Doel en Waarden van Stevig Ouderschap

Stevig Ouderschap is een preventief programma dat gericht is op het ondersteunen van ouders, met name in de periode rondom de geboorte van hun kind. Het programma richt zich op het versterken van de band tussen ouder en kind, het creëren van een veilige en stimulerende omgeving voor de ontwikkeling van het kind, en het verkleinen van het risico op opvoedingsproblemen. Het doel van Stevig Ouderschap is om ouders vroegtijdig te ondersteunen, zodat mogelijke problemen op tijd kunnen worden gesignaleerd en voorkomen. Het programma biedt hulp bij het versterken van het zelfvertrouwen, de zelfredzaamheid en het sociale netwerk van ouders, en draagt bij aan een goede start voor zowel ouder als kind.

Doelstelling van Stevig Ouderschap

Het hoofddoel van Stevig Ouderschap is het voorkomen van ernstige opvoedingsproblemen, waaronder kindermishandeling en verwaarlozing. Dit doel wordt bereikt door verbetering, versterking en vergroting van ouderschaps- en opvoedkennis, opvoedinzicht, -vaardigheden en -attitudes, zelfvertrouwen, stresshantering en sociale steun. De interventie is als effectieve interventie ‘effectief volgens eerste aanwijzingen’.

De dienst Stevig Ouderschap is bedoeld voor (aanstaande) ouders die behoefte hebben aan extra ondersteuning. Dit kan het geval zijn als ouders onzeker zijn over het ouderschap, weinig steun ervaren vanuit hun omgeving, een belaste jeugd hebben gehad, of kampen met verslaving of psychische problemen. Ook ouders die niet kunnen starten met Voorzorg kunnen baat hebben bij deze ondersteuning. De aanmelding kan plaatsvinden vanaf 12 weken zwangerschap tot het kind een half jaar oud is. Een basisvoorwaarde is dat de ouder de Nederlandse taal enigszins beheerst en woont in een gemeente waar het programma wordt aangeboden.

Uitvoering van Stevig Ouderschap

Stevig Ouderschap wordt uitgevoerd door gespecialiseerde jeugdverpleegkundigen. De jeugdverpleegkundige gaat ongeveer zes keer op huisbezoek na de geboorte: als het kind ongeveer 6 weken oud is en daarna bij 3 maanden, 6 maanden, 9 maanden, 12 maanden en 18 maanden. Maar in het begin vaker contact of misschien juist als het kind wat groter is, is ook mogelijk. De ouders bepalen de planning van het programma. Aanvullend kunnen er vanaf 16 weken zwangerschap ongeveer vier prenatale huisbezoeken plaatsvinden.

Tijdens deze bezoeken, die ongeveer 90 minuten duren, kunnen ouders hun verhaal kwijt, vragen stellen over de verzorging en opvoeding van hun kind, en praten over hun achtergrond en opvoeding. De ouder bepaalt zelf wat er besproken wordt. Het programma is vrijwillig en wordt afgestemd op de individuele behoeften van de ouder(s).

Belangrijkste Doelgroep

Stevig Ouderschap is gericht op kwetsbare (aanstaande) ouders en gezinnen, ongeacht waar ze wonen. Voorbeelden van indicaties: onzekerheid, vervelende jeugdervaringen, weinig sociaal netwerk. De dienst Stevig Ouderschap is ook mogelijk vóór de geboorte. Dan zijn er 4 huisbezoeken, met deze aandachtspunten: de beleving van de moeder, het sociale netwerk, praktische voorzieningen, zwangerschap en gezonde leefstijl, en voorbereiden op ouderschap.

Effectiviteit en Resultaten

Uit onderzoek blijkt dat jeugdigen waarvan de ouders meededen zich lichamatisch en sociaal-emotioneel beter ontwikkelen. Ouders geven aan dat zij door Stevig Ouderschap de ontwikkeling van hun jeugdige beter begrijpen en hun gezin daardoor meer in balans is. Ook hebben ze meer vertrouwen in zichzelf als ouder. Vijf jaar nadat de huisbezoeken zijn afgesloten, zeggen ze dit nog steeds.

Ouders en verpleegkundige ervaren SO als positief. Driekwart van de ouders vinden de interventie (zeer) zinvol en voelen zich zekerder en gegroeid als ouder. De door ouders ervaren positieve effecten zijn met de opzet van het onderzoek niet aangetoond. Het grote aantal gezinnen dat te maken krijgt met opvoedproblemen en de ernstige gevolgen die deze problemen kunnen hebben voor de kinderen, benadrukken het belang van vroegtijdige ondersteuning. Het heeft de voorkeur om in de eigen omgeving van het gezin ondersteuning te bieden, waarbij de eigen kracht van de ouders wordt versterkt.

Belangrijke Kenmerken van Stevig Ouderschap

Stevig Ouderschap is een preventieve methodiek voor gezinnen in de prenatale fase of met een pasgeboren kind, gericht op het verkleinen van het risico op opvoedingsproblemen. Dit hoofddoel van Stevig Ouderschap wordt gerealiseerd door het aanbieden van extra steun thuis bij gezinnen met risicofactoren voor opvoedingsproblemen (dmv de SO-vragenlijst wordt vastgesteld of risicofactoren bij ouders aanwezig zijn). SO is gericht op de volgende eigen kracht elementen: 1) het activeren/versterken van sociale netwerken rond ouders, 2) het bevorderen van opvoedcompetenties van ouders, en 3) het weer grip krijgen op hun eigen leven.

Belangrijke Resultaten

De doelstelling van dit project is vaststellen of Stevig Ouderschap effect heeft op het versterken van de eigen kracht van ouders met een verhoogd risico op opvoedingsproblematiek (op kinderleeftijd 12 en 18 maanden). Onder Eigen Kracht wordt in dit onderzoek het volgende verstaan: het versterken van het sociale netwerk, de zelfredzaamheid, de opvoedingsvaardigheden en veerkracht. Daarnaast wordt onderzocht welke kenmerken van ouders, kind, verpleegkundige of organisaties van invloed zijn op: a) de effectiviteit van Stevig Ouderschap m.b.t. het versterken van de eigen kracht van ouders en b) de overdraagbaarheid en brede implementatie van Stevig Ouderschap.

Belangrijke Resultaten

De dienst Stevig Ouderschap is ook mogelijk vóór de geboorte. Dan zijn er 4 huisbezoeken, met deze aandachtspunten: - De beleving van de moeder; - Het sociale netwerk; - Praktische voorzieningen; - Zwangerschap en gezonde leefstijl; - Voorbereiden op ouderschap.

De interventie is als effectieve interventie ‘effectief volgens eerste aanwijzingen’. Het programma is gratis voor deelnemers. Er zijn geen kosten verbonden aan de huisbezoeken of de begeleiding door de jeugdverpleegkundige.

Belangrijke Resultaten

Stevig Ouderschap speelt een belangrijke rol in het bieden van ondersteuning aan ouders en het bevorderen van een gezonde ontwikkeling van kinderen. Door ouders vroegtijdig te ondersteunen, kan het programma bijdragen aan het verkleinen van de kans op opvoedproblemen en het creëren van een positieve en stimulerende omgeving voor kinderen.

Bronnen

1. Stevig Ouderschap - GGDWB
2. Stevig Ouderschap - ZonMw
3. Stevig Ouderschap - Officiële website
4. Stevig Ouderschap - Voor ouders
5. Stevig Ouderschap - NCJ
6. Stevig Ouderschap - Kansrijke Start
7. Stevig Ouderschap - Kindertehuis Lappelein
8. Stevig Ouderschap - Wat is Stevig Ouderschap
9. Stevig Ouderschap - JGZ
10. Doel - Encyclo.nl