Ouderschapsverlof en financiële ondersteuning voor ouders

Ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van de regelingen rondom het opvoeden van kinderen, vooral bij scheidingen of co-ouderschap. Het betreft een periode waarin ouders hun werk kunnen aanpassen om zich volledig te kunnen richten op hun kind. In Nederland zijn er specifieke regels en regelingen die bepalen hoe ouderschapsverlof werkt, hoe lang het duurt en welke financiële ondersteuning er beschikbaar is. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van ouderschapsverlof en de daarbij horende toeslagen en ondersteuningsregelingen besproken.

Wat is ouderschapsverlof?

Ouderschapsverlof is een verlof dat ouders kunnen nemen om zich te kunnen richten op hun kind. Dit verlof kan zowel betaald als onbetaald zijn. De wet stelt vast dat ouders recht hebben op onbetaald ouderschapsverlof tot het kind 8 jaar is. Daarnaast is er de mogelijkheid op een betaling van de eerste 9 weken van het verlof, zodat ouders hun inkomen kunnen blijven opbouwen.

De lengte van het ouderschapsverlof wordt bepaald door het aantal uren dat de ouder per week werkt. Het verlof duurt 26 keer het aantal uren dat per week gewerkt wordt. Bijvoorbeeld: als een ouder 36 uur per week werkt, heeft hij of zij recht op 936 uur ouderschapsverlof. Dit verlof kan in overleg met de werkgever worden opgenomen, waarbij de werkgever ook kan kiezen voor een langere termijn.

Wat is co-ouderschap?

Co-ouderschap is een situatie waarin ouders na een scheiding het ouderlijk gezag delen. Dit betekent dat de kinderen ongeveer even vaak bij de ene als de andere ouder wonen, en dat de ouders samen de zorg en opvoeding van het kind regelen. Bij co-ouderschap is het belangrijk om afspraken te maken over de verdeling van de kosten, de omgang met het kind en de communicatie tussen de ouders.

De wet stelt vast dat ouders die co-ouderschap kiezen, verplicht zijn om een ouderschapsplan op te stellen. Dit plan bevat afspraken over de verdeling van de zorg, de financiële verantwoordelijkheden en de omgang met het kind. Deelname van het kind aan het opstellen van het plan is verplicht, zodat het kind zich kan betrekken bij de beslissingen die het betreffen.

Wat zijn de financiële ondersteuning en toeslagen?

Naar aanleiding van het co-ouderschap zijn er verschillende financiële ondersteuningsregelingen en toeslagen beschikbaar. De belangrijkste daarvan is de kinderbijslag, het kindgebonden budget en de kinderopvangtoeslag. Deze regelingen zijn gericht op het verlagen van de financiële lasten voor ouders, met name bij scheidingen of co-ouderschap.

Kinderbijslag

De kinderbijslag is een bijdrage van de overheid die ouders krijgen voor het opvoeden van hun kind. Het bedrag is afhankelijk van het inkomen van de ouders en het aantal kinderen. Kinderen tot 18 jaar hebben automatisch recht op de kinderbijslag, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Bij co-ouderschap krijgen de ouders standaard beiden de helft van de kinderbijslag, tenzij anders is afgesproken.

De SVB (Sociale Verzekeringsbank) stopt met het betalen van de kinderbijslag wanneer het kind 18 jaar wordt. Ook kan er sprake zijn van een verdubbeling van de kinderbijslag voor kinderen die intensieve zorg nodig hebben.

Kindgebonden budget

Het kindgebonden budget is een bijdrage voor ouders van kinderen tot 18 jaar. Het bedrag is afhankelijk van het verzamelinkomen van de ouders en het aantal kinderen. De Belastingdienst biedt een proefberekening aan om te bepalen of en hoeveel kindgebonden budget je kunt krijgen.

Bij co-ouderschap is het belangrijk om te besluiten welke ouder het kindgebonden budget krijgt. Dit kan worden geregeld via het ouderschapsplan. De aanvrager van de kinderbijslag en het kindgebonden budget is meestal dezelfde persoon, tenzij anders is afgesproken.

Kinderopvangtoeslag

De kinderopvangtoeslag is een bijdrage van de overheid voor ouders die hun kind in de opvang hebben. Het bedrag is afhankelijk van het inkomen van de ouders en het aantal uren dat het kind in de opvang zit. De toeslag is bedoeld om de kosten van de opvang te verlagen. Bij co-ouderschap kunnen de ouders elk hun eigen kinderopvangtoeslag krijgen, mits aan de voorwaarden is voldaan.

Tegemoetkomingen en subsidies

Daarnaast zijn er verschillende tegemoetkomingen en subsidies beschikbaar, zoals de tegemoetkoming scholieren, de tegemoetkoming schoolkosten en het kinderbijslag. Deze regelingen zijn bedoeld om de kosten van het onderwijs en de opvoeding van het kind te verlagen. Deelname van het kind aan het opstellen van het plan is verplicht, zodat het kind zich kan betrekken bij de beslissingen die het betreffen.

Wat zijn de gevolgen van co-ouderschap voor de toeslagen?

Bij co-ouderschap kan het zijn dat er sprake is van een hoger recht op huurtoeslag, kinderopvangtoeslag of andere subsidies. Dit komt doordat het kind in beide huishoudens wordt meegerekend. Bijvoorbeeld: bij huurtoeslag kan het kind meegerekend worden als medebewoner, ook al staat het niet op het adres van de ouder. Dit kan leiden tot een hogere toeslag.

Bij kinderopvangtoeslag kan het zijn dat beide ouders een deel van de toeslag ontvangen, mits aan de voorwaarden is voldaan. Ook bij de huurtoeslag kan het zijn dat beide ouders een hogere toeslag krijgen, mits het kind in beide huishoudens wordt meegerekend.

Wat is het ouderschapsplan?

Het ouderschapsplan is een document waarin de ouders afspraken maken over de verdeling van de zorg, de financiële verantwoordelijkheden en de omgang met het kind. Het plan moet worden opgesteld bij een scheiding of bij co-ouderschap. Het is belangrijk dat het plan wordt opgesteld in overleg met het kind, zodat het kind zich kan betrekken bij de beslissingen die het betreffen.

Het plan bevat onder andere afspraken over de roosterafspraken, de woonafstand, de taakverdeling, de communicatie en de verjaardagen. Het is belangrijk dat de ouders samenwerken en goede afspraken maken, zodat het kind zich veilig en goed opstelt.

Wat zijn de gevolgen van ouderschapsverlof voor het inkomen?

Bij het nemen van ouderschapsverlof kan het zijn dat het inkomen tijdelijk wordt verlaagd. Dit komt doordat de ouder tijdens het verlof geen inkomensopbouw heeft. Het is daarom belangrijk dat ouders hier rekening mee houden bij het plannen van het verlof.

Bij het nemen van het verlof moet de ouder minimaal 2 maanden van tevoren met de werkgever overleg plegen. Het verlof moet binnen 1 jaar na de geboorte van het kind worden opgenomen. Bij adoptie of pleegzorg moet dit binnen 1 jaar na opname in het gezin en voordat het kind 8 jaar is.

Conclusie

Ouderschapsverlof is een belangrijk onderdeel van de regelingen rondom het opvoeden van kinderen, vooral bij scheidingen of co-ouderschap. Het betreft een periode waarin ouders hun werk kunnen aanpassen om zich volledig te kunnen richten op hun kind. In Nederland zijn er specifieke regels en regelingen die bepalen hoe ouderschapsverlof werkt, hoe lang het duurt en welke financiële ondersteuning er beschikbaar is. Daarnaast zijn er verschillende toeslagen en ondersteuningsregelingen beschikbaar, waarmee de financiële lasten voor ouders kunnen worden verlaagd. Het is belangrijk dat ouders bij een scheiding of co-ouderschap goed overleg plegen en afspraken maken, zodat het kind zich veilig en goed kan ontwikkelen.

Bronnen

1. https://www.nibud.nl/onderwerpen/scheiden/co-ouderschap/
2. https://www.nibud.nl/onderwerpen/inkomensondersteuning/regelingen-voor-ouders/
3. https://www.fnv.nl/werk-inkomen/zwanger-ouderschap/ouderschapsverlof
4. https://uitelkaar.nl/info-over-scheiden/co-ouderschap-toeslagen
5. https://juridischloket.nl/werk-en-inkomen/ziekte-en-zwangerschap/ouderschapsverlof/?hl=nl-NL
6. https://www.rijksfinancien.nl/belastingplan-memorie-van-toelichting/2024/d17e3716
7. https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/nl/toeslagen/content/toeslagen-co-ouderschap
8. https://www.consumentenbond.nl/belastingaangifte/zelf-aangifte-doen/financiele-gevolgen-ouderschapsverlof
9. https://www.uwv.nl/nl/betaald-ouderschapsverlof/betaald-ouderschapsverlof-aanvragen