Passend Ouderschap: Wat Betekent Het en Hoe Werkt Het?

Passend ouderschap is een belangrijk begrip in de context van scheidingen en het omgaan met kinderen. Het gaat erom dat ouders in staat zijn om samen te werken aan de opvoeding en verzorging van hun kinderen, ongeacht de situatie waarin ze zich bevinden. In dit artikel bespreiden we wat passend ouderschap inhoudt, welke vormen er zijn en hoe ouders hier het beste mee omgaan. Dit artikel is gebaseerd op informatie uit meerdere bronnen, waaronder wetten, richtlijnen en praktijkvoorbeelden.

Wat is Passend Ouderschap?

Passend ouderschap verwijst naar een vorm van samenwerking tussen ouders, waarbij ze samen beslissingen nemen over de opvoeding en verzorging van hun kinderen. Dit is belangrijk, omdat kinderen er het meeste baat bij hebben als ouders samenwerken, ook al zijn ze gescheiden. Passend ouderschap zorgt ervoor dat kinderen veilig en gesteund worden, en dat ze contact houden met beide ouders.

Er zijn verschillende vormen van passend ouderschap, waaronder co-ouderschap, parallel ouderschap, en andere vormen van samenwerking. Deze vormen kunnen variëren, afhankelijk van de situatie van de ouders en de wensen van de kinderen.

Soorten Passend Ouderschap

Co-ouderschap

Co-ouderschap is een vorm van passend ouderschap waarbij de ouders samen beslissingen nemen over de opvoeding en verzorging van hun kinderen. In dit geval delen de ouders de zorg- en opvoedtaken. Er is sprake van een zorgregeling, waarbij de verdeling van de taken ongeveer gelijk is. Dit kan 50/50 zijn, maar ook een ongelijke verdeling zoals 70/30.

Een kenmerk van co-ouderschap is dat de ouders regelmatig met elkaar communiceren. Ze bespreken belangrijke beslissingen en werken samen om problemen op te lossen. Ook is er vaak een soepele en open houding ten opzichte van de wensen van de andere ouder. De ouders werken vanuit de belangen van de kinderen en zorgen ervoor dat er een prettige overgang is van het ene naar het andere huis.

Parallel Ouderschap

Parallel ouderschap is een andere vorm van passend ouderschap, waarbij de ouders hun kinderen elk op hun eigen manier opvoeden, zonder dat ze daar samen overleg over hebben. In dit geval is er weinig communicatie en emotionele betrokkenheid tussen de ouders. Er worden duidelijke afspraken gemaakt om conflicten te verminderen of te voorkomen. Deze afspraken worden vastgelegd in een ouderschapsplan. Belangrijk is dat beide ouders zich aan die afspraken houden.

Een kenmerk van parallel ouderschap is dat de ouders onafhankelijk zijn in hun beslissingen over de kinderen, zolang ze in het huis van de die ouder zijn. Ze zetten zich los van elkaar in voor de belangen van de kinderen. Ook is er weinig ruimte om dingen aan te passen; de afspraken staan vast.

Tussenvormen

Soms is er geen duidelijke keuze tussen co-ouderschap en parallel ouderschap. In dat geval kan er sprake zijn van een tussenvorm. Hierbij is de verdeling van de zorg- en opvoedtaken ongeveer gelijk, waardoor het onder co-ouderschap valt. Alleen is de communicatie en afstemming tussen ouders minimaal.

Wat Is Een Ouderschapsplan?

Een ouderschapsplan is een belangrijk instrument bij passend ouderschap. Het is wettelijk verplicht voor ouders die kinderen hebben onder de 18 jaar en uit elkaar gaan. Het ouderschapsplan bevat afspraken over de verzorging en opvoeding van de kinderen. Het is belangrijk dat de ouders samenwerken aan het opstellen van dit plan.

In het ouderschapsplan staan afspraken over de verdeling van de zorg- en opvoedtaken, de omgangsregeling met de kinderen, de informatie- en raadplegingsplicht, en de kostenverdeling voor de zorg en opvoeding van de kinderen. Ook kunnen er andere afspraken worden opgenomen, zoals de wensen van de kinderen of bepaalde regels voor het opvoeden.

Wat Zijn De Kenmerken Van Passend Ouderschap?

Passend ouderschap heeft verschillende kenmerken. Deze kunnen variëren, afhankelijk van de situatie van de ouders en de wensen van de kinderen.

Kenmerken van Co-ouderschap

• Ouders communiceren regelmatig met elkaar.
• Ouders hebben rechtstreeks contact met elkaar, persoonlijk of via de telefoon.
• Ouders nemen samen belangrijke beslissingen en bespreiden die ook samen.
• Ouders werken samen om problemen met de kinderen op te lossen en activiteiten te plannen.
• Ouders werken samen vanuit de belangen van de kinderen.
• Er zijn nog momenten van samenkomen van het oude gezin.
• Ouders gaan samen naar gesprekken op school.
• Ouders zorgen dat er voor de kinderen een prettige overgang van het ene naar het andere huis is.
• Ouders bespreken veranderingen in schema's en vakanties in overleg en met een soepele en open houding naar de verzoeken van de andere ouder toe.
• Ouders bespreken met elkaar de opvoeding en waar zij tegenaan lopen.

Kenmerken van Parallel Ouderschap

• Ouders communiceren onregelmatig of alleen in noodgevallen.
• Ouders gebruiken e-mail, whatsapp, een derde persoon of een speciaal schrift om te communiceren over de kinderen.
• De twee gezinnen hebben zo min mogelijk met elkaar te maken. Elke ouder neemt eigen beslissingen over de kinderen, zolang ze in het huis van de die ouder zijn.
• Ouders zetten zich los van elkaar in voor de belangen van de kinderen.
• De overgangen van de kinderen van het ene naar het andere huis vinden plaats op een neutrale plek, met weinig communicatie tussen de ouders, of via de school.
• Beide ouders houden zich aan de ouderschapsplannen. Ouders hebben een hulpverlener of organisatie nodig om punten op te lossen waar ze het niet over eens worden.
• Iedere ouder is verantwoordelijk voor de eigen relatie met het kind.

Wat Is De Rol Van De Kinderen Bij Passend Ouderschap?

Bij passend ouderschap is het belangrijk om de kinderen te betrekken bij de afspraken. De kinderen moeten zich prettig voelen bij de afspraken in het ouderschapsplan. Dit kan door te luisteren naar de wensen en gevoelens van de kinderen. Hiermee voorkom je dat kinderen het gevoel hebben dat ze moeten kiezen tussen beide ouders.

Het is belangrijk dat de kinderen ook worden betrokken bij een tussentijdse evaluatie nadat het ouderschapsplan in werking is getreden. Hoe ervaren zij de gemaakte afspraken in de praktijk? En is het nodig om aanpassingen door te voeren op het oorspronkelijke plan?

Wat Zijn De Aanbevelingen Voor Passend Ouderschap?

Er zijn verschillende aanbevelingen voor passend ouderschap. Deze zijn gebaseerd op de praktijk en wetenschappelijke studies.

Aanbevelingen voor Professionals

• Bespreek samen met de ouders waar de pijnpunten liggen en werk tijdens het gehele begeleidingsproces aan het opbouwen van vertrouwen en motivatie.
• Spreek ouders altijd aan vanuit hun rol als ouder, maar zie hen ook als individuen met hun eigen behoeften en achtergrond. Daarmee erken je hoe complex het voor ouders is om de scheiding te verwerken en voelen ze zich gezien en gehoord.
• Luister goed naar wat kinderen of jongeren willen en nodig hebben. Breng hun meningen, ideeën, wensen en behoeften in kaart.
• Betrek het netwerk van de ouders bij het uitvoeren van de gemaakte afspraken.

Aanbevelingen Voor Ouders

• Denk aan de verplichte vaste onderdelen waarover afspraken gemaakt moeten worden: de verdeling van zorg- en opvoedingstaken, de omgangsregeling met de kinderen, de informatie- en raadplegingsplicht, en de kostenverdeling voor de zorg en opvoeding van de kinderen.
• Een ouderschapsplan is dynamisch. Omstandigheden veranderen en kinderen ontwikkelen zich in verschillende levensfases. Evalueer regelmatig en pas het plan aan indien nodig.
• Stel het ouderschapsplan samen op. Luister naar elkaars wensen en behoeftes en maak het belang van de kinderen een eerste prioriteit. Vraag aan de kinderen waar zij graag afspraken over willen maken.
• Vertrouw erop dat jouw ex-partner het beste met de kinderen voor heeft, ook al pakt hij/zij de dingen anders aan dan jij dat zou doen.
• Houd de afspraken kort en bonding. De praktijk wijst uit dat duidelijke afspraken makkelijker nageleefd worden.

Wat Zijn De Uitdagingen Van Passend Ouderschap?

Passend ouderschap kan uitdagend zijn, vooral als de ouders moeilijkheden hebben met samenwerking of communicatie. In sommige gevallen is het nodig om professionele begeleiding in te schakelen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren via een mediator of een sociaal werker.

In sommige gevallen kan het nodig zijn om een bemiddelaar in te zetten, vooral als de ouders het niet eens worden over het ouderschapsplan. Een bemiddelaar kan helpen om een rechtszaak te voorkomen. Deze bemiddelaar kan door ouders zelf gekozen worden. Vaak is dit een mediator of sociaal werker.

Conclusie

Passend ouderschap is een belangrijk begrip in de context van scheidingen en het omgaan met kinderen. Het gaat erom dat ouders in staat zijn om samen te werken aan de opvoeding en verzorging van hun kinderen, ongeacht de situatie waarin ze zich bevinden. Er zijn verschillende vormen van passend ouderschap, waaronder co-ouderschap, parallel ouderschap, en andere vormen van samenwerking. Een ouderschapsplan is een belangrijk instrument bij passend ouderschap. Het is belangrijk om de kinderen te betrekken bij de afspraken en om regelmatig het ouderschapsplan te evalueren en aan te passen indien nodig.

Bronnen

1. https://www.nji.nl/scheiding/welke-vormen-van-ouderschap-zijn-er
2. https://www.richtlijnenjeugdhulp.nl/scheiding/aanpak-en-interventies/afspraken-in-het-ouderschapsplan
3. https://curess.nl/diensten/gezamenlijk-ouderschap
4. https://www.rotsbrabant.nl/nieuws/veelomvattend-rots-levert-passend-ouderschap-op/
5. https://benbrabantzeeland.nl/veelomvattend-rots-levert-passend-ouderschap-op-juist-bij-complexe-scheidingen/
6. https://www.uitgeverijpica.nl/blogs/blog/passend-ouderschap
7. https://www.scheidingskompas.nl/artikelen/ouderschapsplan
8. https://www.jarabee.nl/ouders/ouderschap-bij-scheiding
9. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/scheiden/vraag-en-antwoord/ouderschapsplan