Het rapport van de Staatscommissie Herijking Ouderschap: een nieuw kader voor ouderdom en kinderopvoeding
juli 1, 2025
Co-ouderschap, waarbij beide ouders gezamenlijk de zorg en opvoeding van hun kinderen op zich nemen, wordt steeds vaker toegepast. In Nederland is er geen specifieke minimumleeftijd voor co-ouderschap, maar er zijn wel bepaalde overwegingen en aanbevelingen, vooral voor jonge kinderen tot een jaar. Deze aanbevelingen zijn gebaseerd op diverse bronnen, waaronder wetenschappelijke studies, juridische regels en praktijkervaringen. In dit artikel worden de belangrijkste overwegingen en aanbevelingen behandeld, met aandacht voor het belang van het kind, de invloed van co-ouderschap op de ontwikkeling van jonge kinderen en de praktische uitvoering van een co-ouderschapsregeling.
Het belang van het kind staat centraal bij het vaststellen van een co-ouderschapsregeling. De regeling moet in het voordeel van het kind zijn en bijdragen aan zijn of haar welzijn en stabiliteit. Bij jonge kinderen, in het bijzonder baby’s en dreumesen, is het belangrijk dat ze een sterke hechting kunnen ontwikkelen met een primaire verzorger. Deze hechting biedt een gevoel van veiligheid en vertrouwen. Een gelijkmatige verdeling van de zorg, waarbij de baby lange perioden zonder de primaire verzorger doorbrengt, wordt over het algemeen niet aanbevolen. Het is cruciaal dat de baby weet dat er een vaste verzorgingsfiguur is die consistent in zijn of haar behoeften voorziet.
Bij jonge kinderen onder de vier jaren geldt ook dat als het co-ouderschap goed verloopt, dit in het belang is van het kind. Voor de ontwikkeling van een positief zelfbeeld is een goede hechting van het kind met beide ouders van belang. In de praktijk betekent dit dat zowel vader als moeder het jonge kind meerdere malen per week moet zien en moet worden verzorgd door de vader en de moeder. Het verzorgen houdt dan in eten geven, wassen, knuffelen, troosten en samen spelen. Met een goede hechting in de jonge jaren van een kind kunnen problemen in de toekomst voorkomen worden.
Bij baby’s en dreumesen (0-2 jaar) kan het belangrijk zijn dat ze een sterke hechting met de eerste verzorger, meestal de moeder, ontwikkelen. Het verstoren van dit hechtingsproces kan schadelijk zijn. Daarom wordt geadviseerd om een omgangsregeling te hanteren met meerdere korte bezoeken per week, die geleidelijk aan kunnen worden uitgebreid. Voor peuters en kleuters (3-5 jaar) is het belangrijk dat ze structuur en duidelijkheid ervaren. Een regelmatige invulling van de dag en een voorspelbare omgangsregeling kunnen hen helpen om zich veilig en geborgen te voelen.
Bij co-ouderschap zijn er ook juridische en financiële aspecten om rekening mee te houden. Het is verplicht om een ouderschapsplan op te stellen, waarin afspraken worden gemaakt over de zorg en opvoeding van de kinderen. Dit plan moet in het belang van het kind zijn en door beide ouders worden ondertekend. Het ouderschapsplan moet onder andere de volgende zaken bevatten: de verdeling van de zorg- en opvoedtaken, de verdeling van de kosten, de afstemming van vakantieplanningen en de vergoeding van kosten voor bijvoorbeeld kleding, voeding en hobby's.
Een co-ouderschapsregeling werkt, als je kind dit graag wil en bestand is tegen de wijzigingen van verblijfplaats. Niet elk kind vindt veel wijzigingen fijn, dus dit moet echt afgestemd worden op jullie kind. Er zijn ook kinderen die het fijn vinden dat ze evenveel bij vader als moeder wonen zodat ze niet hoeven te kiezen en geen last kunnen krijgen van loyaliteitsproblemen. Ook zullen ze minder last hebben van heimwee of het missen van een ouder.
Er zijn verschillende overwegingen bij het vaststellen van een co-ouderschapsregeling. Ten eerste is de woonomstandigheden belangrijk. Beide ouders moeten in staat zijn om een geschikte leefomgeving te bieden waarin het kind zich kan ontwikkelen. Ten tweede is de communicatie tussen ouders essentieel. Een goede communicatie en samenwerking tussen de ouders is essentieel voor co-ouderschap. Er moeten duidelijke afspraken gemaakt worden over de zorg en opvoeding. Ten derde is de flexibiliteit van de regeling belangrijk. De regeling moet flexibel genoeg zijn om in te spelen op veranderende omstandigheden, zoals schoolroosters en andere activiteiten van het kind.
Het is raadzaam om, indien nodig, juridisch advies in te winnen of hulp van een mediator te zoeken om tot een passende co-ouderschapsregeling te komen die in het belang van het kind is. Professionele hulp, zoals mediation of begeleiding door een scheidingscoach, kan ouders helpen om tot een constructieve overeenkomst te komen en de communicatie te verbeteren. Een digitale vorm van overleg, zoals een co-ouderforum, kan een praktische manier zijn om de communicatie te verbeteren.
Co-ouderschap bij jonge kinderen is een complex onderwerp dat veel overwegingen en aandacht vereist. Het belang van het kind staat centraal, en de regeling moet in het voordeel van het kind zijn. Bij jonge kinderen is het belangrijk dat ze een sterke hechting kunnen ontwikkelen met een primaire verzorger. De praktische uitvoering van co-ouderschap vereist een goed georganiseerd ouderschapsplan, waarin afspraken worden gemaakt over de zorg en opvoeding van de kinderen. De communicatie tussen ouders is essentieel, en het is belangrijk om een flexibele regeling aan te gaan die past bij de behoeften van het kind. Bij twijfel is het raadzaam om juridisch advies in te winnen of hulp van een mediator te zoeken.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet