Recht op kinderbijslag bij co-ouderschap
juli 1, 2025
In de context van scheidingsprocedures en co-ouderschap zijn er specifieke regels en voorwaarden rondom de toekenning van urgentie bij de woningtoewijzing. Urgentie kan een cruciale rol spelen voor ouders die hun kinderen moeten ondersteunen na een relatiebreuk. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van ouderschap en urgentie besproken, met aandacht voor de regels van gemeenten, de rol van het ouderschapsplan en de invloed van het VN-Kinderrechtenverdrag.
Bij een scheidingsproces is het vaak van groot belang dat ouders snel een geschikte woning kunnen vinden. Urgentie bij de woningtoewijzing kan hierin een oplossing bieden, maar de voorwaarden zijn complex en variëren per gemeente. In sommige gemeenten, zoals Stedelijk Gebied Eindhoven, geldt dat alleen één van de scheidende partijen urgentie kan aanvragen. Bij co-ouderschap geldt deze beperking ook, waarbij alleen de ouder met de meeste zorgtaken in aanmerking komt voor urgentie. Als beide ouders ongeveer evenveel zorgtaken hebben, kan het zijn dat geen van beide ouders urgentie krijgt toegekend, vooral als de andere ouder een woonplek heeft.
De voorwaarden voor urgentie zijn strikt en variëren per gemeente. Over het algemeen wordt urgentie toegekend bij scheidingen met minderjarige kinderen, medische urgentie, psychische klachten of dreigende dakloosheid. Bij scheidingen met co-ouderschap kan het complexer zijn. Sommige gemeenten beschouwen een scheiding als een urgente noodsituatie, vooral als er kinderen betrokken zijn, terwijl andere gemeenten strengere eisen stellen.
Een ouderschapsplan is een schriftelijke overeenkomst waarin gescheiden ouders afspraken vastleggen over de zorg, opvoeding en omgang met hun kinderen. Het is verplicht voor kinderen tot 18 jaar, hoewel afspraken ook voor oudere kinderen kunnen worden opgenomen, bijvoorbeeld over studiekosten. Het ouderschapsplan kan worden opgesteld met behulp van een mediator of notaris, die knelpunten kunnen identificeren en het plan juridisch correct kunnen maken.
Een goed ouderschapsplan kan ook bijdragen aan de urgentie van de woningaanvraag. Als het duidelijk is dat de huidige woonomstandigheden niet meer geschikt zijn voor de kinderen, kan dit een reden zijn om urgentie aan te vragen. Het is daarom belangrijk dat ouders afspraken maken over de verdeling van de kosten voor de kinderen, zoals de kinderbijslag, het Kind Gebonden Budget (KGB) en de Alleenstaande Ouderkop (AOK). Het verdelen van de kinderbijslag over beide ouders kan verstandig zijn, vooral bij twee of meer kinderen, om optimaal gebruik te maken van het KGB en de AOK.
De Kinderombudsvrouw heeft kritiek geuit op de huidige urgentieregelingen, omdat deze volgens haar in strijd zijn met het VN-Kinderrechtenverdrag. Dit verdrag stelt dat kinderen recht hebben op contact met beide ouders. De huidige regelingen kunnen dit contact frustreren, omdat gemeenten te weinig oog hebben voor het belang van het kind. De Kinderombudsvrouw pleit voor een meer kindgerichte benadering bij de toekenning van urgentie, waarbij de impact op het leven van kinderen (school, vriendengroep, veiligheid) wordt meegenomen.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) reageert dat er nauwelijks sociale huurwoningen beschikbaar zijn: “Er is een groot tekort aan sociale huurwoningen en gemeenten zien dat dit tot schrijnende situaties leidt. Er komen maar mondjesmaat sociale huurwoningen beschikbaar. Hoe beslis je wie van al die mensen die met spoed een woning nodig hebben voorrang krijgt op de wachtlijst, vooral als er op de lijst veel mensen met kinderen staan?” De VNG geeft aan hierover graag in gesprek te willen gaan met de Kinderombudsvrouw.
Bij co-ouderschap is het belangrijk dat ouders afspraken maken over de verdeling van de zorg en opvoeding van hun kinderen. Een voorbeeld van een zorgregeling bij co-ouderschap kan bestaan uit een verdeling waarbij de kinderen in de even weken bij de ene ouder verblijven en in de oneven weken bij de andere ouder. Voor basisschoolkinderen (4-10 jaar) kunnen twee wisselmomenten per week gebruikelijk zijn, waarbij de dagen over een periode van twee weken worden verdeeld. Het is essentieel dat ouders, ongeacht de specifieke regeling, betrokken blijven bij de opvoeding en dat hun ideeën hierover op elkaar aansluiten.
In sommige gemeenten, zoals Nieuwegein, komt alleen de ouder met hoofdzorg voor de kinderen in aanmerking voor urgentie. In Nijkerk wordt urgentie slechts in uitzonderlijke situaties toegekend, bijvoorbeeld bij acute nood met afhankelijke kinderen en geen andere woonmogelijkheid. Lingewaard beschouwt een scheiding als een urgente noodsituatie, vooral met kinderen, en vereist bewijs van de scheiding (convenant/ouderschapsplan).
Een ouderschapsplan is een schriftelijke overeenkomst waarin gescheiden ouders afspraken vastleggen over de zorg, opvoeding en omgang met hun kinderen. Het is verplicht voor kinderen tot 18 jaar, hoewel afspraken ook voor oudere kinderen kunnen worden opgenomen, bijvoorbeeld over studiekosten. Het ouderschapsplan kan worden opgesteld met behulp van een mediator of notaris, die knelpunten kunnen identificeren en het plan juridisch correct kunnen maken.
Een goed ouderschapsplan is van belang bij het aanvragen van urgentie voor een woning. Het is daarom belangrijk dat ouders afspraken maken over de verdeling van de kosten voor de kinderen, zoals de kinderbijslag, het Kind Gebonden Budget (KGB) en de Alleenstaande Ouderkop (AOK). Het verdelen van de kinderbijslag over beide ouders kan verstandig zijn, vooral bij twee of meer kinderen, om optimaal gebruik te maken van het KGB en de AOK.
De gemeenten hebben invloed op de urgentieregelingen. In sommige gemeenten, zoals Aa en Hunze, ‘s-Hertogenbosch en Aalten, kennen geen urgentieregeling en verwijzen door naar de reguliere inschrijfduur of loting. Andere gemeenten, zoals Aalsmeer, Nieuwegein en Nijkerk, bieden wel mogelijkheden voor urgentie, maar stellen specifieke voorwaarden.
In Nieuwegein komt alleen de ouder met hoofdzorg voor de kinderen in aanmerking voor urgentie. In Nijkerk wordt urgentie slechts in uitzonderlijke situaties toegekend, bijvoorbeeld bij acute nood met afhankelijke kinderen en geen andere woonmogelijkheid. Lingewaard beschouwt een scheiding als een urgente noodsituatie, vooral met kinderen, en vereist bewijs van de scheiding (convenant/ouderschapsplan).
Ouderschap en urgentie zijn belangrijke onderwerpen voor ouders die hun kinderen moeten ondersteunen na een relatiebreuk. De toekenning van urgentie bij de woningtoewijzing is complex en varieert per gemeente. Een goed ouderschapsplan is van belang bij het aanvragen van urgentie voor een woning. De Kinderombudsvrouw pleit voor een meer kindgerichte benadering bij de toekenning van urgentie, waarbij de impact op het leven van kinderen wordt meegenomen. De gemeenten hebben invloed op de urgentieregelingen, en het is belangrijk dat ouders afspraken maken over de verdeling van de kosten voor de kinderen. De invloed van het VN-Kinderrechtenverdrag is hierbij van groot belang.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet