Mentale voorbereiding op ouderschap en de impact op gezin en kindontwikkeling
juli 1, 2025
De samenwerking tussen ouders en school is van cruciaal belang voor de ontwikkeling van kinderen. In de bronnen wordt duidelijk gemaakt dat educatief ouderschap niet alleen betrekking heeft op het begeleiden van kinderen thuis, maar ook op het opbouwen van een gelijkwaardig partnerschap tussen ouders en leraren. Dit artikel bespreekt de kernprincipes van educatief ouderschap, de rol van ouders in het onderwijs, en hoe scholen en ouders effectief kunnen samenwerken om de ontwikkeling van kinderen te bevorderen.
Ouders spelen een centrale rol in de ontwikkeling van hun kind. Volgens onderzoek is het belangrijk dat ouders hun kinderen ondersteunen bij het leren, zowel thuis als op school. De basis van deze ondersteuning ligt in het tonen van interesse en het bemoedigen van het kind. Bovendien zijn realistische verwachtingen van belang, zoals het begrijpen van de capaciteiten van het kind en het geven van vertrouwen (Bakker et al., 2013).
Er zijn verschillende niveaus van ouderbetrokkenheid, waaronder het zorgen voor een positieve thuissituatie, het actief meewerken aan het huiswerk, het helpen bij activiteiten op school, en het deelnemen aan de Medezeggenschapsraad. De meest effectieve vorm van ouderbetrokkenheid is wanneer ouders en school samenwerken aan het leren en de ontwikkeling van het kind. Dit gebeurt vaak via een gelijkwaardig partnerschap, waarin ouders als ervaringsdeskundigen en leraren als onderwijsprofessionals samenwerken (Onderwijskennis.nl).
Om een sterke samenwerking tussen ouders en school te realiseren, is het belangrijk dat beide partijen gedeelde verwachtingen hebben over contactmomenten, heldere procedures hebben en kunnen voldoen aan de uitvoering daarvan. Daarnaast is het belangrijk dat ouders zich goed voelen in de schoolomgeving en dat de verwachtingen over hun rol en de momenten waarop hun bijdrage wordt verwacht transparant zijn (Lusse, 2013).
Een belangrijke voorwaarde voor sterke ouderbetrokkenheid is dat leraren een balans vinden in de ambities van beide partijen. Dit is een continu proces waarin het belangrijk is dat leraren naar ouders luisteren en rekening houden met het acceptatieproces als hun kind (extra) zorg nodig heeft (Lusse, 2019). Daarnaast is het belangrijk dat ouders in risicosituaties in de samenwerking met school op maat worden geplaatst (Lusse & Van der Pluijm, 2023).
Goede communicatie is essentieel voor een effectieve samenwerking tussen ouders en school. Ouders en school hebben hetzelfde belang: het welzijn van het kind. Daardoor is het belangrijk dat er een open en begrijpelijk contact is tussen ouders en leraren. Ouders voelen zich meer welkom als de verwachtingen over hun rol en de momenten waarop hun bijdrage wordt verwacht transparant zijn (Lusse, 2013).
Daarnaast is het belangrijk dat ouders worden geïnformeerd over de activiteiten in de school en dat er een heldere jaaragenda is, zodat ouders weten wanneer ze hun bijdrage kunnen leveren. Bovendien is het belangrijk dat ouders goed worden ontvangen en dat er een uitnodigende communicatie is (Lusse, 2013). Een samenwerking die opbouwt, vereist dat ouders en leraren gemeenschappelijk de inrichting van de samenwerking vormgeven (Ilias, 2022).
De basis voor de ontwikkeling van taal en geletterdheid wordt thuis gelegd. Ouders kunnen hun kinderen hierbij helpen door hen te ondersteunen bij het lezen en het schrijven. Daarnaast is het belangrijk dat ouders de thuistalen van leerlingen waarderen en in de klas inzetten (Agirdag, 2020). Ouders kunnen ook helpen bij het stimuleren van de eerste en tweede taalverwerving van kinderen door het gebruik van de thuistaal te stimuleren (Cummins, 1992).
Bij het ondersteunen van de taalontwikkeling van kinderen is het belangrijk dat ouders en leraren samenwerken. Leraren kunnen de afstand tussen school en thuis verkleinen door de thuistalen van leerlingen te waarderen en in de klas in te zetten. Daarnaast kunnen ouders bijdragen aan de ontwikkeling van hun kind door digitale prentenboeken te gebruiken (Fikrat-Wevers et al., 2021).
Ouders spelen een belangrijke rol bij de keuzes en schoolloopbaan van hun kind. Kinderen zien hun ouders als belangrijkste raadgever bij dergelijke keuzes en gebruiken hen graag als een klankbord om hun interesses, kwaliteiten en schoolloopbaankeuzes te bespreken (Klaassen et al., 2011). Daarom is het belangrijk dat ouders worden begeleid bij het nemen van keuzes voor extra curriculaire activiteiten, stages, profielen en vervolgonderwijs (Lusse, 2013).
Ouders kunnen hierbij helpen door hun kind te ondersteunen bij het bespreken van hun interesses en kwaliteiten. Bovendien is het belangrijk dat ouders en leraren samenwerken aan het opbouwen van een goede schoolloopbaan voor hun kind. Dit gebeurt vaak via een gelijkwaardig partnerschap, waarin ouders als ervaringsdeskundigen en leraren als onderwijsprofessionals samenwerken (Onderwijskennis.nl).
In bepaalde situaties is de samenwerking met ouders belangrijker dan ooit. Bijvoorbeeld in situaties waarin het verschil tussen school en thuis groter is, of wanneer ouders in risicosituaties terechtkomen. In dergelijke gevallen is het belangrijk dat ouders in de samenwerking met school op maat worden geplaatst (Lusse & Van der Pluijm, 2023). Daarnaast is het belangrijk dat ouders worden begeleid bij hun ondersteuning, zodat zij hun kinderen kunnen helpen bij het leren en de ontwikkeling van hun kind.
Educatief ouderschap is van cruciaal belang voor de ontwikkeling van kinderen. De samenwerking tussen ouders en school is essentieel om de ontwikkeling van kinderen te bevorderen. Ouders spelen een centrale rol in het leren en de ontwikkeling van hun kind, terwijl leraren hun kennis en ervaring inzetten om dit proces te ondersteunen. Door een gelijkwaardig partnerschap op te zetten, kunnen ouders en leraren effectief samenwerken aan de ontwikkeling van kinderen. Dit vereist echter een open communicatie, duidelijke verwachtingen en een sterke betrokkenheid van zowel ouders als leraren.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet