Ouderschapsplan op basis van co-ouderschap: Aanbevelingen en praktische richtlijnen

Een ouderschapsplan is een essentieel instrument voor ouders die uit elkaar gaan, maar gezamenlijk het gezag over hun kinderen willen blijven uitoefenen. Het plan dient als leidraad voor de opvoeding en zorg van de kinderen en vormt een basis voor een goede en gezonde co-ouderschapssituatie. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van een ouderschapsplan, gebaseerd op beschikbare informatie en voorbeelden, behandeld. Het gaat hierbij om de inhoud, de opbouw, de betrokkenheid van het kind, de kosten en de mogelijke aanpassingen van het plan.

Inhoud van een ouderschapsplan

Een ouderschapsplan is een schriftelijke overeenkomst tussen ouders waarin zij afspraken maken over de zorg en opvoeding van hun kinderen na een scheiding of beëindiging van een relatie. Het is een wettelijke vereiste wanneer ouders gaan scheiden en gezamenlijk het gezag over hun kinderen behouden. Het plan moet de belangen en behoeften van de kinderen centraal stellen en een basis vormen voor een constructieve relatie tussen de ouders. Het is belangrijk te benadrukken dat de ouders zelf bepalen welke afspraken zij in het plan opnemen, maar er zijn wel bepaalde onderwerpen die verplicht opgenomen moeten worden.

De inhoud van een ouderschapsplan omvat onder meer:

• De verdeling van de verzorging en opvoeding van de kinderen.
• De kosten van de verzorging en opvoeding van de kinderen (kinderalimentatie).
• Hoe ouders elkaar informeren over de kinderen.
• De manier waarop ouders elkaar informeren en raadplegen over belangrijke onderwerpen.
• De manier waarop ouders samen beslissingen nemen over belangrijke onderwerpen, bijvoorbeeld over de schoolkeuze.

Opbouw van een ouderschapsplan

Een ouderschapsplan moet aan een aantal wettelijke eisen voldoen. Zo moeten ouders in het plan aangeven hoe zij elkaar voldoende zullen informeren over de kinderen en hoe zij gezamenlijke beslissingen zullen nemen over belangrijke zaken zoals schoolkeuze, doktersbezoek en opvoeding. Daarnaast moeten zij afspraken maken over de verblijfplaats van de kinderen en de omgangsregeling.

Een voorbeeld van een schema voor de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken kan er als volgt uitzien:

Waarbij M staat voor moeder en V voor vader. Dit schema geeft aan bij welke ouder de kinderen overnachten.

Een ander voorbeeld toont een gedetailleerder overzicht, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen ochtend, middag en avond:

Betrokkenheid van het kind

Het betrekken van kinderen bij het opstellen van een ouderschapsplan is belangrijk omdat hun mening en wensen worden gehoord en gerespecteerd. Dit kan op verschillende manieren worden gedaan, afhankelijk van de leeftijd en ontwikkelingsfase van het kind. Zo kunnen oudere kinderen betrokken worden bij gesprekken over hun verzorging en opvoeding. Jongere kinderen kunnen door middel van een creatieve activiteiten zoals tekenen hun wensen uiten. Het betrekken van kinderen kan bijdragen aan het creëren van een stabiele en veilige omgeving waarin zij zich gehoord en begrepen voelen. Dit versterkt hun gevoel van autonomie en zelfbeschikking.

Kosten en kinderalimentatie

Een ouderschapsplan moet goede afspraken bevatten over de kosten van de verzorging en opvoeding van het kind, meestal geregeld via kinderalimentatie. Ouders moeten ook afspraken maken over hoe de kosten worden verdeeld tussen beide ouders, inclusief dagelijkse kosten en andere kosten zoals sport, muziekles en vakanties. Een draagkrachtberekening wordt vaak gebruikt om de hoogte van de kinderalimentatie te bepalen.

Aanpassingen en herziening

Een ouderschapsplan is niet statisch en kan in de loop der tijd worden aangepast aan veranderende omstandigheden. Het is belangrijk om regelmatig te evalueren of het plan nog steeds voldoet aan de behoeften van de kinderen en de ouders. Afspraken kunnen in onderling overleg worden gewijzigd. Er kunnen allerlei redenen zijn om afspraken in het ouderschapsplan te willen herzien, bijvoorbeeld:

• Er wordt een nieuwe bijdrage voor de kinderalimentatie afgesproken.
• Nieuwe ontwikkelingsfasen van uw kind
• De zorgregeling wordt aangepast.
• Verandering van woon- en of leefsituatie van u als ouders als gevolg van eigen keuze(s) of door oorzaken die buiten hun macht liggen. U gaat bijvoorbeeld een samengesteld gezin beginnen.
• Uw kind wil zelf graag aanpassingen in het ouderschapsplan.

Nieuwe of gewijzigde afspraken kunt u rechtsgeldig vastleggen in een toevoeging op het eerder vastgestelde ouderschapsplan: het addendum. Het addendum is een nieuwe bijlage bij het ouderschapsplan in de vorm van een overeenkomst. U kunt de wijziging zelf vastleggen, zonder tussenkomst van een adviseur. Door wel een adviseur in te schakelen voorkomt u dat u belangrijke punten over het hoofd ziet of dat nieuwe afspraken niet houdbaar of doordacht zijn.

Praktische tips bij het opstellen van een ouderschapsplan

Bij het opstellen van een ouderschapsplan is het belangrijk om rekening te houden met de wensen en behoeften van de kinderen. Een kind heeft het recht om zijn mening te geven over zaken die hem aangaan. Ouders zijn daarom verplicht hun kind zo veel en zo goed mogelijk te informeren en te raadplegen over de inhoud van het ouderschapsplan. Dit op een manier die past bij (de leeftijd van) uw kind. Een kind is al heel jong in staat om zijn belangen en wensen duidelijk te maken.

Een kind moet worden betrokken bij het opstellen van het ouderschapsplan. Het is belangrijk om de kinderen te betrekken bij het opstellen van het ouderschapsplan. Ouders zijn verplicht om in het plan op te nemen hoe ze dit gaan doen.

Conclusie

Een ouderschapsplan is een essentieel document voor ouders die uit elkaar gaan, maar gezamenlijk het gezag over hun kinderen willen blijven uitoefenen. Het plan dient als leidraad voor de opvoeding en zorg van de kinderen en vormt een basis voor een goede en gezonde co-ouderschapssituatie. Het is belangrijk om rekening te houden met de wensen en behoeften van de kinderen en om regelmatig te evalueren of het plan nog steeds voldoet aan de behoeften van de kinderen en de ouders. Door duidelijke afspraken te maken en de belangen van de kinderen centraal te stellen, kan een ouderschapsplan bijdragen aan een stabiele en gezonde ontwikkeling van de kinderen. Het is raadzaam om gebruik te maken van beschikbare voorbeelden en professionele hulp bij het opstellen van het plan.

Bronnen

1. Ouderschapsplan – Nederlands Jeugdinstituut
2. Ouderschapsplan – Rijksoverheid
3. Voorbeeld ouderschapsplan – Plan-voorbeeld
4. Ouderschapsplan – Relatiestress
5. Voorbeeld ouderschapsplan – Samen Uit Een
6. Ouderschapsplan – Kinderopvang Lappelein
7. Ouderschapsplan – Juiste Mijlen
8. Ouderschapsplan – Nederlands Jeugdinstituut
9. Ouderschapsplan – Eindesamenwonen
10. Ouderschapsplan – Sarah Koller
11. Ouderschapsplan – LBI
12. Ouderschapsplan – Uit Elkaar Met Kinderen
13. Ouderschapsplan – NIBUD