Co-ouderschap eisen: Wat moet je weten?
juli 1, 2025
Goed genoeg ouderschap is een belangrijk concept binnen de jeugdhulp en jeugdbescherming. Het gaat om het bieden van een stabiele, zorgzame en liefdevolle omgeving waarin kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Dit artikel beschrijft de voorwaarden voor goed genoeg ouderschap, gebaseerd op verschillende modellen en inzichten, en hoe professionals deze kunnen gebruiken bij het beoordelen van de opvoedsituatie van een kind. Het artikel richt zich op het in kaart brengen van de krachten en zorgen binnen een gezin, met de veiligheid van het kind als hoogste prioriteit.
Goed genoeg ouderschap draagt niet om perfectie, maar om het bieden van een stabiele en liefdevolle omgeving waarin een kind kan opgroeien en zich ontwikkelen. Door deze 14 punten in acht te nemen, kunnen ouders hun kind helpen om de vaardigheden en het zelfvertrouwen te ontwikkelen die nodig zijn om op te groeien tot een gezonde en gelukkige volwassene. Het doel is om als ouder te blijven leren, te groeien en te ondersteunen, zonder de druk om perfect te zijn.
De 14 voorwaarden voor goed genoeg ouderschap
De 14 voorwaarden voor goed genoeg ouderschap vormen een belangrijk kader voor het beoordelen van de kwaliteit van opvoederschap. Ze helpen bij het bepalen of een gezin aan de eisen voldoet om kinderen optimaal te laten ontwikkelen. De voorwaarden zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en ervaringen van hulpverleners. Ze vormen een basis voor het beoordelen van de kwaliteit van opvoederschap van een ouder. Het is belangrijk om te beseffen dat goed genoeg ouderschap niet perfectie betekent, maar een stabiele, zorgzame en liefdevolle omgeving waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen.
1. Aanvaarden van verantwoordelijkheid
Een ouder moet zich bewust zijn van de verantwoordelijkheden die bij het opvoeden horen. Dit omvat het zorgen voor de fysieke, emotionele en sociale behoeften van het kind. Een ouder moet zich kunnen inzetten voor het welzijn van het kind en de nodige stappen ondernemen om dit te waarborgen.
2. Veilige fysieke directe omgeving
De directe omgeving van het kind moet veilig zijn. Dit omvat het zorgen voor een veilig woning, de bescherming tegen fysieke mishandeling en het waarborgen van een gezonde leefomgeving.
3. Affectief klimaat
Een affectief klimaat betekent dat de ouders hun kind emotionele bescherming, steun en begrip geven. Er is sprake van een veilige hechting tussen ouder en kind. Er is sprake van wederzijdse genegenheid.
4. Ondersteunende flexibele opvoedingsstructuur
Een ouder moet een flexibele opvoedingsstructuur aanbieden. Dit omvat het aanpassen van de opvoedingsstijl aan de behoeften van het kind en het bieden van ruimte voor eigen ontwikkeling.
5. Adequaat voorbeeldgedrag door ouders
Ouders laten gedrag, normen en waarden zien die het kind kan overnemen. Dit omvat het tonen van respect, empathie en verantwoordelijkheid.
6. Interesse in het kind
Ouders tonen oprechte interesse in hun kind als persoon en in diens leefwereld. Dit omvat het luisteren naar het kind, het delen van ervaringen en het aanbieden van ondersteuning bij de ontwikkeling van het kind.
7. Continuïteit in opvoeding en verzorging, toekomstperspectief
De ouders zorgen zodanig voor hun kind dat veilige hechting optreedt. De jeugdige heeft vertrouwen in de aanwezigheid van de ouders en ervaart een toekomstperspectief.
8. Veilige fysieke wijdere omgeving
De bredere omgeving waarin het kind opgroeit is veilig. Er zijn geen bedreigingen voor de ontwikkeling van het kind, zoals criminaliteit, oorlog, natuurrampen, ziekten of andere risico’s.
9. Respect voor het kind
De omgeving neemt de behoeften, wensen, gevoelens en verlangens van het kind serieus. Het kind wordt niet gediscrimineerd op basis van achtergrond, etniciteit, religie en andere kenmerken.
10. Sociaal netwerk
Het kind en het gezin kunnen terugvallen op een sociaal netwerk. Dit omvat het onderhouden van relaties met familie, vrienden en andere betrokkenen.
11. Toegang tot scholing en opleiding
Het kind krijgt toegang tot scholing en mogelijkheid om persoonlijkheid en talenten te ontplooien, bijvoorbeeld via sport of muziek.
12. Omgang met leeftijdgenoten
Het kind heeft de kans om met leeftijdsgenoten om te gaan in verschillende situaties die passen bij de leeftijd en ontwikkelingsfase.
13. Positief voorbeeldgedrag in de samenleving
Het kind heeft contact met andere kinderen en volwassenen die belangrijk gedrag, normen en waarden laten zien die het kan meenemen in de verdere ontwikkeling.
14. Stabiliteit in levensomstandigheden, toekomstperspectief
De ouders bieden stabiliteit in de levensomstandigheden van het kind. Dit omvat het zorgen voor een veilige en stabiele omgeving waarin het kind zich kan ontwikkelen.
De rol van de familie en de bredere omgeving
Binnen het model van het Best Interest of the Child (BIC-model) worden de eerste zeven voorwaarden gegeven voor het gezin, terwijl de rest gericht is op de samenleving. Dit model is ontstaan uit het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind. De voorwaarden zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en ervaringen van hulpverleners.
Deze voorwaarden zijn van toepassing op gezinnen met meervoudige en complexe problemen. Het is belangrijk om de situatie in het gezin in kaart te brengen en te beoordelen of deze goed genoeg is. Dit kan worden gedaan met behulp van verschillende hulpmiddelen, waaronder de Vragenlijst Gezinsfunctioneren voor Ouders (VGFO).
De Vragenlijst Gezinsfunctioneren voor Ouders (VGFO)
De VGFO meet het functioneren van ouders binnen het gezin in de opvoeding van hun kinderen. De vragenlijst wordt ingevuld door de ouders en bevat 28 items verdeeld over 5 schalen: Basiszorg, Opvoeding, Sociale contacten, Jeugdbeleving en Partnerrelatie. Daarnaast wordt ook het totale gezinsfunctioneren gemeten.
De VGFO is een nuttig hulpmiddel voor hulpverleners om een beeld te krijgen van het functioneren van het gezin en de problemen die ouders in het gezin ervaren. De vragenlijst helpt bij het bepalen of het gezin aan de eisen voldoet om kinderen optimaal te laten ontwikkelen.
De rol van de rechtspraak
In de praktijk blijkt dat sommige situaties niet in het belang van het kind zijn. Dit komt voort uit de vele zaken waarin Fiduon betrokken is. Hulpverleners, Gecertificeerde Instellingen, Raad voor de Kinderbescherming en zelfs ook de Rechtspraak nemen aan dat een ouder die deze actieve inspanningsplicht niet invult of zelfs actief afbreuk doet aan een normale verstandhouding met de andere ouder, nog steeds ‘goed genoeg’ is/kan zijn als deze maar ‘voldoende’ zorgdraagt voor de overige elementen in de ‘basiszorg’ voor het kind.
Conclusie
Goed genoeg ouderschap is een belangrijk concept binnen de jeugdhulp en jeugdbescherming. Het gaat om het bieden van een stabiele, zorgzame en liefdevolle omgeving waarin kinderen zich optimaal kunnen ontwikkelen. De 14 voorwaarden voor goed genoeg ouderschap vormen een belangrijk kader voor het beoordelen van de kwaliteit van opvoederschap. De voorwaarden zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en ervaringen van hulpverleners. Het is belangrijk om te beseffen dat goed genoeg ouderschap niet perfectie betekent, maar een stabiele, zorgzame en liefdevolle omgeving waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
