Kinderopvangkosten en hun aftrekbaarheid: wat ouders in Nederland moeten weten
juli 15, 2025
De discussie over vaccinatie en de toegang tot kinderopvang is in 2024 en begin 2025 actueler dan ooit. Een dalende vaccinatiegraad, met name tegen mazelen en kinkhoest, heeft geleid tot zorgen over de gezondheid van jonge kinderen en heeft de roep om maatregelen versterkt. Verschillende wetsvoorstellen en internetconsultaties zijn gestart om de situatie te beoordelen en mogelijke oplossingen te implementeren. Dit artikel geeft een overzicht van de huidige stand van zaken, gebaseerd op beschikbare informatie.
De vaccinatiegraad in Nederland is de afgelopen jaren gedaald, met name bij jonge kinderen. Voor mazelen en kinkhoest is de vaccinatiegraad onder de 90% gezakt, een niveau dat aanleiding geeft tot bezorgdheid. Dit verhoogt het risico op uitbraken van deze ziekten, die gevaarlijk kunnen zijn, vooral voor baby’s die nog niet volledig gevaccineerd zijn. Zuigelingen jonger dan 12 maanden lopen het grootste risico op een ernstig beloop van mazelen. In 2024 zijn er zelfs meldingen van overlijdens door kinkhoest onder baby’s geweest, wat de urgentie van de situatie benadrukt.
Om de dalende vaccinatiegraad tegen te gaan, hebben VVD en D66 een wetsvoorstel ingediend dat kinderopvangorganisaties de mogelijkheid geeft om ongevaccineerde kinderen te weigeren wanneer de vaccinatiegraad in een bepaalde regio onder de 92% zakt. Het wetsvoorstel voorziet erin dat de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een wettelijke plicht tot deelname aan het Rijksvaccinatieprogramma als toelatingsvoorwaarde voor de kinderopvang kan stellen. Dit geldt in eerste instantie voor kindercentra, maar niet voor buitenschoolse opvang en gastouderbureaus. Uitzonderingen zijn mogelijk voor kinderen die vanwege medische redenen niet gevaccineerd kunnen worden.
Naast het wetsvoorstel is er een internetconsultatie gestart om input te verzamelen van belanghebbenden. Deze consultatie liep tot 29 november en biedt de mogelijkheid om te reageren op het wetsvoorstel en de voorgestelde maatregelen.
De discussie over vaccinatie in de kinderopvang roept vragen op over de verantwoordelijkheid van de verschillende partijen. Sommige organisaties vinden dat de verantwoordelijkheid niet bij de kinderopvang zelf mag liggen, omdat zij geen wetgever zijn. Er is een behoefte aan duidelijke handvatten vanuit de politiek om te bepalen hoe te handelen in situaties met een lage vaccinatiegraad. Het wetsvoorstel van VVD en D66 beoogt deze handvatten te bieden door de verantwoordelijkheid bij de minister van Volksgezondheid te leggen.
In geval van een mazelenuitbraak op een kinderopvang zijn er specifieke maatregelen die genomen moeten worden. De Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) geeft hierbij advies op maat. Belangrijke maatregelen zijn onder meer:
De GGD inventariseert de organisatie van de kinderopvang, zoals de samenstelling van de groep (leeftijdsverdeling, vaccinatiegraad) en de contacten tussen de groepen.
Naast de discussie over vaccinatie zijn er in 2024 ook andere ontwikkelingen geweest in de kinderopvang. Zo is er kritiek geweest op de taaleisen voor medewerkers, waarbij een op de twintig medewerkers niet aan de eisen voldeed. Ook zijn er problemen geweest met kinderopvangorganisatie Fit-Kidz in Papendrecht, die uiteindelijk de deuren moest sluiten vanwege onveiligheid. Daarnaast is er aandacht geweest voor de inrichting van kinderopvanglocaties, waarbij steeds meer organisaties kiezen voor een avontuurlijke en stimulerende omgeving.
Er is discussie over de effectiviteit van Voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Onderzoeker Geert Driesen betoogt dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor de effectiviteit van VVE-programma’s. Dit roept vragen op over de besteding van overheidsgelden aan VVE.
Naast vaccinatie is hygiëne van belang om de verspreiding van infectieziekten te voorkomen. Vanaf najaar 2025 kunnen baby’s worden ingeënt tegen het RS-virus, wat extra bescherming biedt. Tot die tijd blijven goede hygiëne en alertheid de beste bescherming tegen dit veelvoorkomende virus.
De Brancheorganisatie Kinderopvang (BK) heeft gereageerd op het wetsvoorstel van VVD en D66. De BK benadrukt dat het echte probleem de lage vaccinatiegraad is en dat het belangrijk is om deze omhoog te krijgen. De organisatie is positief over het feit dat het wetsvoorstel de verantwoordelijkheid bij de minister van Volksgezondheid legt, waardoor er duidelijke handvatten ontstaan voor de kinderopvang.
De discussie over vaccinatie en de toegang tot kinderopvang is complex en veelomvattend. De dalende vaccinatiegraad vormt een risico voor de gezondheid van jonge kinderen en heeft geleid tot wetsvoorstellen en internetconsultaties. Het wetsvoorstel van VVD en D66 beoogt de verantwoordelijkheid bij de minister van Volksgezondheid te leggen en duidelijke handvatten te bieden voor de kinderopvang. Naast vaccinatie is hygiëne van belang om de verspreiding van infectieziekten te voorkomen. De ontwikkelingen in de kinderopvang in 2024 laten zien dat er nog veel uitdagingen zijn, maar ook kansen om de kwaliteit en veiligheid van de opvang te verbeteren.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet