Relaxed Ouderschap: Hoe Je Gelukkiger En Minder Gestrest Blijft Bij Het Opvoeden
juli 1, 2025
Ouderschap is een van de belangrijkste en meest uitdagende taken die een persoon in het leven kan opkopen. Het gaat hierbij niet alleen om het opvoeden van kinderen, maar ook om het creëren van een veilige, gezonde en emotioneel stabiele omgeving waarin kinderen kunnen opgroeien. In dit artikel wordt ingegaan op de kernaspecten van ouderschap, met name in het kader van de opvoeding van kinderen, en wordt uitleg gegeven over de verschillende vormen van ouderschap, zoals co-ouderschap en parallel ouderschap. Ook wordt ingegaan op de rol van ouderschapsplannen, de betrokkenheid van kinderen bij het opstellen van deze plannen, en de ondersteuning die ouders kunnen krijgen bij de opvoeding van hun kinderen.
De kern van ouderschap
Ouderschap is meer dan alleen het opvoeden van kinderen. Het is een onvoorwaardelijke en tijdloze verbintenis tussen een volwassene en zijn of haar kinderen. Het is een belangrijk deel van de identiteit, een manier van bestaan. Dit maakt ouderschap ook kwetsbaar: als het opvoeden van kinderen niet vanzelf gaat, kunnen ouders dat voelen als falen. Het opvoeden van kinderen is een hele klus. Het vraagt nogal wat van ouders om kinderen een veilige en warme basis te geven om gezond op te groeien. Ouders zijn primair verantwoordelijk voor de zorg, opvoeding en begeleiding van hun kinderen. Ook al willen alle ouders het beste doen voor hun kinderen, dat is niet altijd makkelijk en lukt sommige ouders niet alleen.
Er zijn verschillende factoren die invloed kunnen hebben op het ouderschap, waaronder het partnerschap, de balans tussen werk en gezin, sociale contacten, de financiële situatie en de levensvaardigheden van ouders. De ontwikkeling van het kind én die van de ouders hebben een wisselwerking op elkaar. En op de beleving van ouderschap. Als een ouder het ouderschap positief beleeft, heeft dit een positieve invloed op zijn vertrouwen, welzijn en opvoedgedrag. Dit heeft een positieve invloed op het welzijn van het kind en kan gedragsproblemen voorkomen.
Verschillende vormen van ouderschap
Er zijn verschillende vormen van ouderschap, afhankelijk van de situatie van de ouders. De meest voorkomende vorm is co-ouderschap. Hierbij delen de ouders het ouderlijk gezag over de kinderen. Beide ouders hebben het recht om belangrijke beslissingen te nemen over hun kind. Bij co-ouderschap is de verdeling van de zorg- en opvoedtaken vaak 50/50, maar kan ook een ongeveer gelijke verdeling zijn, zoals 70/30. Een zorgregeling met een ongeveer gelijke verdeling noemen we co-ouderschap.
Een andere vorm is het parallel ouderschap. Hierbij voeden de ouders hun kinderen elk op hun eigen manier, zonder dat ze daar samen overleg over hebben. Bij parallel ouderschap is er weinig communicatie en emotionele betrokkenheid tussen de ouders. Er worden duidelijke afspraken gemaakt om conflicten te verminderen of te voorkomen. Deze afspraken worden vastgelegd in een ouderschapsplan. Belangrijk is wel dat beide ouders zich aan die afspraken houden. Er is in deze vorm van ouderschap weinig ruimte om dingen aan te passen; de afspraken staan vast.
Ouderschapsplan: verplicht of niet?
Het maken van een ouderschapsplan is volgens de wet verplicht voor ouders die willen scheiden en kinderen hebben die jonger zijn dan 18 jaar. Onderdeel van het ouderschapsplan is een zorgregeling of een omgangsregeling. Wanneer beide ouders gezag hebben over de kinderen, spreken we van een zorgregeling. Deze regeling gaat over de verdeling van de zorg- en opvoedtaken. Wanneer een van de ouders het gezag heeft, is er sprake van een omgangsregeling voor de ouder die geen gezag heeft. Hierin staat hoe vaak deze ouder het kind ziet.
Een ouderschapsplan bevat afspraken over de betrokkenheid van de kinderen bij het ouderschapsplan, hoe de zorg en opvoeding verdeeld worden, hoe en hoe vaak de ouders elkaar informatie geven over hun kind, hoe belangrijke beslissingen worden genomen, en de kosten van de verzorging en opvoeding. Daarnaast kunnen er ook aanvullende afspraken worden gemaakt, zoals afspraken over bedtijd, huiswerk maken, opvattingen over straffen, het contact met de beide families, het hoofdadres van het kind bij de gemeente, de verdeling van vakanties en feestdagen tussen beide ouders, regeling voor het bijwonen van belangrijke gebeurtenissen, afspraken over het gebruik van digitale media, en regeling voor eventuele medische zorg.
De rol van de kinderen bij het ouderschapsplan
De wet vereist dat ouders aangeven op welke manier de kinderen zijn betrokken bij het opstellen van het ouderschapsplan. Uitgangspunt is dus dat de kinderen betrokken worden. Dit is ook in lijn met de rechten uit het kinderrechtenverdrag. Daarin staat – vrij vertaald – dat kinderen het recht hebben te worden betrokken bij zaken die hen aangaan. Natuurlijk moet rekening worden gehouden met de leeftijd en de rijpheid van het kind.
Ondersteuning voor ouders
Kinderen hebben voordeel van ondersteuning ouderschap. Ouderschap is een uitdaging. Het vraagt veel van ouders. Het is belangrijk dat ouders kunnen beschikken over ondersteuning, zowel uit hun informele netwerk als van professionals. Dit kan bijvoorbeeld familie, vrienden of informatie via het internet zijn. Ook kunnen ouders opvang krijgen via contactmomenten van de JGZ; deze bieden betrouwbare informatie. Naast deze contactmomenten biedt de JGZ ook ouderschapscursussen aan, zoals centering parenting. Daarbij praten ouders met elkaar over ouderschap, onder begeleiding van een professional. Iedereen loopt weleens tegen opvoedvraagstukken aan. En dan kun je best wat hulp van buitenaf gebruiken.
De impact van ouderschap op de ontwikkeling van kinderen
Het ouderschap heeft invloed op de personen zelf, de partnerrelatie en ook het sociale leven en carrière. Kennis over ouderschap biedt inzicht in wat professionals kunnen doen om ouders te kunnen ondersteunen. De ouderschapstheorie en het bufferdenken van Alice van der Pas geven handvatten. Ouderschap kent drie belangrijke componenten. De urgentie van aandacht voor ouderschap is groot. Investeren in een positieve beleving van het ouderschap is een belangrijke beschermende factor voor het gezond opgroeien van kinderen.
Samenwerking en communicatie tussen ouders
In een co-ouderschap is het belangrijk dat ouders regelmatig met elkaar communiceren. Ze moeten rechtstreeks contact met elkaar hebben, persoonlijk of via de telefoon. Ze moeten samen belangrijke beslissingen nemen en bespreken die ook samen. Ze moeten samenwerken om problemen met de kinderen op te lossen en activiteiten te plannen. Ze moeten samenwerken vanuit de belangen van de kinderen. Er zijn nog momenten van samenkomen van het oude gezin. Ouders gaan samen naar gesprekken op school. Ze zorgen dat er voor de kinderen een prettige overgang van het ene naar het andere huis is. Ze bespreiden veranderingen in schema’s en vakanties in overleg en met een soepele en open houding naar de verzoeken van de andere ouder toe. Ze bespreiden met elkaar de opvoeding en waar zij tegenaan lopen.
De rol van een bemiddelaar
Bij parallel ouderschap kan een onafhankelijke derde persoon betrokken zijn die het contact tussen ouders ondersteunt. Bijvoorbeeld als er belangrijke beslissingen over het kind gemaakt moeten worden. Dit wordt een bemiddelaar genoemd. Ook als ouders het niet eens worden over het ouderschapsplan, kan een bemiddelaar helpen om een rechtszaak te voorkomen. Deze bemiddelaar kan door ouders zelf gekozen worden. Vaak is dit een mediator of sociaal werker.
Conclusie
Ouderschap is een belangrijke taak die veel kracht en geduld vereist. Het is een onvoorwaardelijke en tijdloze verbintenis tussen een volwassene en zijn of haar kinderen. Er zijn verschillende vormen van ouderschap, waaronder co-ouderschap en parallel ouderschap. Een ouderschapsplan is verplicht voor ouders die willen scheiden en kinderen hebben die jonger zijn dan 18 jaar. De rol van de kinderen bij het opstellen van het ouderschapsplan is belangrijk. Ondersteuning voor ouders is essentieel, zowel uit hun informele netwerk als van professionals. De impact van ouderschap op de ontwikkeling van kinderen is groot. Samenwerking en communicatie tussen ouders zijn cruciaal voor een positieve opvoeding. De rol van een bemiddelaar is belangrijk bij het oplossen van conflicten en het voorkomen van rechtszaken.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
