Co-ouderschap met een baby: wat is in het belang van het kind?

Een scheiding of uit elkaar gaan terwijl er een baby in het gezin zit, brengt veel uitdagingen met zich mee. Het welzijn van de baby staat centraal, en het opstellen van een passende omgangsregeling is cruciaal voor een stabiele en liefdevolle omgeving. Co-ouderschap, waarbij beide ouders een gelijkwaardige rol in de zorg en opvoeding van het kind hebben, is een optie die steeds vaker wordt overwogen. Dit artikel biedt een overzicht van de overwegingen en praktische aspecten van co-ouderschap met een baby, gebaseerd op beschikbare informatie.

De rol van co-ouderschap

Co-ouderschap betekent dat een kind evenveel tijd bij beide ouders doorbrengt en dat de zorg- en opvoedtaken gelijk verdeeld zijn. Dit kan op verschillende manieren worden georganiseerd, zoals een week-om-week regeling, vaste dagen in de week, of een combinatie van beide. Het doel is om een situatie te creëren waarin het kind een sterke band met beide ouders kan opbouwen en ervaart. Het is belangrijk te benadrukken dat co-ouderschap niet altijd de meest geschikte oplossing is voor elk gezin, en dat de individuele situatie van het gezin zorgvuldig moet worden bekeken.

De uitgangspunten bij het vaststellen van een zorgregeling

Bij het vaststellen van een zorgregeling voor een baby of jong kind moet het belang van het kind centraal staan. De situatie van de ouders moet aan bepaalde voorwaarden voldoen, zoals: - De kinderen zijn veilig bij beide ouders. - Beide ouders letten op de gezondheid en de ontwikkeling van het kind. - Allebei de ouders letten voldoende op het gedrag van het kind. - Beide ouders zijn mentaal in staat om voor het kind te zorgen en hebben voldoende opvoedvaardigheden. - De ouders zijn in staat om samen te communiceren over het kind. - De ouders kunnen afspraken maken over de dagelijkse verzorging, waaronder over eten en slaapritme.

Deze voorwaarden zijn van belang om ervoor te zorgen dat de baby of het jonge kind op een veilige en stabiele manier wordt opgevoed. In de praktijk zien we dat rechters regelmatig naar de nieuwe inzichten in de literatuur verwijzen. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van de richtlijnen Jeugdhulp, die in 2020 zijn veranderd. Vroeger werd er aangenomen dat voor baby’s en peuters overnachtingen bij de secundaire ouder verstorend konden zijn voor de hechtingsrelatie met de primaire verzorger; de nieuwste inzichten zijn echter dat het voor een goede hechtingsrelatie met de secundaire ouder nodig is dat er langer contact is, met overnachtingen.

De impact van co-ouderschap op de baby

Een baby heeft specifieke behoeften die anders zijn dan die van oudere kinderen. In de eerste maanden draait alles om slaap, voeding en lichamelijke verzorging. Regelmaat en stabiliteit zijn essentieel voor een gezonde ontwikkeling. Een omgangsregeling voor een baby moet hier rekening mee houden. Het is raadzaam om te beginnen met frequente, korte bezoekjes om de band met beide ouders te bevorderen zonder de routine van de baby te verstoren. Een baby is gebaat bij rust en regelmaat, en veel spanningen zijn niet goed voor het kind.

Co-ouderschap met een baby kan uitdagend zijn, vooral in de beginfase. Ouders moeten goed kunnen overleggen en samenwerken, bijvoorbeeld over slaap- en voedingstijden. Het is belangrijk dat beide ouders dezelfde benadering hanteren om verwarring bij de baby te voorkomen. Een gelijkwaardige ouderrol is essentieel, wat betekent dat beide ouders evenveel verantwoordelijkheid nemen voor de zorg en opvoeding, ook al is de tijdsbesteding niet altijd 50/50.

De voordelen van co-ouderschap

Er zijn verschillende voordelen van co-ouderschap voor het kind. Het kan bijdragen aan het behouden van de band tussen de ouder en het kind, wat op de lange termijn belangrijk is voor het welzijn van het kind. Daarnaast kan co-ouderschap bijdragen aan het ontwikkelen van een sterke band tussen het kind en beide ouders. Daarnaast kan het helpen bij het opbouwen van een gevoel van veiligheid en stabiliteit voor het kind.

De nadelen van co-ouderschap

Ondanks de voordelen, zijn er ook nadelen van co-ouderschap. Het kan zorgen voor een gelijkwaardige verdeling van de opvoedtaken en de kosten die daarbij komen kijken. Daarnaast kan het voor het kind emotioneel zwaar zijn om steeds te moeten verhuizen tussen twee huizen. Er moet goede communicatie zijn tussen de ouders om co-ouderschap goed te laten werken. Als er veel conflicten zijn tussen de ouders, kan co-ouderschap een moeilijke regeling zijn. Het kan voor de ouders praktisch lastig zijn om werk en zorgtaken te combineren als het kind steeds van huis wisselt. Het kan lastig zijn om afspraken te maken over bijvoorbeeld vakanties en verjaardagen. Sommige ouders ervaren een schuldgevoel bij hen zelf wanneer er bij de ene ouder iets mag wat bij de ander niet mag.

De rol van de ouders

Beide ouders moeten het co-ouderschap willen. Wanneer dat niet het geval is, is het in de praktijk vrijwel onmogelijk om invulling aan het co-ouderschap te geven. Veelal is het dan beter te kiezen voor een uitgebreide omgangsregeling met de vader of moeder, terwijl de kinderen bij de andere ouder wonen. Bij heel kleine kinderen (zoals een baby) is co-ouderschap vaak niet in het belang van het kind. Het is dan beter om het kind bij bijvoorbeeld de moeder te laten wonen en daarbij een uitgebreide contactregeling met de vader af te spreken. Voor de hechting tussen kind en vader is het dan vaak goed dat er meerdere keren per week (kort) contact is tussen vader en kind.

De rol van de rechtspraak

In de rechtspraak van voor 2020 over de zorgregeling voor baby’s en kleuters was het korte en frequente contact vaak het uitgangspunt. Een voorbeeld hiervan is een uitspraak van het Hof Amsterdam (ECLI:NL:GHAMS:2018:3726). Een citaat van het Hof: “Het is in het belang van de ontwikkeling van de minderjarigen dat zij op zo natuurlijke wijze als mogelijk contact hebben met beide ouders. Het is aan de ouders ervoor te zorgen dat dit een onbelast contact is en dat de minderjarigen niet belast worden met hun problemen. Gelet op de jonge leeftijd van de kinderen is daarbij een frequent contact geïndiceerd, dat (vooralsnog) in duur beperkt kan zijn. De opgelegde regeling sluit daarop aan, nu deze regeling leidt tot een tweemaal wekelijks contact met de man voor een betrekkelijk korte duur.”

De rol van het ouderschapsplan

Een ouderschapsplan is verplicht, ongeacht de leeftijd van het kind. Dit plan moet duidelijke afspraken bevatten over de opvoeding van het kind, zoals regelingen voor school, activiteiten, gezondheidszorg en financiën. Daarnaast moet het plan ook de keuze voor co-ouderschap bevatten. In zo’n plan maken jullie verder afspraken over de opvoeding van jullie kindje. Bijvoorbeeld de afspraken rondom geldzaken, maar ook rondom feestdagen, regels en de omgang met familieleden. Als je wil, kan je ook andere dingen die je belangrijk vindt toevoegen aan het ouderschapsplan.

De rol van de wet

Co-ouderschap is een juridisch begrip dat betreft de verdeling van de zorg- en opvoedtaken tussen gescheiden ouders. De wet stelt voor dat ouders die willen scheiden en kinderen hebben die jonger zijn dan 18 jaar, verplicht een ouderschapsplan moeten maken. Dit plan bevat de afspraken die jullie maken. Het bepaalt ook of jullie voor co-ouderschap kiezen. Het is belangrijk dat de ouders goed kunnen communiceren en samenwerken om de beste beslissingen te nemen voor hun kinderen.

Conclusie

Co-ouderschap met een baby is een complexe situatie waarin het belang van het kind centraal staat. Het is belangrijk dat de ouders goed kunnen overleggen en samenwerken, zodat de baby of het jonge kind op een veilige en stabiele manier wordt opgevoed. Er zijn zowel voordelen als nadelen van co-ouderschap, en de keuze voor deze vorm van ouderlijk gezag hangt af van de individuele situatie van het gezin. Het is belangrijk dat de ouders zich bewust zijn van de rol die zij spelen in het leven van hun kind en dat ze elkaar respecteren en ondersteunen.

Bronnen

1. Zorgregeling voor baby’s en hele jonge kinderen: wat is goed?
2. Ik wil evenveel voor mijn baby zorgen als de moeder, kan dat?
3. Is co-ouderschap met een baby ook haalbaar of mogelijk?
4. Kan vader co-ouderschap krijgen als baby vaak bij moeder is?
5. Co-ouderschap met een baby: een gids voor ouders
6. Co-ouderschap
7. Hoe wordt co-ouderschap met een baby een succes?
8. Welke vormen van ouderlijk gezag zijn er?
9. 0-3 jaar
10. Wat is co-ouderschap en hoe ga je ermee om?
11. Co-ouderschap