Co-ouderschap en de verdeling van tijd: Wat is wél en wat is er niet?
juli 1, 2025
De opkomst van natuurlijk ouderschap in de kinderopvang biedt een alternatief voor ouders en verzorgers die een intensievere, emotionele band met kinderen willen opbouwen. Deze benadering, ook wel bekend als Attachment Parenting, richt zich op het creëren van een veilige en liefdevolle omgeving waarin kinderen zich veilig en geborgen voelen. De kern van natuurlijk ouderschap ligt in het opbouwen van een sterke hechting tussen ouder en kind, wat essentieel is voor de emotionele en sociale ontwikkeling van het kind. In de praktijk van kinderopvang wordt deze benadering steeds vaker toegepast, met als doel een warme en geborgen omgeving te bieden die aansluit bij de principes van natuurlijk ouderschap.
Natuurlijk ouderschap is gebaseerd op het idee dat ouders de beste deskundigen zijn als het gaat om hun eigen kind. Door hun kind goed te leren kennen, kunnen ouders de signalen van hun kind beter begrijpen en daar adequaat op reageren. Dit leidt tot een sterke hechting, wat essentieel is voor de gezonde ontwikkeling van het kind. De principes van natuurlijk ouderschap omvatten het volgen van de natuurlijke behoeften van het kind, het bieden van troost en nabijheid, en het opbouwen van een veilige en liefdevolle omgeving.
Een sterke hechting is cruciaal voor de emotionele en sociale ontwikkeling van een kind. Kinderen met een veilige hechting hebben meer zelfvertrouwen, zijn leergieriger en hebben betere relaties met anderen. Binnen de kinderopvang is het belangrijk om een omgeving te creëren die deze hechting ondersteunt. Dit kan door het bieden van een stabiele en vertrouwde omgeving, het reageren op de signalen van het kind en het bieden van troost en warmte wanneer dat nodig is.
Verschillende praktische aspecten vallen onder natuurlijk ouderschap. Borstvoeding, of verbonden voeden, wordt gezien als meer dan alleen voeding; het biedt troost, rust en nabijheid. Indien borstvoeding niet mogelijk is, kan flesvoeding op een verbonden manier worden gegeven, met veel oogcontact en huid-op-huidcontact. Dragen in een draagdoek of draagzak bevordert de nabijheid en helpt het kind te ontspannen, terwijl het de ouder in staat stelt om de handen vrij te hebben. Samen slapen, mits veilig uitgevoerd, kan de hechting versterken en het gemakkelijker maken om te reageren op de behoeften van het kind 's nachts.
Bij de praktijk van kinderopvang wordt het belang van een veilige hechting benadruid. Verzorgers moedigen de baby’s en peuters actief aan om secondaire attachment, een band aan te gaan, en de ouders stemmen hier mee in. De baby’s en peuters worden vergezeld van hun primaire hechtingsfiguur voor de eerste weken van de opvang terwijl de baby vrienden wordt met de nieuwe verzorger. Dit is het eerste stadium van het ontwikkelen van een secondaire hechting. Door het introduceren van een paar minuten scheiding en geleidelijk de tijd op te voeren, realiseert de baby zich dat ze getroost kunnen worden door hun verzorger en zich veilig voelen, waardoor hun cortisol niveau’s zo laag mogelijk worden gehouden.
Ouders kunnen worden ondersteund bij het ontwikkelen van een natuurlijk ouderschap en het omgaan met de uitdagingen die het ouderschap met zich meebrengt. Ondersteuning en begeleiding, in de vorm van coaching en therapie, kunnen ouders helpen bij het ontwikkelen van een natuurlijk ouderschap. De verzorgers hebben voldoende energie, en worden getraind en ondersteund om te voldoen aan de lichamelijke, cognitieve en emotionele behoeften van baby’s, peuters en jonge kinderen in hun zorg. De emotionele band van verzorgers met de kinderen waar ze voor zorgen wordt sensitief ondersteund en gemonitord.
De duur van opvang elke dag wordt kort gehouden voor baby’s terwijl hun secondaire band ontwikkelt. De baby’s en peuters in deeltijdse kinderopvang zijn tot ze 18 maand oud zijn en de verzorgers mogen niet meer dan drie baby’s of peuters bij zich hebben verspreid in leeftijd: één tussen 9 en 18 maanden oud, één tussen 18 en 36 maanden oud en een kind ouder dan 36 maanden. Dit zorgt ervoor dat de verzorgers goed kunnen omgaan met de behoeften van elk kind.
Ouders worden ondersteund in het onderhouden van de primaire band tussen hun kind en henzelf. Het is belangrijk dat ouders samenwerken met de verzorgers om de overgang van thuis naar de opvang zo vloeiend mogelijk te laten verlopen. De wenperiode is een cruciale fase bij het starten met kinderopvang. Het is belangrijk om deze periode voldoende tijd te geven en om de overgang van thuis naar de opvang zo vloeiend mogelijk te laten verlopen. Ouders kunnen samen met de verzorgers bekijken wat het kind nodig heeft om zich veilig en vertrouwd te voelen. Het kan helpen om samen met het kind te spelen in de opvangomgeving, of om de eerste dagen samen te blijven.
Het afscheid nemen van het kind kan voor zowel ouders als kind emotioneel zijn. Het is belangrijk om het kind met een goed gevoel achter te laten, en om te vertrouwen op de verzorgers. Een vast afscheidsritueel kan helpen om het kind zich veilig te laten voelen. Het is ook belangrijk om te beseffen dat een kort moment van verdriet normaal is en dat het kind de ruimte moet worden gegeven om zijn emoties te uiten.
Hoewel natuurlijk ouderschap veel voordelen kan bieden, is het belangrijk om ook kritisch te kijken naar de beperkingen. Sommige critici stellen dat het te intensief kan zijn en dat het de onafhankelijkheid van het kind kan belemmeren. Het is ook belangrijk om te erkennen dat niet alle ouders in staat zijn om de principes van natuurlijk ouderschap volledig toe te passen, bijvoorbeeld vanwege praktische of financiële redenen.
Een grote verbondenheid tussen leidster en kind, kinderen onderling, leidster en ouders en leidsters onder elkaar is essentieel in de praktijk van natuurlijk ouderschap. De leidsters zijn niet ‘de baas’ en het hoeft niet ‘omdat wij het zeggen’. Ze zien kinderen en hun behoeftes en proberen daar met z’n allen rekening mee te houden. Samen maken ze regels zodat het voor iedereen fijn en veilig is en blijft, maar daarbuiten is veel mogelijk voor individuele behoeftes. Het is belangrijk dat de leidsters en ouders goed met elkaar communiceren en samenwerken om de ontwikkeling van de kinderen te ondersteunen.
Natuurlijk ouderschap in de kinderopvang biedt een krachtige manier om een sterke hechting tussen ouders en kind te bouwen. De benadering is gebaseerd op verbinding, empathie en het volgen van de natuurlijke behoeften van het kind. In de praktijk van kinderopvang wordt deze benadering steeds vaker toegepast, met als doel een warme en geborgen omgeving te bieden die aansluit bij de principes van natuurlijk ouderschap. Door de kernprincipes van natuurlijk ouderschap toe te passen, kunnen ouders en verzorgers een veilige en liefdevolle omgeving creëren waarin kinderen kunnen groeien en bloeien.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet