Co-ouderschap: Wat is het en hoe vul je het correct in?

Co-ouderschap is een regeling die gescheiden ouders overeenkomen, waarbij zij de zorg voor en opvoeding van hun kinderen delen. Deze vorm van ouderschap zorgt ervoor dat kinderen ongeveer evenveel tijd doorbrengen in de woningen van hun vader en moeder. Het is een belangrijk onderdeel van het ouderschapsplan dat wettelijk verplicht is voor ouders die samenwonend zijn of een geregistreerd partnerschap hebben. In dit artikel wordt uitgelegd wat co-ouderschap is, hoe het wordt ingevuld en welke afspraken er in het ouderschapsplan moeten komen te staan.

Wat is co-ouderschap?

Co-ouderschap is een vorm van ouderschap waarbij de ouders samen de verantwoordelijkheid dragen voor de zorg, opvoeding en financiële ondersteuning van hun kinderen. De term ‘co-ouderschap’ duidt op een gelijke verdeling van de zorg- en opvoedingstaken tussen de ouders. Dit houdt in dat de kinderen ongeveer evenveel tijd doorbrengen in de woningen van hun vader en moeder. De term is in de jaren ’90 van de twintigste eeuw ontstaan, toen de wet Bevordering Voortgezet Ouderschap en Zorgvuldige Scheiding van 2009 werd ingevoerd. Tot ongeveer 1995 werden de kinderen na een scheiding bijna altijd volledig toegewezen aan de moeder, terwijl de vader geen enkele zeggenschap had. Dit leidde tot het ontstaan van het begrip ‘dwaze vaders’ – mannen die hun kinderen amper zagen. Co-ouderschap is daarom ontstaan als een manier om de betrokkenheid van beide ouders te waarborgen.

Hoe wordt co-ouderschap ingevuld?

Om co-ouderschap in te vullen, is het belangrijk om een ouderschapsplan op te stellen. Dit plan bevat afspraken over de verdeling van zorg, opvoeding en financiële ondersteuning. Het plan is wettelijk verplicht voor ouders die samenwonend zijn of een geregistreerd partnerschap hebben. In het ouderschapsplan moeten onder andere de volgende onderwerpen worden behandeld:

1. Zorgverdeling

De ouders moeten afspraken maken over hoe de zorgtaken worden verdeeld. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan via een schema waarin wordt aangegeven welke dag het kind bij welke ouder is. In de bronnen is te zien dat er bijvoorbeeld een schema is opgesteld waarin de kinderen op basis van een weekindeling worden verdeeld. Bijvoorbeeld:

Oneven week:
- Voor school: [vader/moeder]
- Na school: [vader/moeder]
- Na avondeten en ’s nachts: [vader/moeder]
Even week:
- Voor school: [vader/moeder]
- Na school: [vader/moeder]
- Na avondeten en ’s nachts: [vader/moeder]

Daarnaast is er ook een schema voor feestdagen, waarin wordt aangegeven bij welke ouder de kinderen op welke feestdag moeten doorbrengen. Bijvoorbeeld:

1e Paasdag:
- Even jaren bij: vader
- Oneven jaren bij: moeder
Koningsdag:
- Even jaren bij: vader
- Oneven jaren bij: moeder

Deze schema’s dienen duidelijk en overzichtelijk te zijn, zodat zowel ouders als kinderen weten waar ze op welke dag moeten zijn.

2. Opvoeding

De ouders moeten afspraken maken over de opvoeding van de kinderen. Dit kan bijvoorbeeld betrekking hebben op het vaststellen van regels rondom bedtijden, schermtijden, schoolkeuze, en het bezoeken van sportactiviteiten. In de bronnen staat dat de ouders afspraken moeten maken over de manier waarop ze de kinderen opvoeden, zoals het bepalen van het zakgeld, het gebruik van een bromfiets of scootmobiel, en deelname aan hobby’s. Ook wordt er aangegeven dat de ouders overleg moeten plegen over belangrijke beslissingen, zoals de keuze voor een school of de keuze voor een arts.

3. Financiële afspraken

De ouders moeten afspraken maken over de financiële ondersteuning van de kinderen. Hierbij gaat het om de kinderalimentatie, die wordt betaald door de ouder die minder verdient. Daarnaast is er ook sprake van het Kind Gebonden Budget (KGB), een extra bijdrage in de kosten voor kinderen tot 18 jaar. De hoogte van de toeslag hangt af van het inkomen, het persoonlijk vermogen, het aantal kinderen en hun leeftijd. In het ouderschapsplan moet worden aangegeven hoe de kosten worden verdeeld, wie er voor wat betaalt, en of er sprake is van een gelijke verdeling van de kinderbijslag.

Hoe ziet een ouderschapsplan eruit?

Een ouderschapsplan bevat verschillende delen, waaronder:

1. Inleiding

De ouders noemen hun namen, geboortedatum, adres, en de naam van hun kinderen. Hierin wordt ook aangegeven dat ze gescheiden zijn en dat ze een co-ouderschap willen vastleggen.

2. Zorgverdeling

Hierin wordt uitgelegd hoe de zorgtaken worden verdeeld. Dit kan via een schema of via een beschrijving van de verdeling van de dagen. Ook wordt er aangegeven wie er verantwoordelijk is voor bepaalde taken, zoals het bezoeken van de tandarts, het regelen van hobby’s, en het geven van zakgeld.

3. Opvoeding

De ouders moeten afspraken maken over de opvoeding van de kinderen. Hierbij gaat het om regels rondom het gedrag van de kinderen, het geven van straffen, het bepalen van bedtijden, en het regelen van deelname aan sportactiviteiten.

4. Financiële afspraken

Hierin wordt uitgelegd wie er voor wat betaalt, of er sprake is van een gelijke verdeling van de kinderbijslag, en hoe het KGB wordt ingezet.

5. Communicatie

De ouders moeten afspraken maken over hoe ze met elkaar communiceren. Hierbij gaat het om het delen van informatie over de kinderen, zoals rapporten, ouderavonden, en deelname aan activiteiten. Ook wordt er aangegeven hoe vaak de ouders met elkaar overleg plegen.

6. Conflictuele situaties

De ouders moeten afspraken maken over hoe ze met conflicten omgaan. Hierbij gaat het om het oplossen van onenigheden, het zoeken naar hulp bij een mediator, en het aanbieden van een objectief advies.

Wat zijn de voordelen van co-ouderschap?

Co-ouderschap heeft meerdere voordelen, waaronder:

1. Stabiliteit voor kinderen

Kinderen hebben baat bij voorspelbaarheid. Door duidelijke afspraken te maken over wanneer ze bij welke ouder zijn, geeft dit de kinderen een gevoel van veiligheid.

2. Gelijkwaardige betrokkenheid van beide ouders

Co-ouderschap zorgt ervoor dat beide ouders gelijkwaardig betrokken zijn bij de zorg, opvoeding en financiële ondersteuning van de kinderen.

3. Betere communicatie

Door samen te werken aan een ouderschapsplan, wordt de communicatie tussen de ouders verbeterd. Dit helpt om ruzies te voorkomen en een betere samenwerking te waarborgen.

4. Belastingvoordeel

Bij co-ouderschap kan het belastingtechnisch voordelig zijn om bij iedere ouder een kind in te schrijven op het hoofdverblijf. Ieder van jullie zou dan wellicht extra toeslagen kunnen ontvangen.

Wat zijn de nadelen van co-ouderschap?

Hoewel co-ouderschap veel voordelen heeft, zijn er ook nadelen:

1. Emotionele spanningen

De overgang naar co-ouderschap kan emotioneel lastig zijn, vooral als de ouders nog steeds emoties hebben over de scheiding.

2. Grote verantwoordelijkheid

Co-ouderschap vereist veel communicatie en overleg. Dit kan lastig zijn als de ouders niet goed met elkaar kunnen communiceren.

3. Moeilijkheden bij het vastleggen van afspraken

Het opstellen van een ouderschapsplan kan lastig zijn, vooral als de ouders niet met elkaar kunnen overleggen.

Conclusie

Co-ouderschap is een vorm van ouderschap waarbij de ouders samen de verantwoordelijkheid dragen voor de zorg, opvoeding en financiële ondersteuning van hun kinderen. Het is een belangrijk onderdeel van het ouderschapsplan dat wettelijk verplicht is voor ouders die samenwonend zijn of een geregistreerd partnerschap hebben. In dit artikel zijn de belangrijkste delen van een ouderschapsplan uitgelegd, waaronder de zorgverdeling, opvoeding, financiële afspraken, en de communicatie tussen de ouders. Door deze afspraken duidelijk en overzichtelijk op te stellen, kan de samenwerking tussen de ouders worden verbeterd en kan de stabiliteit van de kinderen worden gegarandeerd.