De Verklaring Omtrent het Gedrag in de Kinderopvang en het Onderwijs: Een Uitgebreide Gids

De Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) is een essentiële vereiste voor personen die werkzaam zijn in de kinderopvang en het onderwijs. Deze verklaring toont aan dat een individu geen strafbare feiten heeft gepleegd die relevant zijn voor de functie, en draagt bij aan de veiligheid en het welzijn van kinderen en leerlingen. Recentelijk zijn er wijzigingen doorgevoerd in de regelgeving omtrent de VOG, met name voor professionals die in zowel de kinderopvang als het primair onderwijs werkzaam zijn. Dit artikel biedt een gedetailleerd overzicht van de VOG-procedure, de vereisten, en de recente ontwikkelingen, gebaseerd op actuele informatie.

De VOG: Wat is het en waarom is het nodig?

Een VOG is een officiële verklaring van de overheid die aantoont dat iemands verleden geen bezwaar vormt voor het uitoefenen van een bepaalde functie. Werkgevers in sectoren zoals de kinderopvang, het onderwijs en de zorg vragen vaak om een VOG om de betrouwbaarheid van potentiële werknemers te waarborgen. Dit is met name belangrijk in beroepen waar direct contact is met kwetsbare groepen, zoals kinderen. De VOG dient als een extra veiligheidsmaatregel om te garanderen dat personen die met kinderen werken geen risico vormen voor hun veiligheid en ontwikkeling.

VOG-vereisten voor de Kinderopvang en het Onderwijs

Tot voor kort was het voor professionals die zowel in de kinderopvang als in het primair onderwijs werkzaam waren, noodzakelijk om twee afzonderlijke VOG’s aan te vragen. Dit veroorzaakte administratieve lasten voor zowel werkgevers als werknemers. Echter, per 1 juli 2024 is een belangrijke wijziging doorgevoerd. Een VOG voor de kinderopvang, met screeningsprofiel 84 en 86, is nu voldoende voor het primair onderwijs. Deze maatregel is vooral voordelig voor geïntegreerde kindcentra (IKC’s) waar professionals in beide sectoren werkzaam zijn.

Het is belangrijk op te merken dat de VOG niet ouder mag zijn dan zes maanden bij aanvang van het werk in de kinderopvang of het primair onderwijs. Voor overblijfkrachten geldt een kortere termijn: de VOG mag niet ouder zijn dan twee maanden. Een koppeling in het Personenregister Kinderopvang is niet voldoende; enkel de daadwerkelijke (digitale) VOG is geldig. De instemming van de werkgever is vereist voor het gebruik van de VOG-kinderopvang.

Het Aanvraagproces van een VOG

Het aanvraagproces van een VOG kan door de werkgever of door de werknemer zelf worden gestart. De procedure omvat het invullen van een aanvraagformulier en het verstrekken van de benodigde persoonlijke gegevens. De gemeente beoordeelt de aanvraag en voert een onderzoek uit in het strafregister. De beoordeling richt zich op strafbare feiten die relevant zijn voor de functie, zoals geweld, bedreiging en inbreuken op de privacy.

De duur van het aanvraagproces kan variëren, maar het is belangrijk om de VOG tijdig aan te vragen, aangezien deze niet ouder mag zijn dan de gestelde termijn bij aanvang van het werk. In sommige gevallen kan de aanvraag worden afgewezen als er sprake is van strafbare feiten die een risico vormen voor de functie.

De Impact van een Strafblad op Werk in de Kinderopvang

Het hebben van een strafblad kan gevolgen hebben voor de mogelijkheid om in de kinderopvang te werken. De aard van de veroordeling, de tijd die is verstreken sinds de veroordeling, en de relevantie van de strafbare feiten voor de functie worden allemaal in overweging genomen bij de beoordeling van de VOG-aanvraag. Niet elke veroordeling leidt automatisch tot een afwijzing, maar het kan wel de kans op goedkeuring verminderen.

In sommige gevallen kan een oude veroordeling minder gewicht hebben, terwijl voor andere functies, zoals die in de zorg of het onderwijs, zelfs een oud strafblad een probleem kan vormen. Het is raadzaam om juridisch advies in te winnen om de specifieke situatie te bespreken.

Nieuwe Regelgeving en Veranderingen in 2025

In 2025 worden er diverse veranderingen doorgevoerd die van invloed zijn op de kinderopvang en het basisonderwijs. Een belangrijke wijziging is de stijging van de kinderopvangtoeslag, waardoor kinderopvang bijna gratis wordt. Daarnaast worden er nieuwe eisen gesteld aan de kwalificatie van pedagogisch medewerkers, waaronder een taaleis (minimaal taalniveau 3F of B2 voor mondelinge taalvaardigheid) en specifieke scholingseisen voor medewerkers op babygroepen.

Ook in het basisonderwijs worden wijzigingen doorgevoerd, waaronder een verbod op mobiele telefoons in de klas, tenzij ze voor educatieve doeleinden worden gebruikt.

VOG en Vrijwilligerswerk

Ook voor vrijwilligers die met kwetsbare groepen werken, zoals kinderen, is een VOG vaak vereist. Organisaties moeten ervoor zorgen dat vrijwilligers geen verleden hebben dat hen ongeschikt maakt voor het werk. Dit versterkt het vertrouwen tussen de organisatie en de gemeenschap. De aanvraagprocedure voor een VOG voor vrijwilligerswerk is vergelijkbaar met die voor betaalde functies. Dankzij de Regeling Gratis VOG is het aanvragen van een VOG voor vrijwilligers kosteloos.

Alternatieven voor een VOG

In sommige situaties kan het moeilijk zijn om een VOG te verkrijgen. Er zijn echter alternatieven die overwogen kunnen worden, afhankelijk van de specifieke situatie en de eisen van de functie. Een verklaring omtrent gedrag van een andere instantie, of een verklaring van geen bezwaar, kan in bepaalde gevallen worden geaccepteerd. Het is belangrijk om dit met de werkgever te bespreken.

De Rol van de Werkgever

Werkgevers spelen een cruciale rol in het VOG-proces. Zij zijn verantwoordelijk voor het informeren van werknemers over de VOG-vereisten en het ondersteunen bij de aanvraagprocedure. Daarnaast moeten werkgevers ervoor zorgen dat alle medewerkers die met kwetsbare groepen werken, een geldige VOG hebben.

Conclusie

De Verklaring Omtrent het Gedrag is een essentieel instrument voor het waarborgen van de veiligheid en het welzijn van kinderen en leerlingen in de kinderopvang en het onderwijs. De recente wijzigingen in de regelgeving, met name de mogelijkheid om een VOG voor de kinderopvang te gebruiken voor het primair onderwijs, vereenvoudigen de procedure en verminderen de administratieve lasten. Het is belangrijk voor zowel werkgevers als werknemers om op de hoogte te zijn van de actuele eisen en procedures omtrent de VOG, om te zorgen voor een veilige en betrouwbare omgeving voor kinderen en leerlingen.

Bronnen

1. Akorda
2. Kindergarden
3. Rijksoverheid - Aanvraagformulier VOG
4. RTV Rotterdam - VOG aanvragen
5. Leafman - Voor welke beroepen heb je een VOG nodig?
6. Ingevorderd Rijbewijs - Strafblad en Kinderopvang
7. Nationale Onderwijsgids - VOG geldt ook in primair onderwijs
8. Rijksoverheid - Handreiking Regeling Gratis VOG
9. Baaslevert - Veranderingen in 2025 voor KDV en Basisscholen
10. Heerhugowaards Dagblad - Wat zegt een VOG eigenlijk?
11. Tipsenzo - Wat moeten werkgevers regelen voor een VOG?
12. Onderwijsvanmorgen - Beleidsupdate VOG
13. Ons Amersfoort - VOG aanvragen in Amersfoort
14. Duic - Wanneer is een VOG nodig?