Nederlandse wetgeving ouderschapsverlof: Wat ouders moeten weten

Ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van de Nederlandse arbeidsrechtsregeling, dat bedoeld is om ouders te ondersteunen bij het balanceren van werk en gezin. De wetgeving rond ouderschapsverlof is in de loop der jaren aangepast, met name in het kader van de Europese richtlijn over het evenwicht tussen werk en privéleven. Vanaf 2 augustus 2022 is de Wet betaald ouderschapsverlof (Wet betaald ouderschapsverlof) in werking getreden, wat leidde tot nieuwe regels en voorwaarden voor zowel ouders als werkgevers. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van de huidige Nederlandse wetgeving rond ouderschapsverlof uitgebreid besproken, met aandacht voor het verschil tussen betaald en onbetaald verlof, de geldende termijnen, en de invloed van de nieuwe wet.

Belangrijkste regels en termijnen

De Nederlandse wetgeving stelt ouders in staat om tijdelijk minder te werken om zich te kunnen richten op hun kind. Het ouderschapsverlof is bedoeld voor kinderen tot een leeftijd van acht jaar. Beide ouders hebben recht op ouderschapsverlof, en het verlof kan worden opgenomen zolang het kind jonger is dan acht jaar. De hoeveelheid ouderschapsverlof hangt af van het aantal uren dat de ouder per week werkt. De wet stelt voor dat ouders in totaal recht hebben op 26 keer het aantal uren dat ze per week werken. Dit geldt voor elk kind tot acht jaar.

De Wet betaald ouderschapsverlof, die per 2 augustus 2022 in werking is getreden, heeft een aantal belangrijke wijzigingen gebracht. Volgens deze wet hebben ouders in het eerste levensjaar van hun kind recht op negen weken betaald ouderschapsverlof, waarbij 70% van het maximumdagloon wordt doorbetaald. Dit geldt ook voor adoptie- en pleegouders, mits het kind binnen het eerste jaar in het gezin is opgenomen. Daarnaast is het mogelijk om de resterende periode van het ouderschapsverlof onbetaald op te nemen.

Betaald en onbetaald ouderschapsverlof

De wet regelt zowel betaald als onbetaald ouderschapsverlof. Tot 2 augustus 2022 was het wettelijk betaald ouderschapsverlof in de CAO Rijk aangevuld met gedeeltelijk betaald ouderschapsverlof. Sinds die datum is de Wet betaald ouderschapsverlof in werking getreden, waardoor ouders in het eerste levensjaar van hun kind recht hebben op negen weken betaald ouderschapsverlof.

Volgens de Wet betaald ouderschapsverlof heeft een ouder recht op 70% van het maximumdagloon gedurende negen weken, mits het kind binnen het eerste jaar in het gezin is opgenomen. Dit geldt ook voor adoptie- en pleegouders. Voor de resterende periode van het ouderschapsverlof kan onbetaald ouderschapsverlof worden opgenomen, mits het kind jonger is dan acht jaar.

De Wet betaald ouderschapsverlof stelt ook vast dat ouders in het eerste levensjaar van hun kind recht hebben op 9 weken betaald ouderschapsverlof, waarbij 100% van het salaris wordt doorbetaald. Voor de resterende periode van het ouderschapsverlof, mits het kind binnen het eerste jaar in het gezin is opgenomen, krijgt de ouder 75% van het salaris doorbetaald.

Aanvragen en voorwaarden

Om ouderschapsverlof aan te vragen, moet de ouder zich richten tot de werkgever. Het ouderschapsverlof moet minimaal drie maanden van tevoren worden aangevraagd. Als het ouderschapsverlof wordt stopgezet of onderbroken, vervalt het recht op de rest van het verlof, tenzij het verlof wordt stopgezet vanwege zwangerschap, bevalling of adoptie.

Om ouderschapsverlof aan te vragen, moet de ouder voldoen aan een aantal voorwaarden. De ouder moet de wettelijke ouder zijn of samenwonen met het kind en het opvoeden. Daarnaast moet de ouder minimaal één keer het aantal uren van een werkweek aan betaald ouderschapsverlof hebben opgenomen. Ook moet de ouder het verlof opnemen binnen een jaar na de geboorte van het kind, of binnen een jaar na de adoptie of pleegzorg.

Invloed op werkgevers

De nieuwe Wet betaald ouderschapsverlof heeft ook invloed op de werkgevers. Werkgevers moeten rekening houden met variabele afwezigheidspatronen, zoals een ouder die elke vrijdag vrij neemt om voor het kind te zorgen. Daarnaast moet de werkgever rekening houden met de uitkering van het UWV, die pas na vier weken wordt uitbetaald. Dit vereist nauwe samenwerking met de salarisadministratie.

De Wet betaald ouderschapsverlof bepaalt ook dat de werkgever de doorbetaling van het ouderschapsverlof moet regelen. Voor ouders die in het eerste levensjaar van hun kind recht hebben op negen weken betaald ouderschapsverlof, krijgt de werkgever een uitkering van het UWV om de doorbetaling te compenseren.

Verschillen tussen sectoren

De regels voor ouderschapsverlof variëren per sector. In het primair onderwijs is het percentage loon dat wordt doorbetaald verhoogd. In het voortgezet onderwijs is de regeling nog mooier, met een hoger percentage loon dat wordt doorbetaald. In het middelbaar beroepsonderwijs zijn er veel keuzemogelijkheden, waardoor werknemers over een langere periode betaald ouderschapsverlof kunnen krijgen.

De regels voor ouderschapsverlof in de CAO Rijk zijn ook aangepast. Volgens de nieuwe regelingen hebben ouders in het eerste levensjaar van hun kind recht op negen weken betaald ouderschapsverlof, waarbij 70% van het maximumdagloon wordt doorbetaald. Dit geldt ook voor adoptie- en pleegouders, mits het kind binnen het eerste jaar in het gezin is opgenomen.

Conclusie

De Nederlandse wetgeving rond ouderschapsverlof is aangepast in het kader van de Europese richtlijn over het evenwicht tussen werk en privéleven. Vanaf 2 augustus 2022 is de Wet betaald ouderschapsverlof in werking getreden, wat leidde tot nieuwe regels en voorwaarden voor zowel ouders als werkgevers. De Wet betaald ouderschapsverlof stelt ouders in staat om tijdelijk minder te werken om zich te kunnen richten op hun kind. De regels voor ouderschapsverlof variëren per sector, en de invloed op werkgevers is groot. Het is belangrijk dat ouders en werkgevers zich goed informeren over de regels en voorwaarden van ouderschapsverlof.

Bronnen

1. De nieuwe Wet betaald ouderschapsverlof op een rij
2. Ouderschapsverlof in Nederland: 5 soorten verlof voor werkgevers en werknemers
3. Nieuwe regels ouderschapsverlof, wat verandert er voor jou
4. Betaald ouderschapsverlof vanaf 2 augustus 2022
5. Ouderschapsverlof
6. Regeling ouderschapsverlof
7. Wat is typisch Nederlands?
8. Uitleg ouderschapsverlof
9. Betaald ouderschapsverlof: voorwaarden
10. Ouderschapsverlof: alles wat je moet weten
11. Ouderschapsverlof