Gedeeld Ouderschap: Voordelen, Uitdagingen en Praktische Overwegingen

Gedeeld ouderschap, ook wel co-ouderschap genoemd, is een vorm van ouderschap waarbij beide ouders na een scheiding gezamenlijk verantwoordelijk blijven voor de verzorging, opvoeding en ontwikkeling van hun kinderen. Hoewel het niet wettelijk vastgelegd is, is het een veelgebruikte en vaak gewenste oplossing voor ouders die samenwerken om een stabiele en gezonde omgeving te bieden voor hun kind. In dit artikel worden de voordelen, uitdagingen en praktische overwegingen van gedeeld ouderschap besproken, gebaseerd op de beschikbare informatie.

Inleiding

Gedeeld ouderschap wordt vaak gezien als de ideale oplossing voor ouders die na een scheiding hun kinderen gelijkwaardig willen opvoeden. De wet bepaalt dat kinderen het recht hebben op omgang met en verzorging door beide ouders, en het is wettelijk verplicht voor ouders met kinderen onder de 18 jaar om een ouderschapsplan op te stellen. Dit plan bepaalt hoe de zorg- en opvoedtaken verdeeld worden. Hoewel gedeeld ouderschap veel voordelen biedt, is het ook een uitdaging. Het vereist goede communicatie, samenwerking en een gezamenlijke inzet voor het belang van het kind.

Gedeeld Ouderschap: Wat Betekent Dat?

Bij gedeeld ouderschap delen de ouders de zorg voor hun kinderen gelijkwaardig. Dit betekent dat het kind ongeveer evenveel tijd doorbrengt bij beide ouders. De verdeling kan variëren, zoals 50/50, 60/40 of 70/30, afhankelijk van de situatie en afspraken tussen de ouders. De term 'co-ouderschap' wordt vaak gebruikt in de volksmond, maar de wet kent deze term niet expliciet. De rechter kan geen co-ouderschap opleggen, maar kan wel beslissen of de ouders in staat zijn om een gelijke verdeling van de zorg- en opvoedtaken te realiseren.

Voordelen van Gedeeld Ouderschap

Sociaal en Psychologisch Voordelen

Onderzoek suggereert dat kinderen uit een gedeeld ouderschap sociaal en psychologisch stabiler kunnen zijn. Ze leren om te gaan met verschillende omgevingen en kunnen zich beter aanpassen aan veranderingen. Daarnaast kunnen ze een sterke band opbouwen met beide ouders, wat essentieel is voor hun emotionele ontwikkeling.

Versterkt Ouderschap

Gedeeld ouderschap vereist dat de ouders samenwerken en goed communiceren. Dit kan leiden tot een meer respectvolle en constructieve relatie tussen de ouders, zelfs na een scheiding. Het vereist echter ook dat de ouders hun eigen emoties kunnen beheersen en samenwerken in het belang van het kind.

Belangrijke Financiële Voordelen

Bij gedeeld ouderschap kunnen ouders profiteren van fiscale voordelen, zoals de kinderbijslag, het kindgebonden budget en de heffingskorting. De SVB betaalt de kinderbijslag meestal aan één ouder, maar de ouders delen het geld onderling. Het kindgebonden budget kan worden verdeeld over beide ouders, mits er sprake is van co-ouderschap.

Uitdagingen van Gedeeld Ouderschap

Hoog Communicatievermogen Vereist

Een van de grootste uitdagingen van gedeeld ouderschap is de noodzaak tot frequente communicatie tussen de ouders. Hoewel goede communicatie essentieel is, kan dit lastig zijn als de relatie tussen de ouders gespannen is. Ouders kunnen terugvallen in oude patronen en ruzies ontstaan over kleine zaken.

Kosten en Praktische Overwegingen

Gedeeld ouderschap kan moeilijk te combineren zijn met werk, vooral als de ouders ver van elkaar wonen. De kosten kunnen hoger zijn, omdat veel zaken dubbel aangeschaft moeten worden, zoals kleding en meubels. Bovendien moet het kind vaker wisselen tussen twee huizen, wat belastend kan zijn voor het kind.

Afstand en Stabiliteit

De afstand tussen de ouders na scheiding speelt een rol in de uitvoering van gedeeld ouderschap. Het is belangrijk dat de ouders in de buurt van elkaar wonen, zodat de school vanuit beide woningen goed bereikbaar blijft. Het kind moet zich aanpassen aan verschillende omgevingen en regels, wat lastig kan zijn.

Praktische Overwegingen bij Gedeeld Ouderschap

Afspraken Maken

Bij gedeeld ouderschap is het belangrijk dat de ouders goede afspraken maken en deze zwart op wit vastleggen. Hierbij horen onder meer de roosterafspraken, de verdeling van tijd over de twee huizen, de taakverdeling en de communicatie. Ook moet worden nagedacht over verjaardagen, vakanties en regels. De financiën moeten duidelijk worden geregeld, bijvoorbeeld door de kosten te delen of door een kindconvenant vast te leggen.

Ouderschapsplan

Een ouderschapsplan is wettelijk verplicht voor ouders die willen scheiden en kinderen hebben onder de 18 jaar. Het bevat de zorgregeling of omgangsregeling. Bij een zorgregeling wordt de verdeling van de zorg- en opvoedtaken 50/50, maar ook een minder gelijke verdeling is mogelijk. Een zorgregeling met een ongeveer gelijke verdeling noemen we co-ouderschap.

Rechterlijke Beoordeling

Als de ouders geen afspraken kunnen maken, kan de rechter ingrijpen. De rechter kijkt naar de situatie van het kind en de andere ouder, de afstand tussen de ouders en wie in de voormalige gezamenlijke woning blijft wonen. De rechter kiest altijd voor het belang van het kind.

Conclusie

Gedeeld ouderschap biedt veel voordelen, zoals een sterke band met beide ouders, sociaal en psychologisch voordelig voor kinderen, en belangeloze fiscale voordelen. Het vereist echter ook veel samenwerking, communicatie en inzet van de ouders. Het is niet voor iedereen geschikt, maar voor diegenen die erin slagen, kan het een uitstekende oplossing zijn. Het is belangrijk dat ouders goed overleggen, afspraken maken en samenwerken in het belang van het kind.

Bronnen

1. BNN Legal - Co-ouderschap en gelijkwaardig ouderschap
2. Samenuiteen - Co-ouderschap
3. NIBUD - Scheiding en co-ouderschap
4. NJI - Vormen van ouderschap
5. Kinderopvang Lappelein - Gedeeld ouderschap
6. De Brouwer Advocaten - Vormen van ouderschap
7. Rijksoverheid - Ouderlijk gezag
8. Rijksoverheid - Omgang met kind na scheiding