Ouderschap van andermans kind op zich nemen: Wat betekent dat en hoe om te gaan met de verantwoordelijkheid
juli 1, 2025
Bij een scheiding is het belangrijk dat ouders duidelijke afspraken maken over de omgang met hun kinderen. Co-ouderschap is een veelgebruikte term die aangeeft dat ouders na een scheiding gelijkwaardig verantwoordelijk zijn voor de zorg, opvoeding en financiële ondersteuning van hun kinderen. Hoewel co-ouderschap geen wettelijk vastgelegde term is, wordt het vaak als een vorm van omgangsregeling beschouwd. In dit artikel worden de belangrijkste regels, verantwoordelijkheden en afspraken bij co-ouderschap uitgelegd, gebaseerd op de beschikbare informatie.
Co-ouderschap is geen wettelijk vastgelegde term, maar het wordt vaak gebruikt om te beschrijven dat ouders, ook na een scheiding, gelijkwaardig verantwoordelijk zijn voor de zorg, opvoeding en financiële ondersteuning van hun kinderen. Het verschilt van een gewone omgangsregeling, omdat bij co-ouderschap de ouders samenwerken en gelijke verantwoordelijkheden delen. De kinderen zien hun ouders ongeveer evenveel, waardoor ze een evenwichtige toekomst kunnen opbouwen. De term ‘co-ouderschap’ duidt op een vorm van samenwerking waarbij de ouders elkaar regelmatig bezoeken, informatie delen en belangrijke beslissingen over het kind nemen.
Bij een scheiding moeten ouders een ouderschapsplan opstellen. Dit plan bevat afspraken over de zorg, opvoeding en omgang met de kinderen. Het ouderschapsplan is wettelijk verplicht voor ouders die getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben, evenals voor samenwonende ouders met gezamenlijk gezag. In het ouderschapsplan staan in ieder geval afspraken over:
- De betrokkenheid van de kinderen bij het ouderschapsplan;
- Hoe de zorg en opvoeding verdeeld worden (zorgregeling) of de omgang met de kinderen regelt (omgangsregeling);
- Hoe en hoe vaak de ouders informatie delen over hun kind;
- Hoe de ouders samen beslissingen nemen over belangrijke onderwerpen, bijvoorbeeld de schoolkeuze;
- De kosten van de verzorging en opvoeding (kinderalimentatie).
Daarnaast kunnen ouders ook andere afspraken opnemen, zoals bepaalde regels (bedtijden, huiswerk) of opvattingen over straffen. Ook kan in het ouderschapsplan worden opgenomen op welk hoofdadres het kind wordt ingeschreven.
Er zijn geen wettelijke minimale vereisten voor co-ouderschap, maar er zijn wel praktische eisen waaraan ouders moeten voldoen om co-ouderschap succesvol te laten verlopen. Zo moeten de ouders goed met elkaar kunnen communiceren en bereid zijn om samen beslissingen te nemen in het belang van het kind. Daarnaast is het van belang dat beide ouders fysiek in staat zijn om de zorg te delen en dat ze niet te ver van elkaar afwonen, zodat het kind zonder al te veel problemen naar school en activiteiten kan gaan.
De Belastingdienst heeft haar eigen definitie van co-ouderschap. Volgens haar regels is een kind co-ouder als het minstens drie volledige dagen per week bij de ene ouder verblijft en drie dagen bij de andere. Ook kan het kind om de week bij de ene ouder zijn en om de week bij de andere. Dit geldt ook voor vakantiedagen. De Belastingdienst stelt dus een vrijwel 50-50 regeling als eis, en dit kan invloed hebben op fiscale voordelen zoals de inkomensafhankelijke combinatiekorting. De Belastingdienst beoordeelt of aan de voorwaarden voor co-ouderschap is voldaan, met name in relatie tot de inkomensafhankelijke combinatiekorting. De dienst let op de verblijfsduur van het kind bij beide ouders. Ook de kosten voor vakanties worden meegenomen in de beoordeling.
Co-ouderschap heeft aanzienlijke financiële implicaties. De kosten van de opvoeding worden in principe gelijk verdeeld over beide ouders. Dit kan op verschillende manieren worden geregeld: naar draagkracht, op basis van een vast bedrag per periode, of door het verdelen van de kinderbijslag en het kindgebonden budget. De Belastingdienst hanteert specifieke criteria voor co-ouderschap, die van invloed kunnen zijn op de hoogte van de inkomensafhankelijke combinatiekorting.
Een goede ouderschapsrelatie met wederzijds respect is belangrijk voor een goed functionerend co-ouderschap. De ouders moeten elkaar de kinderen ‘gunnen’ en snappen dat het voor een kind belangrijk is een hechte band met beide ouders te hebben. Een voorwaarde voor een goed functionerend co-ouderschap is dus een goede communicatie tussen de ouders. Daarnaast moeten ouders natuurlijk dichtbij elkaar wonen, zodat de kinderen vanuit beide adressen naar school, sport en clubs kunnen.
Als ouders niet in staat zijn om afspraken te maken over het ouderschap na de scheiding, is het raadzaam om hulp in te schakelen. Een mediator kan helpen bij het opstellen van een ouderschapsplan. Ook kan de rechter jullie doorverwijzen naar een mediator. Je kunt ook zonder tussenkomst van de rechter gebruik maken van een mediator. De kosten hiervoor betaal je als ouders zelf. Als je weinig inkomen hebt, kun je een tegemoetkoming in deze kosten krijgen. Dat kan via de Wet op de Rechtsbijstand (WRb).
Het ouderschapsplan is een belangrijk document dat afspraken bevat over de verdeling van zorg, opvoeding en financiële verantwoordelijkheden. Bij co-ouderschap is het maken van een ouderschapsplan verplicht, vooral als ouders uit elkaar gaan. Het plan moet worden opgesteld in overleg met de partner en kan worden goedgekeurd door de rechter. In het ouderschapsplan staan afspraken over onderwerpen als de verdeling van de kinderbijslag, de verantwoordelijkheden voor schoolkeuzes, vakanties en andere belangrijke beslissingen.
Als de ouders niet in staat zijn om samen een ouderschapsplan op te stellen, is het raadzaam om hulp in te schakelen. Een mediator kan helpen bij het opstellen van een ouderschapsplan. Ook kan de rechter jullie doorverwijzen naar een mediator. Je kunt ook zonder tussenkomst van de rechter gebruik maken van een mediator. De kosten hiervoor betaal je als ouders zelf. Als je weinig inkomen hebt, kun je een tegemoetkoming in deze kosten krijgen. Dat kan via de Wet op de Rechtsbijstand (WRb).
Co-ouderschap biedt verschillende voordelen voor zowel ouders als kinderen. De ouders kunnen samen beslissingen nemen over belangrijke onderwerpen, waardoor het kind een evenwichtige toekomst kan opbouwen. De ouders hebben ook een betere kans om samen te werken aan de opvoeding van het kind. De kinderen kunnen een hechte band opbouwen met beide ouders, wat belangrijk is voor hun emotionele ontwikkeling.
Hoewel co-ouderschap veel voordelen heeft, zijn er ook nadelen. Als de ouders slecht met elkaar kunnen communiceren, kan het lastig zijn om samen te werken aan de opvoeding van het kind. Daarnaast kan het lastig zijn om afspraken te maken over de verdeling van de kosten. Ook kan het lastig zijn om te bepalen hoe de kinderen worden ingeschreven op welk adres.
Als de ouders niet in staat zijn om afspraken te maken over het ouderschap na de scheiding, is het raadzaam om hulp in te schakelen. Een mediator kan helpen bij het opstellen van een ouderschapsplan. Ook kan de rechter jullie doorverwijzen naar een mediator. Je kunt ook zonder tussenkomst van de rechter gebruik maken van een mediator. De kosten hiervoor betaal je als ouders zelf. Als je weinig inkomen hebt, kun je een tegemoetkoming in deze kosten krijgen. Dat kan via de Wet op de Rechtsbijstand (WRb).
Co-ouderschap is een veelgebruikte term die aangeeft dat ouders na een scheiding gelijkwaardig verantwoordelijk zijn voor de zorg, opvoeding en financiële ondersteuning van hun kinderen. Het verschilt van een gewone omgangsregeling, omdat bij co-ouderschap de ouders samenwerken en gelijke verantwoordelijkheden delen. De kinderen zien hun ouders ongeveer evenveel, waardoor ze een evenwichtige toekomst kunnen opbouwen. De Belastingdienst heeft haar eigen definitie van co-ouderschap, waarbij een vrijwel 50-50 regeling als eis wordt gesteld. Het is belangrijk dat ouders goed met elkaar kunnen communiceren en samen beslissingen nemen in het belang van het kind. Een goed opgesteld ouderschapsplan is essentieel, evenals aandacht voor de financiële aspecten en praktische overwegingen zoals de woonafstand.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet