Co-ouderschap en de impact van coronamaatregelen op de opvoeding van kinderen
juli 1, 2025
De overgang naar een scheiding of het opstellen van een ouderschapsplan kan voor ouders lastig zijn. In Nederland wordt vaak gewerkt met het concept van Ouderschap Blijft, een initiatief dat gericht is op het ondersteunen van ouders bij het oplossen van conflicten en het aanblijven van een gezamenlijk ouderschap. Deze benadering wordt vaak gecombineerd met juridische procedures, waaronder het opstellen van een ouderschapsplan dat in de rechtspraak wordt beoordeeld. In dit artikel worden de kernpunten van Ouderschap Blijft en de rol van de rechter bij het opstellen en uitvoeren van een ouderschapsplan besproken, op basis van de informatie uit de bronnen.
Ouderschap Blijft is een initiatief dat gericht is op het herstellen van de communicatie tussen ouders na een scheiding. Het doel is om de ouders te helpen om samen te werken in het belang van het kind, zodat het kind onbelast contact kan hebben met beide ouders. Het programma biedt bemiddelingsgesprekken aan, waarin ouders leren om op een constructieve manier met elkaar te overleggen. Er is ook een vijfgesprekkenvariant voor gezinnen met lichte scheidingsproblematiek, die bijvoorbeeld vanuit het wijkteam aangeboden wordt.
De interventie wordt ingezet als de ouders niet in staat zijn om op eigen kracht een goede verdeling van de zorg- en opvoedtaken te vormen. De bemiddelingsgesprekken richten zich op herstel van de communicatie tussen de ouders. De omgangsbegeleiding wordt ingezet als er problematische of geen omgang is tussen uitwonende ouders en kinderen door chronische conflicten tussen de ouders.
Een ouderschapsplan is een overeenkomst tussen ouders die uit elkaar zijn, waarin zij de afspraken over hun minderjarige kinderen na de scheiding vastleggen. In sommige gevallen is het opstellen van een ouderschapsplan verplicht, bijvoorbeeld als ouders getrouwd zijn of samenwonen en samen het gezag over hun kinderen hebben. In andere gevallen is die verplichting er niet, bijvoorbeeld als ouders niet samen het gezag hebben.
Een ouderschapsplan bevat afspraken over de verzorging en opvoeding van de kinderen. De rechter kan het ouderschapsplan beoordelen en, indien nodig, bekrachtigen of aanpassen. Een door de rechter bekrachtigd plan heeft meer juridische kracht, vooral als er handhaving van afspraken nodig is.
Als ouders geen ouderschapsplan hebben ingediend, zal de rechter vaak proberen om hen te laten samenwerken aan het opstellen van een ouderschapsplan. Dit kan bijvoorbeeld via een communicatietraject zoals “Ouderschap Blijft”. Lukt dat niet, dan neemt de rechter een beslissing over een aantal onderwerpen die belangrijk zijn voor de kinderen. Het gaat dan om de volgende onderwerpen:
Deze beslissingen worden vastgelegd in de uitspraak van de rechter. De rechter beslist niet over andere onderwerpen die in een ouderschapsplan wel kunnen worden opgenomen.
Een ouderschapsplan dat door beide ouders is ondertekend maar niet door de rechter is vastgelegd, is op zichzelf wel rechtsgeldig als een overeenkomst tussen de ouders. Echter, de juridische afdwingbaarheid kan beperkt zijn zonder rechterlijke bekrachtiging. Als er geschillen ontstaan over de naleving van het ouderschapsplan, kunnen ouders ervoor kiezen om alsnog naar de rechter te stappen. De rechter kan het ouderschapsplan dan beoordelen en, indien nodig, bekrachtigen of aanpassen.
De invloed van een ouderschapsplan op de kinderen is groot. Een goed geformuleerd ouderschapsplan helpt bij het vaststellen van duidelijke afspraken over de verzorging en opvoeding van de kinderen. Dit helpt bij het verminderen van conflicten tussen de ouders en zorgt voor een stabiele omgeving voor de kinderen.
Echter, in de praktijk blijkt dat het opstellen van een ouderschapsplan niet altijd eenvoudig is. Ouders kunnen verschillende opvattingen hebben over de inhoud van het plan, waardoor het moeilijk is om tot overeenstemming te komen. Daarnaast kan het moeilijk zijn om de afspraken in het ouderschapsplan te handhaven. Dit kan leiden tot frustratie bij ouders die denken dat ze een goed ouderschapsplan hebben gemaakt.
Als de ouders niet in staat zijn om tot een overeenstemming te komen over het ouderschapsplan, kan de rechter ingrijpen. De rechter zal dan het belang van het kind voorop stellen. Belangrijke factoren die de rechter meeweegt, zijn de leeftijd van het kind, de betrokkenheid van beide ouders en de stabiliteit van de nieuwe situatie.
De rechter kan ook een dwangsom opleggen aan de ouder die de afspraken in het ouderschapsplan niet naleeft. Dit houdt in dat wanneer een ouder de uitspraak van de rechter niet uitvoert, hij een bepaald bedrag moet voldoen voor elke dag dat de uitspraak niet wordt uitgevoerd. Dit bedrag kan behoorlijk oplopen.
De rechter speelt een belangrijke rol bij het opstellen en uitvoeren van een ouderschapsplan. Als ouders geen ouderschapsplan hebben ingediend, zal de rechter vaak proberen om hen te laten samenwerken aan het opstellen van een ouderschapsplan. Dit kan bijvoorbeeld via een communicatietraject zoals “Ouderschap Blijft”. Lukt dat niet, dan neemt de rechter een beslissing over een aantal onderwerpen die belangrijk zijn voor de kinderen.
Hoewel een ouderschapsplan veel voordelen heeft, zijn er ook beperkingen. Een ouderschapsplan is geen document dat voor altijd vastligt. Wanneer de omstandigheden veranderen, is het belangrijk om flexibel te zijn en het plan tijdig aan te passen. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn als een van de ouders verhuist, een nieuwe baan krijgt, of als de kinderen ouder worden en andere behoeften krijgen.
Ouderschap Blijft is een belangrijk initiatief dat gericht is op het herstellen van de communicatie tussen ouders na een scheiding. Het helpt ouders om samen te werken in het belang van het kind, zodat het kind onbelast contact kan hebben met beide ouders. De rechter speelt een belangrijke rol bij het opstellen en uitvoeren van een ouderschapsplan. Een goed geformuleerd ouderschapsplan helpt bij het vaststellen van duidelijke afspraken over de verzorging en opvoeding van de kinderen. Echter, het opstellen van een ouderschapsplan is niet altijd eenvoudig, en het kan moeilijk zijn om de afspraken in het ouderschapsplan te handhaven. De rechter kan ingrijpen als de ouders niet in staat zijn tot overeenstemming te komen over het ouderschapsplan.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet