Ouderschapsschema: Aanpak en uitwerking voor gezinnen met minderjarige kinderen
juli 1, 2025
Een omgangsregeling is een belangrijk onderdeel van het ouderschapsplan dat wordt opgesteld bij scheiding of wanneer ouders niet samenwonen. De regeling beschrijft hoe de kinderen contact zullen onderhouden met beide ouders. In sommige gevallen kan het nodig zijn om de omgangsregeling aan te passen, bijvoorbeeld naar een co-ouderschap. Een co-ouderschap houdt in dat beide ouders de zorg en opvoeding van het kind gelijkmatig delen. Dit artikel legt uit wat een omgangsregeling is, wanneer en hoe deze kan worden gewijzigd, en wat de voordelen en nadelen zijn van een overgang naar co-ouderschap.
Een omgangsregeling is een afspraak tussen ouders over hoe de omgang met de kinderen wordt geregeld. Deze afspraken worden meestal vastgelegd in een ouderschapsplan. In het ouderschapsplan staat opgenomen welke ouder wanneer contact heeft met de kinderen en wie welke zorgtaken voor zijn of haar rekening neemt. De wet geeft geen specifieke voorschriften over de inhoud van een omgangsregeling, waardoor ouders de vrijheid hebben om afspraken te maken die passen bij hun specifieke situatie.
Een veelvoorkomende situatie waarbij de ouders een omgangsregeling willen wijzigen, is wanneer een van de ouders zich niet aan de gemaakte afspraken houdt en/of als de behoefte van de ouders en de kinderen verandert. Verhuist een van de ouders, dan kan dat ook een grote rol spelen. Het is belangrijk dat de omgangsregeling te allen tijde voor alle partijen prettig werkt. In die situatie kan een advocaat of mediator in eerste instantie onderling met de ouders de afspraken uit de omgangsregeling wijzigen.
Een omgangsregeling kan worden gewijzigd als er sprake is van een wijziging in de omstandigheden of als blijkt dat de huidige regeling niet goed werkt. De volgende situaties kunnen aanleiding geven tot aanpassing:
De behoeften van de kinderen veranderen naarmate ze ouder worden. Het kan dus zomaar voorkomen dat je kinderen ineens minder behoefte hebben aan het doorbrengen van tijd met één van de ouders. In dit geval is het belangrijk dat je de wensen van je kind zoveel mogelijk respecteert. Vanaf hun 12e levensjaar mogen ze zelf aangeven bij welke ouder ze het liefste zouden willen zijn. De rechter doet vervolgens een uitspraak die gebaseerd is op zowel de wensen van de ouders als het kind.
Het aanpassen van een omgangsregeling kan op verschillende manieren:
In onderling overleg
De meest praktische en harmonieuze manier om een omgangsregeling aan te passen, is door gezamenlijk tot nieuwe afspraken te komen. Als beide ouders akkoord gaan, kunnen deze afspraken schriftelijk worden vastgelegd. Het is aan te raden om de gewijzigde regeling op te nemen in het ouderschapsplan en deze te laten bekrachtigen door de rechter om juridische zekerheid te verkrijgen.
Via mediation
Als ouders er samen niet uitkomen, kan een mediator helpen om een nieuwe regeling op te stellen. Mediation is vaak sneller, goedkoper en minder belastend dan een juridische procedure.
Via de rechter
Als de ouders het oneens zijn over de wijziging van de omgangsregeling, kan een ouder een rechter met een verzoekschrift vragen om de omgangsregeling aan te passen. De rechter kijkt dan of er aan de voorwaarden voor wijziging is voldaan en of een wijziging in het belang van het betreffende kind is. De rechter kan, met het belang van het kind in het hoofd, er zelfs voor kiezen om een andere omgangswijziging dan de verzochte te kiezen.
Co-ouderschap houdt in dat beide ouders de zorg en opvoeding van het kind gelijkmatig delen, waarbij het kind ongeveer evenveel tijd bij beide ouders doorbrengt. Hoewel er verschillen bestaan tussen een traditionele omgangsregeling en co-ouderschap, is een overgang niet onmogelijk. De basis van succesvol co-ouderschap is een goede relatie en communicatie tussen beide ouders. Wanneer er sprake is van een slechte verstandhouding, is co-ouderschap vaak niet haalbaar. Echter, als de situatie is veranderd en de relatie tussen de ouders is verbeterd, kan overgang naar co-ouderschap overwogen worden. In dergelijke gevallen is volledige overeenstemming tussen beide ouders essentieel.
Een co-ouderschap heeft verschillende voordelen. De kinderen ervaren meer stabiliteit en voelen zich veiliger. Ze krijgen meer kans om contact te houden met beide ouders en kunnen zich beter ontwikkelen. Bovendien is er een gelijkwaardige verdeling van de verantwoordelijkheden en taken, wat kan bijdragen aan een betere opvoeding.
Er zijn ook nadelen aan co-ouderschap. De ouders moeten een goede relatie hebben en veel met elkaar kunnen communiceren. Als de relatie tussen de ouders slecht is, kan co-ouderschap moeilijk zijn. Ook kan het moeilijk zijn om het co-ouderschap in stand te houden als de ouders ver van elkaar wonen. Een maximale afstand van ongeveer zeven kilometer hemelsbreed wordt vaak als richtlijn gehanteerd.
Bij het overwegen van een overgang naar co-ouderschap is het belangrijk om rekening te houden met een aantal praktische overwegingen. Een belangrijke factor is de woonafstand tussen de ouders. Als de ouders te ver van elkaar wonen, kan het moeilijk zijn om het co-ouderschap in stand te houden. Ook de financiële aspecten spelen een rol. Ouders kunnen afspraken maken over de verdeling van de kosten voor de opvoeding, bijvoorbeeld door een gezamenlijke kinderrekening te openen. De hoogte van de kinderalimentatie kan ook worden beïnvloed door de co-ouderschapsregeling.
Soms kan co-ouderschap niet werken. Dit kan het gevolg zijn van gebrek aan overleg, het niet nakomen van afspraken of andere discussies die het voortzetten van het co-ouderschap in de weg staan. Ook als de kinderen problemen ervaren met het co-ouderschap, kan het noodzakelijk zijn om terug te keren naar een traditionele omgangsregeling. In deze situatie is het belangrijk om te onthouden dat ouders en kinderen altijd het recht hebben om elkaar te zien.
Een omgangsregeling is een belangrijk onderdeel van het ouderschapsplan dat wordt opgesteld bij scheiding of wanneer ouders niet samenwonen. De regeling beschrijft hoe de kinderen contact zullen onderhouden met beide ouders. In sommige gevallen kan het nodig zijn om de omgangsregeling aan te passen, bijvoorbeeld naar een co-ouderschap. Een co-ouderschap houdt in dat beide ouders de zorg en opvoeding van het kind gelijkmatig delen. Het is belangrijk om rekening te houden met de behoeften van de kinderen en de situatie van de ouders bij het vaststellen van een omgangsregeling. Bij een overgang naar co-ouderschap is een goede relatie en communicatie tussen de ouders essentieel.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet