Co-ouderschap: Wettelijke regelingen en praktische uitvoering

Co-ouderschap is een veelvoorkomende term in de context van scheidingen en het omgangsrecht met kinderen. Het is een vorm van gezamenlijk opvoeden waarbij ouders samen verantwoordelijkheid dragen voor de zorg, opvoeding en het welzijn van hun kinderen. In dit artikel wordt uitgelegd wat co-ouderschap inhoudt, hoe het werkt en onder welke omstandigheden het kan worden geweigerd. De informatie is gebaseerd op de opgeleverde bronnen en geeft een overzicht van de rechtsgevolgen, praktische toepassing en de rol van de rechter bij het bepalen van de juiste omgangsregeling.

Wat is co-ouderschap?

Co-ouderschap is geen wettelijke term, maar is de omschrijving van een gelijkwaardige verdeling van de zorg voor jullie kinderen. Bij co-ouderschap blijven de kinderen meestal 1 of 2 weken achter elkaar bij jou wonen en dezelfde periode bij je ex-partner. Let erop dat als jullie voor co-ouderschap kiezen, jullie kind maar bij 1 van jullie ingeschreven kan worden en daar zijn hoofdverblijf heeft. Co-ouderschap is een vorm van gezamenlijk opvoeden waarbij ouders samen beslissingen nemen over de zorg en opvoeding van hun kinderen. Het is geen wettelijke verplichting, maar een overeengekomen regeling tussen ouders. Bij co-ouderschap delen ouders zowel de verantwoordelijkheden als de rechten inzake de opvoeding van hun kind. Dit betekent dat zowel de moeder als de vader een rol spelen bij het bepalen van belangrijke beslissingen, zoals onderwijskeuze, gezondheidszorg en andere aspecten van het kinderleven.

Wettelijke regelingen

De wettelijke basis voor co-ouderschap ligt vooral in de wet op de ouderlijk zorg. Volgens deze wet is het verplicht dat ouders die willen scheiden en kinderen hebben die jonger zijn dan 18 jaar, een ouderschapsplan opstellen. Dit plan bevat afspraken over de verzorging en opvoeding van de kinderen. Daarnaast is het verplicht dat ouders die samen ouderlijk gezag hebben, een zorgregeling opstellen. Hierin staan afspraken over hoe ouders de zorg en opvoeding verdelen. Als 1 ouder gezag heeft, spreken de ouders een omgangsregeling af. De ouder zonder gezag mag het kind blijven zien. Maar die ouder is niet verantwoordelijk voor de zorg en opvoeding van het kind.

Praktische uitvoering

Bij co-ouderschap is het belangrijk dat ouders duidelijke afspraken maken over de verdeling van de zorg, het omgangsrecht en de financiële verantwoordelijkheden. Dit gebeurt vaak via een ouderschapsplan, dat verplicht is als ouders uit elkaar gaan. In dit plan staan niet alleen afspraken over de omgang, maar ook andere afspraken over de kinderen zoals kinderalimentatie en de beslissingen die jullie met toestemming van elkaar moeten blijven nemen. Als je al weet hoe je de zorg voor jullie kinderen verdeelt, maar nog geen overeenstemming hebt over de rest van de zaken die in het ouderschapsplan horen, is het verstandig de (deel)afspraken over de omgang of het co-ouderschap alvast schriftelijk vast te leggen en allebei te ondertekenen.

Communicatie tussen ouders

Communicatie is de sleutel bij het co-ouderschap, en het is dan ook belangrijk om dingen goed met elkaar af te spreken. Je bespreekt bijvoorbeeld: - de taakverdeling tussen ouders. Wie doet wat? - de woonafstand tussen beide huishoudens. Mag je zomaar naar een andere stad verhuizen? - de overkoepelende regels. Wat is de uiterlijke bedtijd? - het bespreken van belangrijke dingen en veranderingen (zoals schoolkeuze, vakantieregelingen of verhuizingen); - verjaardagen en feestdagen; - de financiën. Wie betaalt wat? En houden jullie een kostenboekje bij?

Financiële aspecten

Een veelgestelde vraag is hoe co-ouderschap zich verhoudt tot alimentatie. Co-ouderschap betekent niet automatisch dat er geen kinderalimentatie verschuldigd is. Ook bij een gelijke verdeling van de zorg kunnen er financiële verplichtingen zijn. Kinderalimentatie bij co-ouderschap wordt berekend op basis van: - De zorgverdeling - Het inkomen van beide ouders - De kosten van het kind

Als afspraken over het co-ouderschap zijn vastgelegd (in bijvoorbeeld het ouderschapsplan), kun je deze niet zomaar wijzigen. Zodra kinderen 18 jaar zijn, houdt het ouderlijk gezag op, en daarmee vaak ook de co-ouderschapsregeling.

Toepassing van co-ouderschap

Co-ouderschap is een goede optie wanneer de ouders goed met elkaar kunnen overleggen over de kinderen. Ouders moeten elkaar de kinderen ‘gunnen’ en snappen dat het voor een kind belangrijk is een hechte band met beide ouders te hebben. Een voorwaarde voor een goed functionerend co-ouderschap is dus een goede communicatie tussen de ouders. Daarnaast moeten ouders natuurlijk dichtbij elkaar wonen, zodat de kinderen vanuit beide adressen naar school, sport en clubs kunnen.

Mogelijke belemmeringen

Er kunnen praktische obstakels zijn voor zo’n gelijke verdeling. Denk aan de situatie dat een van de ouders weinig tijd heeft om voor de kinderen te zorgen of werktijden heeft die de zorg bemoeilijken. Maar er kunnen ook andere belemmeringen zijn. Bijvoorbeeld dat ouders slecht met elkaar communiceren en steeds conflicten met elkaar hebben over de kinderen. In zo’n situatie kan het beter zijn dat een kind één hoofdverzorger heeft in plaats van twee.

Wanneer kan co-ouderschap worden geweigerd?

Co-ouderschap is geen wettelijke verplichting, maar een overeengekomen regeling tussen ouders. Als de ouders het niet eens kunnen worden over de regeling van de zorg en opvoeding van hun kinderen, kan de rechter ingrijpen. De rechter bepaalt dan of co-ouderschap het juiste is, of of er een andere omgangsregeling moet worden vastgesteld. Hierbij wordt rekening gehouden met het belang van het kind, de gezondheid en veiligheid, de mogelijkheid tot een goede communicatie tussen de ouders, en andere relevante factoren.

In sommige gevallen kan de rechter beslissen dat co-ouderschap niet het juiste is, bijvoorbeeld als de situatie van de ouders te gespannen is of als er sprake is van een psychische aandoening. In zo’n geval kan de rechter een omgangsregeling vaststellen, waarbij één ouder het hoofdrecht heeft op het kind en de andere ouder bezoekrecht heeft.

Voordelen van co-ouderschap

Co-ouderschap kan gunstig zijn voor het kind, omdat het de kans vergroot dat het kind zowel bij de moeder als bij de vader een stabiele en gezonde omgeving vindt. Dit kan bijdrragen aan een betere ontwikkeling van het kind, zowel emotioneel als psychosociaal.

Nadelen van co-ouderschap

Nadelen van co-ouderschap zijn dat het logistiek uitdagend kan zijn, vooral als de ouders ver van elkaar wonen of als er veel communicatieproblemen zijn. Daarnaast kan het voor het kind lastig zijn om continu tussen twee huizen te wisselen, wat soms tot onzekerheid kan leiden.

De rol van de rechter

De rechter speelt een belangrijke rol bij het bepalen van de juiste omgangsregeling. Als ouders het niet eens kunnen worden over de regeling van de zorg en opvoeding van hun kinderen, kan de rechter ingrijpen. De rechter bepaalt dan of co-ouderschap het juiste is, of of er een andere omgangsregeling moet worden vastgesteld. Hierbij wordt rekening gehouden met het belang van het kind, de gezondheid en veiligheid, de mogelijkheid tot een goede communicatie tussen de ouders, en andere relevante factoren.

Samenvatting

Co-ouderschap is een vorm van gezamenlijk opvoeden waarbij ouders samen beslissingen nemen over de zorg en opvoeding van hun kinderen. Het is geen wettelijke verplichting, maar een overeengekomen regeling tussen ouders. Bij co-ouderschap delen ouders zowel de verantwoordelijkheden als de rechten inzake de opvoeding van hun kind. Dit betekent dat zowel de moeder als de vader een rol spelen bij het bepalen van belangrijke beslissingen, zoals onderwijskeuze, gezondheidszorg en andere aspecten van het kinderleven.

Conclusie

Co-ouderschap is een belangrijke vorm van ouderschap na een scheiding. Het vereist een goede communicatie tussen de ouders en duidelijke afspraken over de verdeling van de zorg, het omgangsrecht en de financiële verantwoordelijkheden. De rechter speelt een belangrijke rol bij het bepalen van de juiste omgangsregeling, vooral als ouders het niet eens kunnen worden over de regeling van de zorg en opvoeding van hun kinderen. Co-ouderschap kan gunstig zijn voor het kind, omdat het de kans vergroot dat het kind zowel bij de moeder als bij de vader een stabiele en gezonde omgeving vindt. Nadelen van co-ouderschap zijn dat het logistiek uitdagend kan zijn, vooral als de ouders ver van elkaar wonen of als er veel communicatieproblemen zijn.

Bronnen

1. https://www.nji.nl/scheiding/welke-vormen-van-ouderschap-zijn-er
2. https://kinderopvanglappelein.nl/blog/post/4994/co-ouderschap-wat-betekent-het-en-wanneer-kan-het-worden-geweigerd/
3. https://kindincrisis.nl/hoe-succesvol-co-ouderschap-kinderen-helpt-na-een-scheiding/
4. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/scheiden/vraag-en-antwoord/ouderschapsplan
5. https://www.bollenvanscheppingen.nl/co-ouderschap/
6. https://www.descheidingsadvocaat.com/co-ouderschap-rechten-plichten/
7. https://www.rocketlawyer.com/nl/nl/particulier/scheiding/rechtwijzer/omgangsregeling-en-co-ouderschap
8. https://www.jmouders.nl/regels-co-ouderschap/
9. https://www.nibud.nl/onderwerpen/scheiden/co-ouderschap/
10. https://uitelkaar.nl/info-over-scheiden/co-ouderschap-weigeren
11. https://www.ambtadvocaten.nl/kennisbank/co-ouderschap/