Stevig Ouderschap: Hulp voor ouders met een moeilijke start

Stevig Ouderschap is een preventief programma dat bedoeld is om jonge ouders te ondersteunen bij de opvoeding van hun kind. Het programma richt zich op gezinnen die een moeilijke start maken en helpt hen hun zelfvertrouwen, zelfredzaamheid en sociaal netwerk te versterken. Het wordt aangeboden door diverse jeugdgezondheidszorgorganisaties (JGZ) en is onderdeel van de landelijke voorziening van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ). In dit artikel wordt uitgelegd wat Stevig Ouderschap is, wie erbij kan horen, hoe het werkt en waar het beschikbaar is.

Wat is Stevig Ouderschap?

Stevig Ouderschap is een preventieve interventie die gericht is op jonge ouders die een verhoogd risico lopen op opvoedingsproblemen. Het programma biedt door middel van huisbezoeken extra ondersteuning aan gezinnen waar de omstandigheden zwaarder zijn dan gemiddeld. De interventie is bedoeld om vroegtijdige steun te bieden, zodat problemen kunnen worden voorkomen of vroeg worden gesignaleerd.

De methode is ontstaan uit onderzoek dat is gedaan door Merian Bouwmeester, die in 2006 promoveerde over de effectiviteit van huisbezoeken in gezinnen met een verhoegd risico op opvoedingsproblemen en kindermishandeling. Het programma is ontstaan uit een initiatief van de JGZ en kreeg later de naam Stevig Ouderschap. Sinds 2019 is het programma onder beheer van het NCJ, dat landelijk verantwoordelijk is voor de uitvoering van het programma.

Stevig Ouderschap bestaat uit een signaleringsmethode (vragenlijst) en een interventie (de huisbezoeken). De signaleringsmethode is ontwikkeld om de gezinnen te vinden die de interventie nodig hebben. Bij Stevig Ouderschap postnataal ontvangen alle ouders vlak na de geboorte van hun kind een vragenlijst. De vragen richten zich op bekende risico’s voor opvoedingsproblematiek, zoals jeugdervaringen met mishandeling, persoonlijke problemen en sociale isolatie. Als uit de antwoorden en/of het advies van de jeugdverpleegkundige blijkt dat zij in aanmerking komen voor extra ondersteuning, krijgen de ouders Stevig Ouderschap aangeboden.

Wie is er in aanmerking voor Stevig Ouderschap?

Stevig Ouderschap is bedoeld voor (aanstaande) ouders met een verhoogd risico op opvoedingsproblemen. Dit zijn ouders die weinig steun ervaren vanuit hun directe omgeving, onzeker zijn over het ouderschap of een belaste jeugd hebben gehad. Ook ouders die niet kunnen of willen starten met Voorzorg kunnen baat hebben bij deze ondersteuning.

De aanmeldcriteria zijn als volgt: de (aanstaande) ouder komt in aanmerking voor Stevig Ouderschap als de ouder: - behoefte heeft aan extra ondersteuning; - bereid is tot deelname; - aangemeld wordt vanaf 12 weken zwangerschap of tot het kind een half jaar oud is; - de Nederlandse taal enigszins beheerst; - woont in een van de gemeenten waar het programma beschikbaar is; - op korte termijn niet buiten het werkgebied GGD Gelderland-Midden gaat wonen.

Deze criteria zijn van toepassing op de gemeenten waar het programma beschikbaar is. In sommige gevallen kan het programma ook worden aangeboden op advies van een professionele hulpmiddelen, zoals de verloskundige.

Hoe werkt Stevig Ouderschap?

Stevig Ouderschap is een vrijwillig programma dat bestaat uit gemiddeld drie prenatale en zes postnatale bezoeken door de Stevig Ouderschap-verpleegkundige van GGD Gelderland-Midden. Samen met de (aanstaande) kwetsbare, jonge moeder of ouders wordt gewerkt aan de veiligheid, opvoeding en ontwikkeling van moeder en kind.

Tijdens de prenatale periode krijgt de (aanstaande) ouder ongeveer vier huisbezoeken. De eerste keer is als de moeder 16 weken zwanger is. Daarna komt de verpleegkundige, als dat prettig is, rond de 24e, 30e en 36e week van de zwangerschap. Natuurlijk kan men ook later in de zwangerschap nog beginnen met de huisbezoeken.

Na de geboorte van het kind komt de verpleegkundige ongeveer zes keer op bezoek. De eerste keer is als het kind ongeveer 6 weken oud is. Daarna volgen bezoeken bij 3 maanden, 6 maanden, 9 maanden, 12 maanden en 18 maanden. Maar als de ouders dat prettiger vinden, kan het programma ook anders worden gepland. De ouders bepalen zelf de planning van het programma.

De verpleegkundige luistert naar de ouders, denkt met hen mee en geeft eventueel advies. Ze kijkt samen met hen naar oplossingen voor mogelijke problemen. Tijdens de bezoeken kunnen de ouders hun vragen stellen over de verzorging en opvoeding van hun kind. Ook wordt er gesproken over de achtergrond van de ouders, hoe zij zelf zijn opgevoed, wat zij ook zo doen en wat anders.

Aanmelden bij Stevig Ouderschap

Om te kunnen profiteren van het programma moet de (aanstaande) ouder zich aanmelden. De aanmelding kan plaatsvinden via het online aanmeldformulier voor Stevig Ouderschap in de zwangerschap. Dit formulier is beschikbaar op de website van de betrokken JGZ-organisatie. Als het kind al is geboren, ontvangt de ouder automatisch meer informatie van het consultatiebureau en hoeft hij/zij zich niet via dit formulier aan te melden.

De aanmelding kan ook plaatsvinden via e-mail. Voor informatie over de contactgegevens van de betrokken JGZ-organisatie kan men terecht op de website van het NCJ. Daarnaast is het mogelijk om contact op te nemen met de verloskundige of andere hulpverlener om de aanmelding te regelen.

Waar is Stevig Ouderschap beschikbaar?

Stevig Ouderschap is in 188 van de 355 gemeenten in Nederland al beschikbaar. De gemeenten waar het programma beschikbaar is, zijn onderverdeeld in verschillende regio’s. In de regel worden de programma’s uitgevoerd door de lokale JGZ-organisaties. De overzichten zijn te vinden op de website van het NCJ en de betrokken JGZ-organisaties.

De betrokken gemeenten waar het programma beschikbaar is, zijn onder andere: Arnhem, Renkum, Scherpenzeel, Overbetuwe, Lingeward, Nijkerk, Rheden, Doesburg, Westervoort, Duiven, Wageningen, Zevenaar en Ede. Daarnaast zijn er ook gemeenten in andere regio’s waar het programma beschikbaar is. De betrokken gemeenten staan in het overzicht van het NCJ.

Wat zijn de voordelen van Stevig Ouderschap?

Stevig Ouderschap biedt een aantal voordelen aan voor de betrokken ouders en kinderen. De voordelen zijn onder andere:

• Extra ondersteuning bij de opvoeding van het kind.
• Versterking van het zelfvertrouwen, zelfredzaamheid en sociaal netwerk van de ouders.
• Vroegtijdige signalering van mogelijke problemen.
• Ondersteuning bij het omgaan met de verantwoordelijkheid van het ouderschap.
• Een persoonlijke en gerichte begeleiding vanuit de jeugdgezondheidszorg.

Deze voordelen kunnen bijdrragen aan een positieve en veilige opvoeding van het kind. Daarnaast kan het programma helpen bij het verminderen van het risico op ernstige opvoedingsproblemen.

Conclusie

Stevig Ouderschap is een waardevol programma dat jonge ouders helpt bij de opvoeding van hun kind. Het programma biedt door middel van huisbezoeken extra ondersteuning aan gezinnen die een verhoogd risico lopen op opvoedingsproblemen. Het is bedoeld voor (aanstaande) ouders die weinig steun ervaren vanuit hun omgeving, onzeker zijn over het ouderschap of een belaste jeugd hebben gehad. De interventie is bedoeld om vroegtijdige steun te bieden, zodat problemen kunnen worden voorkomen of vroeg worden gesignaleerd.

De aanmelding kan plaatsvinden via het online aanmeldformulier, e-mail of via de verloskundige. Het programma is beschikbaar in vele gemeenten en wordt uitgevoerd door lokale JGZ-organisaties. De voordelen van het programma zijn onder andere extra ondersteuning, versterking van het zelfvertrouwen en vroegtijdige signalering van mogelijke problemen.

Bronnen

1. Stevig Ouderschap – GGD Hart voor Brabant
2. Stevig Ouderschap – Officiële website
3. Stevig Ouderschap – Voor ouders
4. Stevig Ouderschap – Voor professionals
5. Stevig Ouderschap – JGZ Zuid-Limburg
6. Stevig Ouderschap – GGD Zuid-Limburg
7. Stevig Ouderschap – NCJ
8. Stevig Ouderschap – Aanmelden
9. Stevig Ouderschap – Inloggen
10. Stevig Ouderschap – Landelijke dekking
11. Stevig Ouderschap – Voor professionals
12. Stevig Ouderschap – Inloggen
13. Stevig Ouderschap – Aanmelden aanstaande ouders
14. Google Mail – Inloggen