Koppelen van kwetsbaar ouderschap en gezinsontwikkeling: een onderzoek naar effecten en interventies
juli 1, 2025
Ouderschap is een complexe en veelzijdige rol die zowel emotioneel als praktisch uitdagend kan zijn. In de context van het onderwijs en de jeugdzorg wordt het belang van een goed geïnformeerd en ondersteund ouderschap steeds duidelijker gezien. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in Leiden biedt verschillende programma’s en ondersteuningsmogelijkheden aan voor ouders die met hun kinderen omgaan. Deze artikelen tonen aan hoe ouderschap wordt begeleid, wat er nodig is voor een stevig ouderworden, en hoe hulpverleners en professionele ondersteuning bijdrragen aan een positief ouderschap.
De onderzoeksgroep Ouderschap en Jeugd in Ontwikkeling van Hogeschool Leiden onderzoekt hoe ouderschap kan worden begeleid en ondersteund. De groep werkt aan preventieve interventies die bijdrragen aan een positieve ontwikkeling van ouderschap en jeugd. Hierbij staat het perspectief van de ouders centraal. Ouders en kinderen worden betrokken bij het opstellen van vragen en thema’s. De onderzoeksprojecten zijn verdeeld over thema’s zoals “Ouderschap in ontwikkeling” en “Jeugd in ontwikkeling”. Het doel is om te begrijpen wat ouders nodig hebben om hun welzijn te bevorderen en te ondersteunen.
Deze aanpak zorgt ervoor dat ouders zich beter kunnen oriënteren op hun rol en hoe ze hun kinderen kunnen begeleiden. Ouderschap is geen eenduidig proces, maar een continu opbouwend proces dat wordt beïnvloed door persoonlijke omstandigheden, sociale omstandigheden en professionele ondersteuning.
Stevig Ouderschap is een programma dat gericht is op ouders die in de aanvang van hun ouderworden staan. Het programma kan tijdens de zwangerschap (prenataal) of na de geboorte (postnataal) worden aangeboden door het Centrum voor Jeugd en Gezin. Tijdens de zwangerschap worden er gesprekken gevoerd over verwachtingen en uitdagingen van het ouderschap. De jeugdverpleegkundige bezoekt de ouders 4 tot 6 keer thuis, luistert naar hen en denkt mee met hen. Na de geboorte krijgen ouders 6 huisbezoeken van een gespecialiseerde jeugdverpleegkundige. Deze bezoeken helpen ouders om hun situatie te verwerken en vragen te stellen.
Deze aanpak is gericht op het bevorderen van een stevig ouderworden, waarbij ouders zich bewust zijn van hun rol en hoe ze hun kinderen kunnen ondersteunen. Het is een vorm van psychosociale ondersteuning die helpt bij het aanpassen aan de nieuwe situatie.
Ouderschapsbemiddeling is bedoeld voor ouders die na hun scheiding voortdurende conflicten hebben, waarbij hun kinderen in de knel komen. De hulpverleners bij Cardea ondersteunen ouders bij het samen vormgeven van het ouderschap. In gesprekken wordt gewerkt aan het onderlinge vertrouwen, de onderliggende patronen, communicatie en het zoeken naar de meest passende vorm van gezamenlijk ouderschap. Ook vinden er gesprekken met het kind plaats. De invulling van het traject is altijd op maat, en gemiddeld duurt een traject zes maanden.
Het doel van ouderschapsbemiddeling is om tot afspraken te komen over het ouderschap waar beide ouders achter staan. Hierbij staat het welzijn van de kinderen centraal. Ouders leren om op hun eigen manier invulling te geven aan het ouderschap, zonder overleg met de andere ouder. Het programma is gericht op het versterken van elke ouder apart, zodat het belang van het kind centraal staat.
Parallel Solo Ouderschap (PSO) is een vorm van hulp voor ouders die na een scheiding veel ruzie blijven houden. Het programma richt zich niet op samenwerken, maar op het versterken van elke ouder apart. Alles draait om het belang van het kind en een veilige situatie voor het gezin. In de gesprekken met een eigen hulpverlener werkt de ouder aan zes belangrijke onderdelen: omgaan met eigen pijn, sterker worden als ouder, erkennen dat ieder zijn eigen rol heeft, beter omgaan met het kind, leren communiceren zonder strijd, en steun zoeken in het netwerk.
Dit programma is bedoeld voor ouders die gescheiden zijn en waarbij de conflicten tussen hen blijven bestaan. De ouders praten niet samen, maar ieder met hun eigen hulpverlener. Er is geen contact tussen de hulpverleners op inhoud, alleen op procesniveau. Een derde hulpverlener voert gesprekken met het kind of de kinderen. De gesprekken zijn gericht op erkenning van het verdriet (begeleiden in rouw en verlies) en coping (hoe je je staande kan houden en je stevig kan uiten).
De CJG-workshop “Ouderschap en de band met je baby” helpt aanstaande ouders voor te bereiden op het ouderschap. De workshop is bedoeld voor ouders rond de 24 weken zwangerschap. De inhoud bevat informatie over de veranderingen die het ouderschap met zich meebrengt en het belang van contact met de baby. Er wordt gekeken naar hoe ouders zich op het ouderschap kunnen voorbereiden, en er is veel tijd voor ervaringen en ideeën uitwisselen met andere aanstaande ouders.
Tijdens de workshop wordt gesproken over hechting, zowel voor als na de geboorte. De betekenis en ontstaan van hechting, manieren om contact te maken met de baby vóór en na de geboorte, de rol van de partner in het contact maken met de baby, en het herkennen van signalen van de baby. Dit helpt ouders om zich beter voor te bereiden op de eerste maanden van hun kind.
Ouderschap is essentieel en tijdloos: van de wieg tot aan het graf, van generatie op generatie. Krachtig en sensitief ouderschap is een essentiële voorwaarde voor een gezonde ontwikkeling van kinderen. Onderzoek naar ouderschap en de invloed hiervan op het welzijn van kinderen vormgeeft, en er valt hiervan te leren.
Deze studies tonen aan dat ouderschap een cruciale rol speelt in de ontwikkeling van kinderen. Het is belangrijk dat ouders weten hoe ze hun kinderen kunnen begeleiden en ondersteunen. Ouderschap is geen eenduidig proces, maar een continu opbouwend proces dat wordt beïnvloed door persoonlijke omstandigheden, sociale omstandigheden en professionele ondersteuning.
Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) werkt samen met verschillende professionals zoals jeugdartsen, verpleegkundigen, maatschappelijk werkers en pedagogen. Deze professionals staan voor ouders klaar met een luisterend oor, hulp en ondersteuning. Daarnaast worden er verschillende methoden gebruikt zoals Triple P, GIZ-methodiek, 1Gezin1Plan (1G1P) en JeugdMATCH. Deze methoden helpen bij het bepalen van de juiste ondersteuning en het aanpakken van problemen.
Ouderschap kan worden ondersteund door professionele hulpverleners. Deze hulpverleners helpen ouders om hun rol te begrijpen en hun kinderen te begeleiden. De samenwerking tussen verschillende professionals is belangrijk om de juiste ondersteuning te bieden aan ouders en kinderen.
Ouderschap verandert het gezin enorm. Iedereen gaat daar op zijn of haar eigen manier mee om. De rol van de ouder verandert, en ook de relatie tussen de ouders. Het is belangrijk dat ouders weten hoe ze hun kinderen kunnen begeleiden en ondersteunen. Ouderschap is een complexe en veelzijdige rol die zowel emotioneel als praktisch uitdagend kan zijn.
De impact van ouderschap op het gezin is groot. Het verandert de dynamiek van het gezin en beïnvloedt de relatie tussen ouders en kinderen. Het is belangrijk dat ouders weten hoe ze hun kinderen kunnen begeleiden en ondersteunen.
Ouderschap is een complexe en veelzijdige rol die zowel emotioneel als praktisch uitdagend kan zijn. Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) biedt verschillende programma’s en ondersteuningsmogelijkheden aan voor ouders die met hun kinderen omgaan. Deze programma’s helpen ouders om hun rol te begrijpen en hun kinderen te begeleiden. Ouderschap is geen eenduidig proces, maar een continu opbouwend proces dat wordt beïnvloed door persoonlijke omstandigheden, sociale omstandigheden en professionele ondersteuning. Het is belangrijk dat ouders weten hoe ze hun kinderen kunnen begeleiden en ondersteunen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet