Ouderschap Vóór Elkaar: Samenwerking en Afspraken bij Scheiding
juli 1, 2025
In veel culturen wereldwijd is het normaal dat moeders en hun kinderen in dezelfde ruimte slapen en een bed delen. Dit is een traditionele praktijk die vaak verbonden is met de behoefte aan nabijheid en de instinctieve bescherming van het kind. In tegenstelling tot deze brede culturele acceptatie is samen slapen in westerse landen minder gebruikelijk, wat leidt tot een gebrek aan kennis en de verspreiding van fabels en misverstanden. In Nederland en andere westerse landen wordt het samen slapen vaak met vragen en misverstanden omgeven. Uit onderzoek blijkt dat een aanzienlijk deel van de ouders op enig moment samen met hun kind in bed slaapt. Dit artikel biedt een overzicht van de voordelen, veiligheidsaspecten en de relatie met natuurlijk ouderschap, gebaseerd op beschikbare informatie. Het is belangrijk te benadrukken dat veiligheid voorop staat en dat ouders zich goed moeten informeren voordat zij besluiten samen te slapen.
De voordelen van samen slapen worden in verschillende bronnen genoemd. Ten eerste kan het de slaap van zowel ouders als kinderen verbeteren. Door de nabijheid van de moeder hoeven baby’s niet volledig wakker te worden om een reactie te krijgen, waardoor ze minder vaak huilen. Moeders kunnen hun kind verzorgen voordat zij of het kind volledig wakker is, wat resulteert in een betere nachtrust voor beiden. Bovendien kan het samen slapen het borstvoeden bevorderen. Onderzoek toont aan dat baby’s die bij hun ouders slapen vaker zorg krijgen en dat het borstvoeden efficiënter verloopt. De activiteit van het zuigen vermeerdert de hoeveelheid zuurstof in het lichaam van het kind, wat een positief effect heeft op zowel de groei als het immuunsysteem. Kinderen die samen slapen krijgen ook meer aandacht en bescherming. Moeders die samen slapen lieten vijf keer zoveel ‘beschermend’ gedrag zien (zoals het weer goed leggen van de deken, strelen en knuffelen) dan alleen slapende moeders.
De veiligheid bij samen slapen is een belangrijk aspect dat in meerdere bronnen wordt genoemd. Uit onderzoek blijkt dat het overgrote merendeel van de ouders op een gegeven moment een keer samen met hun kind in een bed slaapt. In onze westerse maatschappij is het echter, in tegenstelling tot een groot deel van de wereld, niet gebruikelijk om met je kind te slapen. Hierdoor ontbreekt het bij veel mensen aan de juiste kennis, waardoor er helaas veel fabels en misverstanden over samen slapen in de wereld zijn gekomen. Samen slapen kan inderdaad tot gevaarlijke situaties leiden. Daarom is het wel heel belangrijk jullie als ouders op de hoogte zijn van de ‘regels’ voor veilig samen slapen. Het is dan ook erg belangrijk dat je voordat je samen met je kindje gaat slapen, voldoende kennis opdoet over hoe je een veilige situatie kunt creëren voor jou en je kindje. Checklisten en richtlijnen zijn daarbij van belang. Ouders moeten zich bewust zijn van de risico’s en moeten rekening houden met factoren zoals roken, alcoholgebruik, medicatiegebruik en vermoeidheid.
In de praktijk zien we dat veel ouders kiezen voor een oplossing die past bij de behoeften van zowel ouders als kind. Sommige ouders kiezen ervoor om het kind de hele nacht in hun bed te laten slapen, terwijl anderen ervoor kiezen om het kind overdag in een eigen ledikant te laten slapen en ’s nachts bij zich te nemen. Een andere optie is het gebruik van een aanleunbedje (co-sleeper), een bedje dat aan het ouderlijk bed bevestigd is zonder hek ertussen. Uiteindelijk is het belangrijk om een oplossing te vinden die past bij de behoeften van zowel ouders als kind. In de praktijk zien we dat ouders vaak kiezen voor een middenweg tussen volledig samen slapen en niet-samen slapen. Zij kiezen er bijvoorbeeld voor om het kind overdag in eigen ledikant te laten slapen omdat er dan minder prikkels zijn waardoor zij dieper en langer slapen. Vooral als je kind erg nieuwsgierig is en zich moeilijk af kan sluiten van externe prikkels, kan dit een goede oplossing zijn. Andere ouders kiezen ervoor om hun kind 's avonds in hun eigen bed te leggen en hun kind na de eerste voeding of wanneer zij zelf naar bed gaan mee in bed te nemen. Uiteindelijk gaat het erom dat je een oplossing vind die past bij de behoeften van jou en je kind.
In meerdere bronnen wordt aangegeven dat het belangrijk is om goed geïnformeerd te zijn over veilig slapen. Ouders die bewust willen kiezen voor samen slapen met hun kind moeten niet alleen op gevaren worden geweest, maar moeten ook informatie krijgen over hoe samen slapen veilig kan zijn. De richtlijnen van de JGZ (Jeugd en Gezin) suggereren dat ouders op zijn vroegst bij 4 maanden hun baby in bed mogen nemen. In het artikel van de JGZ richtlijn ‘Gezonde slaap en slaapproblemen Preventie, signalering, diagnostiek en interventie bij slaapproblemen in de JGZ’ 2016 wordt aangegeven dat ouders zich goed moeten informeren voordat zij besluiten samen te slapen. Ook wordt er aandacht besteed aan de risico’s van het samen slapen, zoals het risico op verstikking of wiegendood. De adviezen van consultatiebureau’s en jeugdartsen zijn gebaseerd op die gevaren waardoor het samen slapen met je kind wordt afgeraden.
In veel culturen is het heel normaal dat een moeder en haar kind(eren) in dezelfde ruimte slapen en een bed of slaapplek delen. Als je in dezelfde kamer als je kind slaapt, ben je ook tijdens het slapen bewust van zijn signalen en omgeving. Zo merk je snel of hij voeding, aandacht of troost nodig heeft. Vanwege jouw nabijheid hoeven baby's niet helemaal wakker te worden en te gaan huilen om een reactie te krijgen. Je bent ook snel bij hem om hem te geven wat hij nodig heeft. Het is heel gewoon dat een kind gedurende de eerste levensjaren 's nachts aandacht en troost nodig heeft. Het is in vele opzichten veiliger en gemakkelijker als jij en je kind op dezelfde kamer slapen. In veel opzichten is het veiliger en gemakkelijker als jij en je kind op dezelfde kamer slapen.
De rol van de ouders bij het samen slapen is belangrijk. Ouders die kiezen voor het samen slapen met hun kind moeten rekening houden met de behoeften van zowel het kind als de ouders. Het is belangrijk om een balans te vinden tussen de behoeften van het kind en de eigen behoeften van de ouders. In de praktijk zien we dat ouders vaak kiezen voor een middenweg tussen volledig samen slapen en niet-samen slapen. Zij kiezen er bijvoorbeeld voor om het kind overdag in eigen ledikant te laten slapen omdat er dan minder prikkels zijn waardoor zij dieper en langer slapen. Vooral als je kind erg nieuwsgierig is en zich moeilijk af kan sluiten van externe prikkels, kan dit een goede oplossing zijn. Andere ouders kiezen ervoor om hun kind 's avonds in hun eigen bed te leggen en hun kind na de eerste voeding of wanneer zij zelf naar bed gaan mee in bed te nemen. Uiteindelijk gaat het erom dat je een oplossing vind die past bij de behoeften van jou en je kind.
Samen slapen met je kind is een persoonlijke keuze die afhangt van de behoeften van zowel ouders als kind. Het heeft voordelen zoals verbeterde slaap, betere borstvoeding en meer aandacht en bescherming. Echter, veiligheid is belangrijk en ouders moeten zich goed informeren over de risico’s en hoe ze een veilige situatie kunnen creëren. De keuze om samen te slapen is een kwestie van persoonlijke voorkeur en omstandigheden. Het is belangrijk dat ouders een oplossing kiezen die past bij hun situatie en de behoeften van hun kind. In de praktijk zien we dat ouders vaak kiezen voor een middenweg tussen volledig samen slapen en niet-samen slapen. In ieder geval is het belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over de voordelen en risico’s van samen slapen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet