgt:
- Het kind moet jonger zijn dan 12 jaar op 1 januari van het kalenderjaar.
- Het kind moet minstens zes maanden in het kalenderjaar op het adres van de ouder staan ingeschreven.
- Bij co-ouderschap is het mogelijk dat het kind op het adres van de ex-partner staat ingeschreven, maar de korting kan toch worden toegekend.
De inkomensafhankelijke combinatiekorting is een stimulans voor werkende ouders. In 2024 is de korting afhankelijk van het inkomen van de ouder. Voor ouders met een laag inkomen is de korting hoger, terwijl deze wordt verlaagd bij hogere inkomens. De korting is echter geen vervanging voor de alleenstaande ouderkorting, omdat deze alleen toepassing vindt in de situatie van alleenstaande ouders.
Co-ouderschap en fiscaal partnerschap
Bij co-ouderschap is het belangrijk om te weten hoe dit invloed heeft op het fiscaal partnerschap. De belastingdienst bepaalt of ouders fiscaal partners zijn, wat een rol speelt bij de korting. In geval van co-ouderschap kan de belastingdienst het ouderschapsplan opvragen om te controleren of er inderdaad sprake is van co-ouderschap.
Bij co-ouderschap is het niet van toepassing dat de ouders fiscaal partners zijn. De korting voor de alleenstaande ouderkorting is daarom niet van toepassing, terwijl de inkomensafhankelijke combinatiekorting wel kan worden toegekend, mits de voorwaarden zijn voldaan.
Wat gebeurt er met de korting bij co-ouderschap?
In de praktijk betekent co-ouderschap dat beide ouders actief betrokken zijn bij de opvoeding van hun kinderen. Dit heeft invloed op de belastingvoordelen, zoals de alleenstaande ouderkorting. De voorwaarden voor deze korting zijn echter niet geschikt voor co-ouders, omdat de ouder geen enkeloekige situatie heeft.
In de bronnen is te lezen dat de belastingdienst in sommige gevallen verzachtingen toont voor co-ouders. Echter, de alleenstaande ouderkorting is hier niet van toepassing. De korting is uitsluitend van toepassing op ouders die alleenstaand zijn en een huishouding voeren met hun kind.
De rol van het kind in de basisadministratie persoonsgegevens (BRP)
Het ingeschreven zijn van het kind in de basisadministratie persoonsgegevens (BRP) is cruciaal voor het bepalen van de fiscale rechten van de ouders. Als een kind niet op het adres van de ouder is ingeschreven, kan dit leiden tot het verlies van de alleenstaande ouderkorting of andere toeslagen.
In een uitspraak van de Hoge Raad is vastgesteld dat een ouder die geen recht heeft op de alleenstaande ouderkorting, wel in aanmerking kan komen voor de inkomensafhankelijke combinatiekorting, zelfs als het kind niet op hetzelfde adres is ingeschreven. Dit laat zien dat de regels complex zijn en dat de specifieke situatie van de ouders van invloed is op de fiscale rechten.
Toekomst van de inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK)
De inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK) is per 1 januari 2025 afgeschaft. De regel geldt dan alleen nog voor ouders van kinderen die geboren zijn voor 1 januari 2025. De afbouw van de regeling vindt geleidelijk plaats tot 1 januari 2037. Daarna verdwijnt de inkomensafhankelijke combinatiekorting helemaal.
Deze afschaffing betekent dat ouders die in 2025 of later kinderen krijgen, geen recht meer hebben op de IACK. De regeling is dus tijdelijk van toepassing.
Conclusie
De alleenstaande ouderkorting is in het verleden een belastingvoordeel geweest voor ouders die alleen de zorg voor hun kinderen dragen. Bij co-ouderschap is deze korting niet van toepassing, omdat de ouder geen enkeloekige situatie heeft. De inkomensafhankelijke combinatiekorting (IACK) is echter wel van toepassing, mits de voorwaarden zijn voldaan.
De belastingdienst heeft in de jaren daarop verschillende veranderingen doorgevoerd, waardoor de situatie van ouders met co-ouderschap nog complexer is geworden. Het is belangrijk om te weten dat de alleenstaande ouderkorting en de IACK verschillende regels volgen, en dat de fiscaal partnerschap invloed heeft op de korting.
Bronnen
- https://convenu.nl/co-ouders-inkomensafhankelijke-combinatiekorting/
- https://financieel.infonu.nl/belasting/121268-alleenstaande-ouder-en-de-belastingdienst.html
- https://www.nn.nl/Inspiratie/Alleenstaande-ouder-rechten.htm
- https://uitelkaar.nl/info-over-scheiden/co-ouderschap-toeslagen
- https://www.taxlive.nl/nl/documenten/vn-vandaag/co-ouder-had-geen-recht-op-alleenstaande-ouderkorting/
- https://www.jongbloed-fiscaaljuristen.nl/databank/echtscheidingenfiscus/kinderenenscheiding/coouderschapeninkomensafhankelijkecombinatiekorting/
- https://www.samenuiteen.nl/co-ouderschap-welke-belastingvoordelen
- https://kinderopvanglappelein.nl/blog/post/3894/alleenstaand-ouderschap-en-fiscale-aspecten-een-overzicht-voor-ouders/
- https://www.jongbloed-fiscaaljuristen.nl/databank/inkomstenbelasting/heffingskortingen/alleenstaande_ouderkorting/
- https://scheideninutrecht.nl/blog/geen-co-ouderschap-maar-toch-inkomensafhankelijke-combinatiekorting/
- https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/prive/inkomstenbelasting/heffingskortingenboxentarieven/heffingskortingen/inkomensafhankelijkecombikorting/inkomensafhankelijkecombinatiekorting
- https://kvm-advocaten.nl/co-ouderschap-en-inkomensafhankelijke-combinatiekorting/
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
