Juridisch Ouderschap bij Draagmoederschap: Wat Wensenouders moeten Weten

In Nederland is het juridische ouderschap van wensouders na een draagmoederschap een complex en belangrijk onderwerp. Het betreft de juridische regelingen die ervoor zorgen dat de wensouders de juridische ouder van het kind worden, zodat zij de verantwoordelijkheid kunnen dragen voor de opvoeding, verzorging en beslissingen over het kind. In dit artikel worden de belangrijkste juridische regels, procedures en aspecten van het juridisch ouderschap bij draagmoederschap uitgelegd, gebaseerd op de beschikbare bronnen.

Inhoud van het artikel

In dit artikel wordt eerst uitgelegd wat een juridisch ouder is, en wat het verschil is met het gezag over het kind. Daarna wordt het juridische ouderschap van de draagmoeder behandeld, inclusief de situaties waarin de draagmoeder automatisch de juridische moeder is. Vervolgens wordt uitgelegd hoe wensouders het juridische ouderschap kunnen verkrijgen, onder meer via erkenning, gezagswijziging, adoptie of een gerechtelijke uitspraak. Ook wordt het nieuwe wetsvoorstel van de Wet kind, draagmoederschap en afstamming besproken, dat de procedures vereenvoudigen kan. Tot slot worden de belangrijkste juridische stappen en de rol van een advocaat in het traject benaderd.

Wat is een Juridisch Ouderschap?

Een juridisch ouder is iemand die volgens de wet het recht heeft om als ouder van het kind te worden beschouwd. Dit betekent dat de persoon verantwoordelijkheid draagt voor de opvoeding, verzorging en beslissingen over het kind. Het ouderschap brengt ook financiële verantwoordelijkheden met zich mee, evenals een familieband met het kind. In Nederland kan een kind maximaal twee juridische ouders hebben. Het is belangrijk om te weten dat het Nederlands Burgerlijk Wetboek (Burgerlijk Wetboek) nog niet volledig genderneutraal is, en dus uitgaat van een juridische moeder en vader.

Wat is het Verschil tussen Ouderschap en Gezag?

Het ouderschap is een rechtsbegrip dat betrekking heeft op de familieband en de verantwoordelijkheden van de ouders. Het gezag is het recht om opvoedbeslissingen te nemen over het kind, zoals schoolkeuze, medische beslissingen en het opvoeden van het kind. Het gezag is tijdelijk en vervalt wanneer het kind 18 jaar is. Het ouderschap is voor eeuwig. In het geval van draagmoederschap kan de draagmoeder het gezag hebben tot het moment dat de wensouders het juridische ouderschap en het gezag hebben verkregen.

Juridisch Ouderschap van de Draagmoeder

Volgens de huidige wetgeving is de draagmoeder automatisch de juridische moeder van het kind, mits het kind is geboren. Dit geldt zelfs als de draagmoeder niet genetisch verwant is aan het kind. Indien de draagmoeder getrouwd is met een man, dan is hij automatisch de juridische vader van het kind. In de praktijk betekent dit dat de draagmoeder het gezag heeft over het kind, tenzij de wensouders het juridische ouderschap hebben verkregen.

Hoe Verkrijgen Wensouders het Juridische Ouderschap?

Wensouders kunnen het juridische ouderschap verkrijgen via meerdere manieren, afhankelijk van de situatie en de relatie met de draagmoeder. Hieronder worden de belangrijkste methoden uitgelegd.

1. Erkenning van het Kind

Een van de manieren waarop een wensouder het juridische ouderschap kan verkrijgen, is door het kind te erkennen. Dit kan plaatsvinden tijdens de zwangerschap of na de geboorte. De draagmoeder moet hierin instemmen. Na de erkenning kan de wensouder het gezag over het kind verkrijgen, mits de rechter dit toestaat.

2. Gezagswijziging

Na de erkenning kan een advocaat een verzoek indienen bij de rechtbank om het gezag van de draagmoeder over te dragen aan de wensouder. De rechtbank beoordeelt of dit in het belang van het kind is. In veel gevallen wordt het verzoek toegewezen, zodat de wensouder het gezag over het kind krijgt.

3. Adoptie

Een andere manier is door de wensouder de juridische ouder van het kind te maken via adoptie. Dit is vooral van toepassing als de draagmoeder getrouwd is met een man, en de wensouders niet automatisch de juridische ouders zijn. De adoptieprocedure kan tijdrovend zijn, maar biedt een veilige manier om het juridische ouderschap te verkrijgen.

4. Gerechtelijke Uitspraak

In sommige gevallen is het nodig om een gerechtelijke uitspraak in te winnen. Dit gebeurt meestal via een verzoek tot toekenning van het juridische ouderschap. De rechter beoordeelt of de wensouders het ouderschap mogen verkrijgen, afhankelijk van het belang van het kind.

Het Nieuwe Wetsvoorstel: Wet kind, draagmoederschap en afstamming

Er is momenteel een wetsvoorstel in voorbereiding, de Wet kind, draagmoederschap en afstamming. Dit wetsvoorstel beoogt de regelingen rond draagmoederschap te vereenvoudigen. Volgens het wetsvoorstel zou de rechter, indien aan bepaalde eisen is voldaan, kunnen beslissen dat de wensouders vanaf de geboorte van het kind de juridische ouders zijn. Dit zou de nodige procedures over het ouderschap na de geboorte in vele gevallen overbodig maken.

De wet bevat ook regels voor het opmaken van een draagmoederschapsovereenkomst, die door de wensouders en de draagmoeder moet worden ondertekend. De rechter dient toestemming te geven voor het opmaken van de akte van aanvaarding van het ouderschap. Daarnaast is het belangrijk dat de wensouders en de draagmoeder voldoen aan bepaalde voorwaarden, zoals het afleggen van een verslag over de psychologische en juridische aspecten van het draagmoederschap.

De Rol van een Advocatuur

Het regelen van het juridische ouderschap bij draagmoederschap vereist vaak juridisch advies van een gespecialiseerd advocaat in familierecht. De advocaat helpt bij het opstellen van de juiste documenten, het indienen van verzoeken en het bepalen van het juiste stappenplan. Het is belangrijk dat wensouders en draagmoeders al vroeg in het traject contact opnemen met een advocaat, zodat alle juridische aspecten goed geregeld kunnen worden.

Belangrijke Juridische Stappen

In het traject van draagmoederschap zijn er meerdere juridische stappen die moeten worden doorlopen, afhankelijk van de situatie. Hieronder worden de belangrijkste stappen opgesomd:

1. Voorlichting en Counseling: De wensouders en de draagmoeder moeten voorafgaand aan de zwangerschap informatie krijgen over de juridische en psychologische aspecten van draagmoederschap. Dit wordt vaak gedaan door een gespecialiseerde advocaat.

2. Akte van Aanvaarding: De wensouders moeten een akte van aanvaarding opmaken, waarin ze het ouderschap van het kind aanvaarden. Deze akte moet worden goedgekeurd door de rechter.

3. Erkenning van het Kind: De wensouder kan het kind erkennen bij de gemeente, mits de draagmoeder instemt. Dit leidt tot een juridisch ouder worden.

4. Gezagswijziging: Na de erkenning kan de wensouder een verzoek indienen naar de rechtbank voor een gezagswijziging, zodat het gezag van de draagmoeder overdraagt aan de wensouder.

5. Adoptie: Als de wensouders de juridische ouder willen worden, kan een adoptieprocedure worden gestart. Dit is vooral van toepassing in gevallen waarin de draagmoeder getrouwd is.

6. Rechtbankbeslissing: De rechtbank beoordeelt of de wensouders het ouderschap mogen verkrijgen, afhankelijk van het belang van het kind.

Conclusie

Het juridische ouderschap bij draagmoederschap is een complexe en belangrijke kwestie, die zorgvuldig moet worden aangepakt. De draagmoeder is automatisch de juridische moeder van het kind, maar de wensouders kunnen via verschillende stappen het juridische ouderschap verkrijgen. Hierbij is het belangrijk om juridisch advies in te winnen van een gespecialiseerd advocaat, die helpt bij het opstellen van de juiste documenten en het indienen van verzoeken. Het nieuwe wetsvoorstel kan in de toekomst de procedures vereenvoudigen, maar op dit moment is goede juridische begeleiding essentieel.

Bronnen

1. https://yspeert.nl/yspeert-learning/kennisbank/het-juridische-ouderschap-bij-draagmoederschap/
2. https://www.axiusadvocaten.nl/draagmoederschap-in-nederland-hoe-zit-dat-eigenlijk/
3. https://lawandmore.nl/blog-nl/draagmoederschap-in-nederland/
4. https://www.draagmoederschap.nl/over-draagmoederschap/wetgeving-draagmoederschap
5. https://utrecht.kjrw.eu/2024/05/22/de-nieuwe-wettelijke-regeling-omtrent-draagmoederschap/
6. https://kimsmienkadvocatuur.nl/draagmoederschap-hoe-regel-je-het-juridische-ouderschap/
7. https://www.amsterdamumc.nl/nl/patienteninformatie/draagmoederschap.htm
8. https://www.linkadvocaten.nl/draagmoederschap/
9. https://www.familie-erfrecht.nl/draagmoederschap-van-wensouders-naar-juridische-ouders/