Meerouderschap en de rol van André Nuytinck in de herijking van het ouderschap

De afgelopen jaren is het thema van meerouderschap en de herijking van het ouderschap steeds belangrijker geworden in de maatschappelijke en juridische discussie. Dit onderwerp staat centraal in het rapport van de Staatscommissie Herijking Ouderschap, genaamd “Kind en ouders in de 21ste eeuw”, dat in 2016 is gepubliceerd. Dit rapport bevat tal van aanbevelingen en suggesties voor de verdere ontwikkeling van de wetgeving rondom het juridisch ouderschap, meerouderschap, draagmoederschap en het recht van het kind op inzicht in zijn ontstaansgeschiedenis. In dit artikel worden de kernpunten van het rapport en de rol van André Nuytinck, als lid van de Staatscommissie, besproken.

De kern van het rapport

De Staatscommissie Herijking Ouderschap onderzocht of de huidige wetgeving rondom ouderschap en gezag voldoende rekening houdt met de maatschappelijke en medische veranderingen rondom kinderwens en gezinsvorming. Het onderzoek ging met name over de belangen en rechten van het kind, en het rapport bevat 68 aanbevelingen om de wetgeving beter aan te sluiten bij de nieuwe manieren van gezinsvorming. De oplossingen die het rapport noemt, zijn gericht op het verbeteren van de rechtszekerheid voor kinderen en hun ouders, met name bij complexe gezinssituaties.

Een van de belangrijkste aanbevelingen is het mogelijk maken van meer dan twee juridische ouders voor een kind. De Staatscommissie adviseert dat een kind maximaal vier juridische ouders kan hebben, waarvan maximaal twee huishoudens vormen. Hierbij moet een meerouderschapsovereenkomst worden opgesteld, waarin onder meer de verdeling van opvoedings- en zorgtaken, de hoofdverblijfplaats van het kind, de verdeling van financiële lasten en de keuze van de naam zijn vastgelegd. Daarnaast wordt aangeraden om een bijzondere curator in te stellen, die de rechter moet adviseren over de zorgvuldigheid van het traject. Belangrijk is dat er een duidelijk aanwijsbare band is tussen alle ouders en het kind.

Het concept van meerouderschap en meerpersoonsgezag

De Staatscommissie stelt ook voor dat meerdere personen het gezag over een kind kunnen uitoefenen, ook wel meerpersoonsgezag genoemd. Hierbij dient rekening te worden gehouden met de voorwaarden die aan het juridische meerouderschap worden gesteld. Dit concept is van groot belang in gevallen waarin meerdere ouders betrokken zijn bij het opvoeden van een kind, bijvoorbeeld bij samengestelde gezinnen, regenbooggezinnen of gezinnen waarin meerdere personen samenwerken aan het opvoeden van een kind.

In het rapport wordt ook gesproken over het recht van het kind op inzicht in zijn ontstaansgeschiedenis. Dit omvat de informatie over eventuele zaad-, eicel- of embryodonoren, de gegevens van de draagmoeder en de medische instellingen die betrokken zijn bij het proces. Het kind heeft het recht om deze informatie te verkrijgen, zodat het zich kan oriënteren op zijn afstammingsidentiteit.

Draagmoederschap en de noodzaak van een wettelijke regeling

Bij draagmoederschap is het belangrijk dat de positie van de draagmoeder en het kind juridisch goed geregeld is. In Nederland komt draagmoederschap vrij weinig voor, maar het aantal gevallen neemt wereldwijd toe. Het rapport adviseert om een wettelijke regeling in te voeren voor draagmoederschap, zodat het traject van draagmoederschap zorgvuldig verloopt en met respect voor de menselijke waardigheid van het kind en de draagmoeder. Deze regeling moet rechtszekerheid bieden over ouderschap, nationaliteit, naam en gezag van het kind, evenals voor de draagmoeder en de wensouders.

De Staatscommissie adviseert ook om een regeling te maken voor de erkenning van de juridische positie van kinderen die uit een draagmoeder in het buitenland zijn geboren. Deze regeling moet dezelfde waarborgen voor draagmoeder en kind garanderen als de regeling in ons land. Daarnaast moet de draagmoeder worden begeleid en onafhankelijk worden voorgelicht over de psychologische en juridische gevolgen van het draagmoederschap. Haar medische en financiële risico’s moeten goed zijn afgedekt, omdat zij een grote verantwoordelijkheid op zich neemt voor een kind dat zij in beginsel niet zelf zal verzorgen en opvoeden.

De rol van André Nuytinck

André Nuytinck, hoogleraar privaatrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen en de Erasmus Universiteit Rotterdam, was lid van de Staatscommissie Herijking Ouderschap van 2014 tot 2016. Hij is gespecialiseerd in personen- en familierecht, relatievermogensrecht en erfrecht. In zijn functie als adviseur voor het initiatiefnemersproject “Wet beperking omvang wettelijke gemeenschap van goederen” heeft hij bijgedragen aan het onderzoek naar de juridische aspecten van het ouderschap en de omgang met kinderen.

Nuytinck heeft in het verleden zijn mening over het thema meerouderschap geuit. In een tweet werd hij geïrriteerd over het feit dat er geen wetgeving was voor meerouderschap. Hij stelde voor dat er nooit meer dan twee juridische ouders en nooit meer dan twee gezagsdragers mochten zijn. Dit idee vond echter geen algemeen gevoel bij de leden van de Staatscommissie, die het belangrijk vonden om de wetgeving aan te passen aan de nieuwe gezinssituaties.

Nuytinck is ook actief geweest in het debat over het thema meerouderschap. In een interview wees hij erop dat het ontbreken van wetgeving rond meerouderschap een probleem vormt voor meeroudergezinnen. Hij benadrukte dat het rapport van de Staatscommissie een uitgebreid voorstel bevat, maar dat er nog steeds niets is gebeurd met betrekking tot de implementatie van deze aanbevelingen. Hij benadrukte ook dat het onderwerp van meerouderschap zeer complex is en dat het niet eenvoudig is om een wet te maken die alle situaties dekt.

De kernen van goed ouderschap

In het rapport van de Staatscommissie wordt ook gesproken over de zogenaamde “kernen van goed ouderschap”. Deze kernpunten vormen de maatstaf bij de voorstellen voor het aanpassen van wet en regelgeving. Het gaat om de volgende zeven kernpunten:

1. Een onvoorwaardelijk persoonlijk commitment.
2. Continuïteit in de opvoedingsrelatie.
3. Verzorging en zorg voor lichamelijk welzijn.
4. Opvoeding tot zelfstandigheid in sociale en maatschappelijke participatie.
5. Het organiseren en monitoren van de opvoeding in het gezin, de school en het publieke domein (de drie opvoedmilieus).
6. De vorming van de afstammingsidentiteit.
7. De zorg voor contact- en omgangsmogelijkheden van voor het kind belangrijke personen, onder wie de andere ouder.

Deze kernpunten zijn van belang voor ouders, zowel biologisch als juridisch, en vormen een uitgangspunt voor de ontwikkeling van de wetgeving.

De toekomst van het ouderschap

De herijking van het ouderschap is een belangrijk thema in de maatschappelijke en juridische discussie. Het rapport van de Staatscommissie Herijking Ouderschap geeft een overzicht van de benodigde aanpassingen in de wetgeving, met als doel om de rechtszekerheid voor kinderen en ouders te vergroten. De rol van André Nuytinck in dit proces is van groot belang geweest, en zijn inzichten en mening hebben bijgedragen aan de discussie over het thema meerouderschap.

De toekomst van het ouderschap hangt af van de implementatie van de aanbevelingen van de Staatscommissie. Het is belangrijk dat de wetgeving wordt aangepast aan de nieuwe gezinssituaties, zodat kinderen en ouders rechtszekerheid krijgen. Ook is het belangrijk dat er een wettelijke regeling komt voor draagmoederschap, zodat de positie van de draagmoeder en het kind juridisch goed geregeld is.

Conclusie

De herijking van het ouderschap is een complex en belangrijk thema dat betrekking heeft op de rechten en verantwoordelijkheden van ouders, zowel biologisch als juridisch. Het rapport van de Staatscommissie Herijking Ouderschap bevat tal van aanbevelingen voor de verdere ontwikkeling van de wetgeving, met name rondom meerouderschap, draagmoederschap en het recht van het kind op inzicht in zijn ontstaansgeschiedenis. De rol van André Nuytinck in dit proces is van groot belang geweest, en zijn inzichten en mening hebben bijgedragen aan de discussie over het thema meerouderschap. De toekomst van het ouderschap hangt af van de implementatie van de aanbevelingen van de Staatscommissie, en is van groot belang voor de rechtszekerheid van kinderen en ouders.

Bronnen

1. Rapport van de Staatscommissie Herijking ouderschap "Kind en ouders in de 21ste eeuw"
2. Staatscommissie pas wettelijke regeling ouderschap en gezag aan
3. André Nuytinck – Hoogleraar privaatrecht
4. Kind en ouders in de 21ste eeuw
5. Prospectus Publicitaires de la Réunion
6. Lid staatscommissie mag mening ventileren
7. LinkedIn: André Nuytinck
8. Tijd voor een wetsvoorstel over meerouderschap, meerpersoonsgezag en draagmoederschap
9. Wet beperking omvang wettelijke gemeenschap van goederen