Ouderschap verdelen: Soorten, voordelen en praktische overwegingen

De verdeling van ouderschap na een scheiding is een complexe en belangrijke kwestie die zowel voor ouders als voor kinderen grote invloed kan hebben. In Nederland is co-ouderschap een veelvoorkomende vorm van ouderschap, waarbij beide ouders actief betrokken blijven bij de opvoeding en verzorging van hun kinderen. Dit artikel bespreekt de verschillende vormen van ouderschap, de voordelen en nadelen van co-ouderschap, en praktische overwegingen die bij de verdeling van zorg en omgang van belang zijn.

Soorten ouderschap

Er zijn verschillende vormen van ouderschap, afhankelijk van de situatie van de ouders en de wensen van de kinderen. De meest voorkomende vormen zijn co-ouderschap, parallel ouderschap en omgangsregeling.

Co-ouderschap

Co-ouderschap is een vorm van ouderschap waarbij beide ouders gelijkwaardige verantwoordelijkheden hebben in de opvoeding en verzorging van hun kinderen. Dit betekent dat de kinderen ongeveer evenveel tijd doorbrengen bij beide ouders en dat de ouders gezamenlijk beslissingen nemen over belangrijke aspecten van het leven van de kinderen, zoals onderwijs, gezondheid en vrijetijdsbesteding. Co-ouderschap is geen standaardverdeling, maar kan variëren per gezin. De meest voorkomende verdeling is een 50/50-verdeling van de tijd, maar ook andere verdelingen zoals 70/30 zijn mogelijk.

Parallel ouderschap

Parallel ouderschap is een vorm van ouderschap waarbij de ouders hun kinderen elk op hun eigen manier opvoeden, zonder dat ze daar samen overleg over hebben. Bij parallel ouderschap is er weinig communicatie en emotionele betrokkenheid tussen de ouders. Er worden duidelijke afspraken gemaakt om conflicten te verminderen of te voorkomen. Deze afspraken worden vastgelegd in een ouderschapsplan. Belangrijk is wel dat beide ouders zich aan die afspraken houden. Er is in deze vorm van ouderschap weinig ruimte om dingen aan te passen; de afspraken staan vast.

Omgangsregeling

Een omgangsregeling is een vorm van ouderschap waarbij één ouder het gezag heeft over de kinderen, terwijl de andere ouder wel rechten heeft om met het kind om te gaan. Bij een omgangsregeling is er sprake van eenhoofdig gezag, waarbij de ouder met gezag de belangrijkste beslissingen neemt. De andere ouder heeft in dit geval wel recht op omgang met het kind, maar geen inspraak en dus ook geen zorgplicht.

Voordelen en nadelen van co-ouderschap

Co-ouderschap heeft zowel voordelen als nadelen, afhankelijk van de situatie van de ouders en de wensen van de kinderen.

Voordelen

• Stabiliteit voor het kind: Bij co-ouderschap blijven de kinderen regelmatig contact met beide ouders, wat bijdraagt aan hun emotionele stabiliteit.
• Gelijkwaardige bijdrage van ouders: Beide ouders dragen evenredig bij aan de opvoeding van de kinderen, wat zorgt voor een eerlijkere verdeling van de zorg.
• Minder loyaliteitsconflicten: De kinderen hoeven niet te kiezen tussen hun vader of moeder, wat leidt tot minder loyaliteitsconflicten.
• Beter overleg en communicatie: Co-ouderschap vereist een goede communicatie tussen de ouders, wat bijdraagt aan een betere samenwerking en minder conflicten.

Nadelen

• Lastig te combineren met werk: Het kan lastig zijn om co-ouderschap en werk goed te combineren, vooral als de ouders veel reizen of een drukke baan hebben.
• Kosten: Bij co-ouderschap worden de kosten voor een kind niet in één huishouden gemaakt, maar in twee. Dit kan leiden tot hogere kosten, zoals dubbele huur of inboedel.
• Verhuizingen: De kinderen moeten constant heen en weer verhuizen, wat voor sommige kinderen lastig kan zijn.
• Communicatieproblemen: Als de scheiding niet zo goed verloopt, kan het lastig zijn om veel met elkaar te communiceren, wat wel nodig is bij co-ouderschap.

Praktische overwegingen bij de verdeling van zorg en omgang

Bij de verdeling van zorg en omgang na een scheiding zijn er verschillende praktische overwegingen van belang. Deze overwegingen moeten worden meegenomen bij het opstellen van het ouderschapsplan.

Roosterafspraken en verdeling van tijd

De verdeling van de tijd tussen de ouders moet worden vastgelegd in het ouderschapsplan. Dit plan is verplicht en dient als leidraad voor de toekomstige opvoeding van de kinderen. De verdeling van de dagen is een belangrijk onderdeel van dit plan. Hoewel er geen wettelijke regels zijn die voorschrijven welke verdeling 'co-ouderschap' is, is het essentieel dat de afspraken duidelijk en gedetailleerd zijn vastgelegd.

Onderlinge woonafstand

De afstand tussen de twee huizen van de ouders speelt een belangrijke rol bij de verdeling van zorg en omgang. Als de ouders dichter bij elkaar wonen, kan dat voor het kind prettiger zijn omdat het verschil in omgeving tussen beide woonplekken klein is. Dat wil niet zeggen dat een grotere afstand niet kan werken in een co-ouderschap. De ouders moeten dan alleen wel beiden bereid zijn die afstand af te leggen.

Taakverdeling en communicatie

De taakverdeling tussen de ouders en de communicatie is van groot belang bij het opstellen van het ouderschapsplan. De ouders moeten afspraken maken over hoe ze met elkaar communiceren over belangrijke onderwerpen, zoals de schoolkeuze en de gezondheid van het kind. De communicatie moet open en soepel zijn, zodat conflicten kunnen worden voorkomen.

Financiële overwegingen

Bij co-ouderschap verdelen de ouders de zorg voor de kinderen 50/50. Dit betekent dat de ouders afspraken moeten maken over de verdeling van de kosten. Hiervoor wordt een berekening op basis van tremanormen gemaakt, waarin wordt gekeken naar de draagkracht van beide ouders. Er is een groot verschil tussen ‘eigen kosten’ en ‘te verdelen kosten’. Eigen kosten zijn bijvoorbeeld huur, internetkosten en boodschappen. Deze kosten maken beide ouders en hoeven in de basis dus niet verdeeld te worden. Te verdelen kosten zijn kosten die niet locatiegebonden zijn. Denk hierbij aan kleding, schoenen, zakgeld, de ouderbijdrage op school, lidmaatschapskosten van de sportclub en abonnementen van je kinderen. Bij deze zaken is het logisch om de kosten te verdelen.

Conclusie

De verdeling van ouderschap na een scheiding is een complexe en belangrijke kwestie die zowel voor ouders als voor kinderen grote invloed kan hebben. Co-ouderschap is een veelvoorkomende vorm van ouderschap, waarbij beide ouders actief betrokken blijven bij de opvoeding en verzorging van hun kinderen. Hoewel co-ouderschap voordelen heeft, zoals stabiliteit voor het kind en gelijkwaardige bijdrage van ouders, zijn er ook nadelen, zoals lastige combinatie met werk en hogere kosten. Bij de verdeling van zorg en omgang na een scheiding zijn er verschillende praktische overwegingen van belang, waaronder de verdeling van de tijd, de onderlinge woonafstand, de taakverdeling en de communicatie tussen de ouders. Het is belangrijk dat de ouders afspraken maken in het ouderschapsplan, zodat de verdeling van zorg en omgang goed geregeld is.

Bronnen

1. https://www.nji.nl/scheiding/welke-vormen-van-ouderschap-zijn-er
2. https://www.samenuiteen.nl/co-ouderschap-de-voor-en-nadelen
3. https://linkjuristenenmediators.nl/co-ouderschap-in-de-praktijk/
4. https://kinderopvanglappelein.nl/blog/post/3333/co-ouderschap-vormen-van-verdeling-en-overwegingen-voor-kinderen/
5. https://www.ambtadvocaten.nl/kennisbank/co-ouderschap/
6. https://comoederen.nl/co-ouderschap-verdeling-deze-vormen-komen-het-meest-voor/
7. https://zorgelooschscheiden.nl/scheiden-en-kinderen/co-ouderschap/
8. https://zorgelooschscheiden.nl/met-welke-zorgverdeling-zijn-kinderen-na-een-scheiding-het-gelukkigste/
9. https://www.nibud.nl/onderwerpen/scheiden/co-ouderschap/
10. https://sarahkoller.nl/schema-co-ouderschap-opstellen/
11. https://uitelkaar.nl/info-over-scheiden/co-ouderschap-of-omgangsregeling